Open Access (Artykuł w pliku PDF)
Example of formation of material sets in building casing elements for low energy buildings
dr inż. Krzysztof Pawłowski, prof. PBŚ, Politechnika Bydgoska, Wydział Budownictwa, Architektury i Inżynierii Środowiska
ORCID: 0000-0002-6738-5764
Adres do korespondencji: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
DOI: 10.15199/33.2023.04.09
Studium przypadku
Streszczenie. Kształtowanie układów warstw materiałowych przegród zewnętrznych i złączy budynku o niskim zużyciu energii nie powinno być przypadkowe, lecz opracowane na podstawie szczegółowych obliczeń i analiz parametrów fizycznych z uwzględnieniem przepływu ciepła w polu dwuwymiarowym (2D).W artykule przedstawiono autorski algorytm kształtowania układu materiałowego przegród zewnętrznych i ich złączy w aspekcie cieplno-wilgotnościowym oraz analizę parametrów fizycznych połączenia ściany zewnętrznej ze stropem w przypadku rożnych układów materiałowych.
Słowa kluczowe: budynek niskoenergetyczny; elementy obudowy; parametry fizykalne.
Abstract. Shaping the material layers of the building envelope and joints with low energy consumption should not be accidental, but based on detailed calculations and analyzes of physical parameters, taking into account heat flow in a two-dimensional (2D) field. The article presents an original algorithm for shaping the material arrangement of external partitions and their joints in terms of heat and humidity, as well as an analysis of the physical parameters of the connection of the external wall with the ceiling with different material arrangements.
Keywords: low energy building; building casing elements; physical parameters.
Literatura
[1] Uchwała Rady Ministrow z 22 czerwca 2015 r. w sprawie przyjęcia „Krajowego planu mającego na celu zwiększenie liczby budynków o niskim zużyciu energii”.
[2] Ustawa z 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (Dz.U. z 2013 r. poz. 1409, z poźn. zm.).
[3] Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Budownictwa z 14 listopada 2017 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. z 2017 r. poz. 2285).
[4] PN-EN ISO 14683:2008Mostki cieplne w budynkach. Liniowy współczynnik przenikania ciepła. Metody uproszczone i wartości orientacyjne.
[5] Program komputerowy TRISCO-KOBRU86.
[6] PN-EN ISO 10211:2008 Mostki cieplne w budynkach. Strumienie ciepła i temperatury powierzchni. Obliczenia szczegółowe.
[7] PN-EN ISO 6946:2008 Komponenty budowlane i elementy budynku. Opor cieplny i współczynnik przenikania ciepła. Metoda obliczania.
[8] PN-EN ISO 13788:2003 Cieplno-wilgotnościowe właściwości komponentów budowlanych i elementów budynku. Temperatura powierzchni wewnętrznej umożliwiająca uniknięcie krytycznej wilgotności powierzchni wewnętrznej kondensacji. Metody obliczania.
[9] Pawłowski K. Kształtowanie układów materiałowych przegród zewnętrznych i ich złączy w aspekcie cieplno-wilgotnościowym. Wydawnictwa Uczelniane Uniwersytetu Technologiczno- Przyrodniczego w Bydgoszczy, Bydgoszcz, 2020.
[10] Wouters P, Schietecata J, Standaert P, Kasperkiewicz K. Cieplno-wilgotnościowa ocena mostków cieplnych. Wydawnictwo ITB Warszawa 2002.
[11] Pawłowski K. Projektowanie przegród zewnętrznych budynków o niskim zużyciu energii. Obliczenia fizykalne przegród zewnętrznych i ich złączy w świetle wymagań obowiązujących od 1 stycznia 2021 r. Grupa Wydawnicza Medium, Warszawa 2021.
Przyjęto do druku: 11.01.2023 r.
