Open Access (Artykuł w pliku PDF)

Evaluation of unit costs of external transport effects used in cost-benefit analyses

dr inż. Ewa Ołdakowska, Politechnika Białostocka; Wydział Budownictwa i Nauk o Środowisku
ORCID: 0000-0002-5437-2470
Jakub Ołdakowski, Politechnika Białostocka; Wydział Budownictwa i Nauk o Środowisku

Adres do korespondencji: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript. 

DOI: 10.15199/33.2022.09.15
Doniesienie naukowe

Streszczenie. Analiza kosztów i korzyści (AKK) umożliwia ocenę stopnia efektywności decyzji, projektów oraz inwestycji i uwzględnia oczekiwane zyski oraz koszty, w tym koszty zewnętrzne. AKK wykorzystywana jest w ocenie planowanych projektów inwestycyjnych w sektorze transportu w Polsce, w przypadku których beneficjenci ubiegają się o pomoc finansową z funduszy Unii Europejskiej. W artykule zaprezentowano zmiany wartości kosztów jednostkowych efektów zewnętrznych transportu w latach 2017 – 2021 wykorzystywanych w AKK i dokonano ich oceny. Ustalono, że największe zmiany dotyczyły kosztów związanych ze zmianami klimatu.
Słowa kluczowe: analiza kosztów i korzyści; efektywność ekonomiczna; koszty jednostkowe efektów zewnętrznych transportu.

Abstract. The cost-benefit (CBA) analysis is an assessment of the degree of efficiency of decisions, projects, and investments, which takes into account the expected profits and costs, including the external costs. The CBA is also the basis for evaluating planned investment projects in the transport sector in Poland, for which beneficiaries apply for financial assistance fromEuropean Union funds. This paper presents the changes and makes an assessment (between 2017 and 2021) in the unit cost values of external transport effects used in used in CBA. The most significant changes were found to be related to the costs of climate change.
Keywords: cost-benefit analysis; economic efficiency; unit costs of external transport effects.

Literatura
[1] Głodziński E. Efektywność ekonomiczna – dylematy definiowania i pomiaru. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej. Organizacja i Zarządzanie, z. 73/2014.
[2] Ellis D, Glover B, Norboge N. Refining aMethodology for Determining the Economic Impacts of Transportation Improvements. University Transportation Center for Mobility at Texas A&M University, 2012.
[3] Litman T. Critical Analysis of Conventional Transport Economic Evaluation. Victoria Transport Policy Institute, 2013.
[4] Łabuńka I, Pisz I. Wielokryterialna ocena efektywności ekonomicznej projektów logistycznych cz. 1. Logistyka, nr 6/2014.
[5] RutkowskaA. Teoretyczne aspekty efektywności – pojęcie i metody pomiaru. Zarządzanie i Finanse, tom 1, nr 4/2013
[6] Bielski M. Podstawy teorii organizacji i zarządzania. Wyd. C. H. Beck, Warszawa, 2002.
[7] Niebieska Księga, Infrastruktura drogowa przygotowana przez ekspertów. Inicjatywy Jaspers, 2015.
[8] Instrukcja oceny efektywności ekonomicznej przedsięwzięć drogowych i mostowych dla dróg gminnych, Instytut Badawczy Dróg i Mostów, Warszawa, 2008.
[9] Instrukcja oceny efektywności ekonomicznej przedsięwzięć drogowych imostowych dla dróg powiatowych, Instytut Badawczy Dróg iMostów,Warszawa, 2008.
[10] Instrukcja oceny efektywności ekonomicznej przedsięwzięć drogowych i mostowych dla dróg wojewódzkich, Instytut Badawczy Dróg i Mostów, Warszawa, 2008.
[11] Artis M, Carrion J. L, Moreno R, Pons G, Surinach J. Efficiency measurements in infrastructure projects: Cost-benefit analysis of the Tunnel of Cadi. International Journal of Transport Economics = Rivista Internazionale de Economia dei Trasporti, 2000.
[12] Chi S, Bunker J, Teo M. Measuring Impacts and Risks to the Public of a 2 Privately Operated Toll Road Project by Considering 3 Perspectives in Cost-Benefit Analysis. Journal of Transportation Engineering, 2017.
[13] De Rus G. Introduction to Cost-benefit Analysis. Edward Elgar Publishing, 2010.
[14] Litman T. Transportation Cost and BenefitAnalysis. Victoria Transport Policy Institute, 2009.
[15] RogersM, DuffyA. Engineering project appraisal: the evaluation of alternative development schemes. Oxford, UK: John Wiley & Sons, 2012.
[16] Wee B. V, Rietveld P. CBA: ex ante evaluation of mega-projects. In H. Priemus & B. Van Wee (Eds.), International handbook on mega-projects (pp. 269–290). Cheltenham, UK: Edward Elgar Publishing, 2014.
[17] Wytyczne w zakresie zagadnień związanych z przygotowaniem projektów inwestycyjnych, w tym projektów generujących dochód i projektów hybrydowych na lata 2014-2020, Minister Funduszy i Polityki Regionalnej, Warszawa, 11 lipca 2022 r.
[18] Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013 z 17 grudnia 2013 r. ustanawiające wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego.
[19] Przewodnik po analizie kosztów i korzyści projektów inwestycyjnych. Narzędzie analizy ekonomicznej polityki spójności 2014–2020, Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju, Warszawa, 2014.
[20] https://www.cupt.gov.pl/strefa-beneficjenta/wdrazanieprojektow/ analiza-kosztow-i-korzysci/narzedzia/tablice-kosztowjednostkowych- do-wykorzystania-w-analizach-kosztow-i-korzysci/(data dostępu 1.07.2022 r.).

Przyjęto do druku: 30.08.2022 r.

 

Materiały Budowlane 09/2022, strona 103-105 (spis treści >>)