Pod takim hasłem we wrześniu br. w Warszawie odbyło się seminarium zorganizowane przez CEMEX Polska oraz Stowarzyszenie Producentów Cementu. W wydarzeniu, którego głównym tematem było zrównoważone budownictwo oraz rozwój technologii cementu i betonu prowadzący do neutralności klimatycznej, uczestniczyło ponad 150 osób reprezentujących producentów materiałów budowlanych, architektów, deweloperów, inżynierów budownictwa oraz środowisko akademickie. Wśród prelegentów znaleźli się m.in.: prof. Jerzy Buzek, poseł do Parlamentu Europejskiego (wystąpienie on-line); Agnieszka Kalinowska-Sołtys (Stowarzyszenie Architektów Polskich); Koen Coppenholle (CEMBUREAU – The European Cement Association); prof. Jan Deja (Akademia Górniczo-Hutnicza; Stowarzyszenie Producentów Cementu); prof. Andrzej Garbacz (Politechnika Warszawska); Piotr Górak (CEMEX Polska).

Pakiet „Fit for 55” przewiduje obowiązkowy w krajach UE cel, jakim jest ograniczenie emisji CO2 o co najmniej 55% do 2030 r., a w 2050 r. osiągnięcie neutralności klimatycznej. W związku z tym, pomimo trudnego okresu geopolitycznego europejskie budownictwo czekają ogromne wyzwania. Podczas seminarium „Droga do neutralności klimatycznej” wskazano, że „zielone” budownictwo to nie moda, a konieczność i że coraz więcej uczestników procesu budowlanego jest nim zainteresowanych. Przemysł cementowy już wdraża innowacyjne technologie i analizuje sposoby redukcji CO2. Podczas produkcji cementu znaczna część emisji powstaje na etapie wytwarzania klinkieru portlandzkiego (w wyniku rozkładu węglanu wapnia).W związku z tym ograniczenie jego zawartości i zastąpienie go innymi składnikami poza klinkierowymi jest jednym z celów europejskiego przemysłu cementowego.

CEMEX Polska ma bogate doświadczenie w produkcji oraz stosowaniu cementów niskoklinkierowych w budownictwie. Najczęściej wykorzystywanymi głównymi składnikami poza klinkierem są popioły lotne krzemionkowe i wapienne, granulowany żużel wielkopiecowy oraz kamień wapienny. Należy zaznaczyć, że są to w większości surowce zdekarbonizowane, czyli takie, które charakteryzują się praktycznie zerowym śladem węglowym. Stosowanie tego typu składników w cemencie ma wiele zalet. Oprócz redukcji emisji CO2, wynikającej ze zmniejszenia zawartości klinkieru portlandzkiego, mieszanka betonowa z takimi cementami charakteryzuje się dobrą urabialnością i odpornością na segregację, natomiast beton cechuje bardzo duża trwałość oraz wytrzymałość, która stabilnie narasta w czasie.

Strategia Grupy CEMEX przewiduje rozwój cementów zawierających składniki pozaklinkierowe mineralne oraz ograniczenie produkcji cementów czysto klinkierowych z grupy CEM I. W ofercie już są m.in. cementy marki Vertua®, spełniające kryteria dotyczące „zielonego” budownictwa, a ich zastosowanie przyczynia się do uzyskania punktów w budynkach objętych certyfikacją, taką jak np. LEED lub BREEAM. Cement portlandzki popiołowy CEM II/AV 52,5RNA – Vertua® Plus charakteryzuje się o ok. 20%mniejszym śladem węglowym niż cementy CEM I o podobnych właściwościach. Warto podkreślić, że beton wytworzony z jego zastosowaniem po 48 h uzyskuje wytrzymałość wczesną powyżej 30 MPa, co jest istotne m.in. dla producentów prefabrykatów. W ofercie firma ma też cement hutniczy Vertua® Ultra CEMIII/A42,5N NALH HSR, w przypadku którego o 40% zmniejszona jest emisja CO2 w stosunku do cementu portlandzkiego CEM I.

Podczas seminarium zostały wręczone nagrody laureatom konkursu „Kreuj zieloną przyszłość z CEMEX”, w którym wyróżnione zostały najlepsze prace dyplomowe (inżynierskie lub magisterskie), poświęcone nowoczesnym, „zielonym” rozwiązaniom dla branży cementowej, betonowej i kruszywowej. Ocena prac finałowych obejmowała m.in. ich poprawność merytoryczną, oryginalność prezentowanych rozwiązań oraz możliwość zastosowania opisanych rozwiązań przez CEMEX. Największe uznanie w oczach jury zyskała praca Mateusza Jezierskiego z Politechniki Koszalińskiej, poświęcona „Ocenie stanów granicznych wybranych elementów wykonanych na bazie kompozytów cementowych”. Drugie miejsce zdobyli ex aequo Paulina Dziduch z Politechniki Warszawskiej za pracę „Gospodarka o obiegu zamkniętym w technologii betonu” oraz Krzysztof Duch z Politechniki Białostockiej – „Modyfikacja właściwości kompozytów geopolimerowych z kruszywem z recyklingu betonu z przeznaczeniem na ustrój nośny mostu”. Laureatem III nagrody została Magdalena Leończyk reprezentująca Politechnikę Białostocką za pracę „Właściwości zapraw normowych modyfikowanych lekkim szkłem sodowo- -borokrzemianowym”. Konkurs „Kreuj zieloną przyszłość z CEMEX” to świetna inicjatywa zwracająca uwagę studentów na potrzebę opracowywania i wdrażania nowych rozwiązań umożliwiających realizację inwestycji zgodnie z zasadami zrównoważonego budownictwa. Warto wspomnieć, że ogłoszono kolejną edycje tego konkursu.

Posumowując, należy stwierdzić, że niskoemisyjne materiały budowlane są przyszłością budownictwa. Przemysł cementowy już oferuje „zielone” produkty, które będą udoskonalane, a także pojawią się nowe wyroby wykorzystujące innowacyjne technologie. Ewolucja „zielonych” cementów jest bowiem procesem ciągłym oraz wymaga nieustannego doskonalenia. Warto podkreślić, że niskoklinkierowe cementy już stosuje lub prowadzi badania nad taką możliwością wielu producentów materiałów budowlanych, w tym m.in. chemii budowlanej.

Danuta Kostrzewska-Matynia 

Materiały Budowlane 11/2022, strona 225 (spis treści >>)