Materiały Budowlane 04/2023, strona 41-44 (spis treści >>)
Open Access (Artykuł w pliku PDF)
Redistribution of bending moments in double-span concrete beams reinforced with FRP bars
mgr inż. Konrad Szczepański, Politechnika Łódzka, Interdyscyplinarna Szkoła Doktorska
ORCID: 0000-0003-4252-645X
prof. dr hab. inż. Renata Kotynia, Politechnika Łódzka, Wydział Budownictwa, Architektury i Inżynierii Środowiska
ORCID: 0000-0002-7247-1229
Adres do korespondencji: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
DOI: 10.15199/33.2023.04.08
Artykuł przeglądowy
Streszczenie. W artykule przedstawiono przegląd badań dotyczących zbrojenia niemetalicznego w aspekcie redystrybucji momentów zginających w elementach dwuprzęsłowych. Przegląd badań obejmuje analizę wpływu parametrów zmiennych dotyczących stopni zbrojenia podłużnego, typu zbrojenia (FRP/stal), klasy betonu oraz zbrojenia poprzecznego. Na podstawie przeglądu wiedzy zaproponowano program badań własnych.
Słowa kluczowe: redystrybucja momentów zgnających; zbrojenie kompozytowe; belki dwuprzęsłowe; stopień zbrojenia; nośność na zginanie.
Abstract. This paper presents a reviewof research on nonmetallic reinforcement in terms of redistribution of bending moments in double-span elements. The research review includes an analysis of the influence of variable parameters concerning: degrees of longitudinal reinforcement, type of reinforcement (FRP/steel), concrete class and transverse reinforcement. Based on the foreign studies the own research program has been proposed.
Keywords: moment redistribution; composite reinforcement; double-span beams; reinforcement ratio; flexural capacity.
Literatura
[1] Mostofinejad D. Ductility and moment redistribution in continuous FRP reinfoced concrete beams. Ph. D. Thesis, Department of Civil and Environmental Engineering Carleton University, Canada, 1997.
[2] Grace NF, Soliman AK, Abdel-Sayed G, Saleh KR. Behavior and Ductility of Simple and Continuous FRP Reinforced Beams. J. Compos. Constr. 1998; vol. 2, no. 4: 186 – 194 DOI: 10.1061/(ASCE) 1090-0268 (1998) 2: 4 (186).
[3] Habeeb MN, Ashour AF. Flexural Behavior of Continuous GFRP Reinforced Concrete Beams. J. Compos. Constr., vol. 12, no. 2, pp. 115–124, Apr. 2008, DOI: 10.1061/(ASCE) 1090-0268 (2008) 12: 2 (115).
[4] El-Mogy M, El-Ragaby A, El-Salakawy E. Flexural Behavior of Continuous FRP-Reinforced Concrete Beams. J. Compos. Constr., vol. 14, no. 6, pp. 669–680, Dec. 2010, DOI: 10.1061/(ASCE) CC. 1943-5614.0000140.
[5] El-MogyM. Behaviour of Continuous Concrete Beams Reinforced with FRP Bars. Ph. D. Thesis, Depart. of Civil Eng. Univ. of Manitoba Winnipeg, Canada, 2011.
[6] Rahman S, El-Salakawy E. Moment redistribution of GFRP-RC continuous T-beams. Resilient Infrastruct. Can. Soc. Civ. Eng. Conf. 2016.
[7] Baša N, Kopitović N, Vuković, Ulićević M, Muhadinović M. Effects of Internal Force Redistribution on the Limit States of Continuous Beams with GFRP Reinforcement. Appl. Sci., vol. 10, no. 11, Art. no. 11, Jan. 2020, DOI: 10.3390/app10113973.
[8] Rahman SMH, Mahmoud K, El-Salakawy E. Moment redistribution in glass fiber reinforced polymer-reinforced concrete continuous beams subjected to unsymmetrical loading. Eng. Struct., vol. 150, pp. 562–572, Nov. 2017, DOI: 10.1016/j. engstruct. 2017.07.066.
[9] Baša N, UlićevićM, Zejak R. Experimental Research of Continuous Concrete Beams with GFRP Reinforcement. Adv. Civ. Eng., vol. 2018, p. e6532723, Oct. 2018, DOI: 10.1155/2018/6532723.
