Open Access (Artykuł w pliku PDF)

Selected pro-environmental aspects of construction of high and high-rise wooden structure buildings in Sweden

prof. dr hab. inż. Hanna Michalak, Politechnika Warszawska, Wydział Architektury
ORCID: 0000-0001-5914-4859
inż. arch. Karolina Michalak, Studentka Wydziału Architektury, Politechnika Warszawska

Adres do korespondencji: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript. 

DOI: 10.15199/33.2024.05.05
Artykuł przeglądowy

Streszczenie. Ze względu na korzystne prośrodowiskowe właściwości drewna, tj. pochodzenie surowca ze źródeł odnawialnych, łatwość ponownego wykorzystania, ujemny ślad węglowy, mały ciężar własny i wynikający z tego faktu tani transport, łatwy i szybki montaż elementów, możliwość prefabrykacji itp., zwiększa się zainteresowanie jego zastosowaniem, w tym jako materiału konstrukcji nośnej budynków wysokich i wysokościowych. Przykłady budynków, które spełniają wymagania i postulaty architektury proekologicznej, zrealizowanych w Szwecji, przedstawiono w artykule. Zwrócono uwagę na wysoki standard wykończenia i możliwy zakres prefabrykacji w tego rodzaju budownictwie, mały ciężar własny konstrukcji, szybki i łatwy jej montaż, ograniczenie emisji substancji zanieczyszczających środowisko w trakcie wznoszenia, krótki czas budowy i uciążliwości dla użytkowników sąsiednich nieruchomości, a także łatwy demontaż wyeksploatowanych elementów z drewna i możliwość ich recyklingu.
Słowa kluczowe: budownictwo zrównoważone; konstrukcje drewniane; drewno klejone warstwowo GLT; drewno klejone krzyżowo CLT; prefabrykacja.

Abstract. Due to the favourable pro-environmental properties of wood; i.e. the origin of the raw material from renewable sources, ease of re-use, negative carbon footprint, low dead weight and the resulting low cost of transport, easy and quick assembly of components, the possibility of prefabrication, etc.; there is increasing interest in its use including as a load-bearing structure material in housing for high and high-rise buildings. Examples of buildings that meet the requirements and pro – ecological architecture postulates constructed in Sweden are presented in this article.Attention was drawn to the high standard of finishing and the prefabrication practicable scope in this type of construction, structure low dead weight and its quick and easy assembly, reduced emissions of pollutants during construction, short construction time and inconvenience for the neighbourhood, as well as easy disassembly of used timber elements and the possibility to recycle them.
Keywords: sustainable construction; wooden structures; glued laminated timber GLT; cross laminated timber CLT; prefabrication.

Literatura
[1] Marchwiński J, Zielonko-Jung K. Współczesna architektura proekologiczna. Warszawa. Wydawnictwo Naukowe PWN, 2012.
[2] Belniak S, Głuszak M, Zięba M. Budownictwo ekologiczne. Aspekty ekonomiczne. Warszawa. Wydawnictwo Naukowe PWN, 2013.
[3] Kaliszuk-Wietecka A, Węglarz A. Nowoczesne budynki energoefektywne. Znowelizowane warunki techniczne. Warszawa. Polcen Sp. z o.o., 2019.
[4] Michalak H, Torberntsson A. Koncepcje ograniczania negatywnego oddziaływania na środowisko naturalne w projektowaniu i realizacji budynków. Materiały Budowlane Science. 2023; DOI: 10.15199/33.2023.04.05.
[5] Fedorczak-Cisak M, Sadowska B. Innowacyjne rozwiązanie budynków o drewnianej konstrukcji szkieletowej z zastosowaniem systemu Aktywnej Izolacji Termicznej. Materiały Budowlane Science. 2023; DOI: 10.15199/33.2023.08.04.
[6]Marchwiński J, Starzyk A, Kopyłow O. Energooszczędne rozwiązania materiałowe w architekturze budynków przedszkolnych. Materiały Budowlane Science. 2022; DOI: 10.15199/33.2022.08.06.
[7] Kram D, Nowak K, Śliwa-Wieczorek K, Hrehorowicz- Gaber H, Błazy R, Hrehorowicz-Nowak A, Błachut J, Łysień M, Ciepiela A, Dudek J. Drewniane budownictwo modułowe jako innowacyjne rozwiązanie szkół przyszłości. Materiały Budowlane Science. 2023;DOI: 10.15199/33.2023.12.06.
[8] Kamionka L, Wdowiak-Postulak A, Hajdenrajch A. Nowoczesne budownictwo drewniane w technologii CLT na przykładzie budynku Bioklimatycznej Jednostki Modularnej. Materiały Budowlane Science. 2022; DOI: 10.15199/33.2022.03.07.
[9] Czarnigowska A, Bucoń R, Gierat J. Problemy wielokryterialnego wyboru „zielonych” rozwiązań budowlanych na przykładzie dachu domu szkieletowego. Materiały Budowlane Science. 2022; DOI: 10.15199/33.2022.12.17.
[10] Błaszczyński TZ. Wieżowce ekologiczne. Builder. 2019; DOI: 10.5604/01.3001.0013.3610.
[11] Edwards B. Sustainable Architecture. Architectural Design. 71, 2001.
[12] Landel P. Swedish Technical Benchmarking of Tall Timber Buildings. Technical Report November 2018. RISE Research Institutes of Sweden Report 2018: 67; https://www. researchgate. net/publication/331684721.
[13] Serrano E. Limnologen – Experiences from an 8-storey timber building. 15. Internationales Holzbau-Forum, Technical Report January 2009; 1–12; https://www.researchgate.net/publication/ 266000534_Documentation_of_the_Limnolog e n _ P r o j e c t _Ov e r v i ew_ a n d _ S umma - ries_of_Sub_Projects_Results.
[14] Mahapatra K, Olsson S. Energy Performance of Two Multi-Story Wood-Frame Passive Houses in Sweden. Buildings. 2015; 5; DOI: 10.3390/buildings5041207.
[15] Larsson M, Erlandsson M, Malmqvist T, Kellner J. Climate impact of constructing an apartment building with exterior walls and frames of cross-laminated timber– the Strandparken residential tower. IVL Swedish Environmental Research Institute 2017; chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcg l c l e f i n dmk a j / h t t p s : / /www. d i v a - p o rtal. org/smash/get/diva2:1552350/FULLTEXT01.pdf.
[16] Binderholz. REFERENCE. Residential complex Vallen,Växjö|Sweden. https://www. binderholz. com/en-us/mass-timber-solutions/residential- complex-vallen-vaexjoe-sweden/.
[17] Pintos P. Sara Kulturhus Center/WhiteArkitekter. https://www. archdaily. com/967019/sara- -kulturhus-center-white-arkitekter.
[18] White Arkitekter. Sara Cultural Centre, Skellefteå. https://whitearkitekter. com/project/sara- -cultural-centre/.
[19] Lundgren J. The Impact of Life Expectancy in LCA of Concrete and Massive Wood Structures A Case Study of Strandparken in Sundbyberg. Master of Science Thesis in theMaster’s Programme Structural Engineering and Building Technology. Department of Civil and Environmental Engineering, Chalmers University of Yechnology, Göteborg, Sweden 2014. Master’s Thesis 2014: 4; https://odr.chalmers. se/items/f863db73-82f0-400a-8bde-618f9258bf6f.

Przyjęto do druku: 18.04.2024 r.

Materiały Budowlane 5/2024, strona 20-25 (spis treści >>)