[10] ArabaAM,AshourAF. Flexural performance of hybrid GFRP-Steel reinforced concrete continuous beams. Compos. Part B Eng., vol. 154, pp. 321–336, Dec. 2018, DOI: 10.1016/j. compositesb. 2018.08.077.
[11] Akiel MS, El-Maaddawy T, El Refai A. Serviceability and moment redistribution of continuous concrete members reinforced with hybrid steel- -BFRP bars. Constr. Build. Mater., vol. 175, pp. 672–681, Jun. 2018, DOI: 10.1016/j. conbuildmat. 2018.04.202.
[12] Almahmood H,AshourA, Sheehan T. Flexural behaviour of hybrid steel- GFRP reinforced concrete continuous T-beams. Compos. Struct., vol. 254, p. 112802, Dec. 2020, DOI: 10.1016/j. compstruct. 2020.112802.
[13] Diab H, Khaled T, Rashwan M. Flexural behavior of RC continuous T-beams reinforced with hybrid CFRP/ steel bars (experimental and numerical study). JES J. Eng. Sci., vol. 49, no. No 2, pp. 215–247, Mar. 2021, DOI: 10.21608/jesaun. 2021.64888.1034.
[14] CSA S806-12: Design and construction of building structures with fibre reinforced polymers. Canadian Standards Association (CSA), 2012.
Przyjęto do druku: 10.02.2023 r.
Materiały Budowlane 04/2023, strona 36-40 (spis treści >>)
Open Access (Artykuł w pliku PDF)
Testing the effectiveness of foils reflective films in building partitions building envelopes in relation to depending on heat transfer conditions
dr inż. Beata Wilk-Słomka, Politechnika Śląska, Wydział Budownictwa
ORCID: 0000-0001-9527-3279
dr inż. Janusz Belok, Politechnika Śląska, Wydział Budownictwa
ORCID: 0000-0002-8828-5076
dr inż. Bożena Orlik-Kożdoń, Politechnika Śląska, Wydział Budownictwa
ORCID: 0000-0002-4905-3037
dr inż. Tomasz Steidl, Politechnika Śląska, Wydział Budownictwa
ORCID: 0000-0002-9277-1392
Adres do korespondencji: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
DOI: 10.15199/33.2023.04.07
Oryginalny artykuł naukowy
Streszczenie. W artykule zaprezentowano wyniki badań dotyczących oceny skuteczności działania folii refleksyjnych w systemach ściennych i dachowych, pod względem poprawy ich izolacyjności cieplnej. W przypadku wybranych rozwiązań przegród pionowych (z folią i bez folii), stosując metodę skrzynki grzejnej, wyznaczono współczynniki przejmowania ciepła przez powierzchnie z powłokami refleksyjnymi na podstawie pomiaru temperatury i gęstości strumienia ciepła. Celem badań było określenie efektywności działania folii refleksyjnych w określonych warunkach wymiany ciepła, biorąc pod uwagę charakter dominującego źródła ciepła w pomieszczeniu.
Słowa kluczowe: przepływ ciepła przez przegrodę budowlaną; folia refleksyjna; współczynnik emisyjności; opor przejmowania ciepła; opor cieplny.
Abstract. The authors simply refer to the results of research on the evaluation of reflective technologies in walls and roof systems, in terms of improving the thermal insulation of these elements. For selected vertical partition solutions (with foil, without foil) using the heat boxmethod, heat transfer coefficients for surfaces with reflective coatings were determined based on temperature measurements and heat flux density. The purpose of the study was to determine the effectiveness of reflective foils under specific heat transfer conditions taking into account the nature of the dominant heat source in the room.
Keywords: heat flow through the building envelope; reflective foil; emissivity coefficient; heat flow resistance; thermal resistance.
Literatura
[1] Martin J, Tenpierik Evert Hasselaar. Reflective multi-foil insulations for buildings: A review. Energy and Buildings. 2013; 56: 233 – 243.
[2] Schaub M, Kriegel M, Brandt S. Experimental investigation of heat transfer by unsteady natural convection at a vertical flat plate; International Journal of Heat and Mass Transfer. 2019; 136: 1186 – 1198.
[3] Sau Wai Lee, Chin Haw Lim, Elias Ilias Bin Salleh. Reflective thermal insulation systems in building: A review on radiant barrier and reflective insulation; Renewable and Sustainable Energy Reviews. 2016; 65: 643 – 661.
[4] Orlik-Kożdoń B, Belok J. Experimental and numerical study on the effective thermal conductivity of channel thermal insulation plate; -Int. J. Heat Mass Transf. 2017; 106: 1097 – 1106. bibliogr. 48 poz.
[5] Vereecken E, Janssen H. A determination methodology for the spatial profile of the convective heat transfer coefficient on building components; Indoor and Built Environment. 2018; 27 issue: 4: 512 – 527.
[6] Panigrahi PK, Nigam NC. Emissivity measurement. Heat and Mass Transfer.
[7] Al-Hazmy M: Analysis of coupled natural convection-conduction effects on the heat transport through hollow building blocks; Energy and Buildings. 2006; Volume 38. Issue 5: 515 – 521.
[8] Joudi A. Harald Svedung. Mathias Cehlin. Mats Ronnelid: Reflective coatings for interior and exterior of buildings and improving thermal performance. Applied Energy. 2013; Volume 103: 562 – 570.
[9] EN 16012:2012+A1:2015 Izolacja cieplna budynkow.Wyroby do izolacji refleksyjnej. Określanie deklarowanych cieplnych właściwości użytkowych.
[10] Belusko M, Bruno F, Saman W. Investigation of the thermal resistance of timber attic spaces with reflective foil and bulk insulation. heat flow up Applied Energy. 2022; 88. Issue 1: 127 – 137.
[11] Hernandez-Perez I, Alvarez G, Xaman J, Zavala-Guillen I,Arce J, Sima E. Thermal performance of reflective materials applied to exterior building components-A review. Energy and Buildings. 2014; 80: 81 – 105.
[12] Experiment 2. India; http://home.iitk.ac.in/~panig/ME341_EXP2.pdf.
[13] Fathaliana A, Kargarsharifabadab H. Actual validation of energy simulation and investigation of energy management strategies (Case Study: An office building in Semnan. Iran). Case Studies in Thermal Engineering. 2018; volume 12: 510 – 516.
[14] Fisher DE. An Experimental Investigation of Mixed Convection Heat Transfer in a Rectangular Enclosure. PhD Thesis. University of Illinois. 1995. Urbana USA.
[15] Hamed H. Saber: Investigation of thermal performance of re?ective insulations for different applications; Building and Environment. 2012; 52: 32 – 44.
[16] Shi-Jie C, Hua-Yan D. Investigation of temperature regulation effects on indoor thermal comfort. air quality. and energy savings toward green residential buildings. Science and Technology for the Built Environment. 2019; 25(3): 309 – 321.
[17] Chen HY, Chen C. Determining the emissivity and temperature of building materials by infrared thermometer. Construction and Building Materials. 2016; Volume 126: 130 – 137.
[18] Clark JD. Modeling of transport processes for the reduction of energy use in commercial buildings. 2013. repositories.lib.utexas.edu.
[19] Honner M, Litoš P, Švantner M. Thermography analyses of the holedrilling residual stressmeasuring technique; Infrared Physics&Technology. 2004; Volume 45. Issue 2: 131 – 142.
[20] ISO 6781 Thermal insulation – Qualitative detection of thermal irregularities in building envelopes – Infrared method.
[21] Theodore L Bergman. Adrienne S. Lavine. Frank P. Incropera. David P. DeWitt: Incropera’s Principles of Heat and Mass Transfer. 1st Edition. Global Edition. 2017.
[22] EN-ISO 8990:2007. Thermal insulation – Determination of steady-state thermal transmission properties – Calibrated and guarded hot box.
[23] Asadi S, HassanMM. Evaluation of the thermal performance of a roofmounted radiant barrier in residential buildings: Experimental study. 2017. Energy and Buildings. 150. pp. 546-557.
[24] Beausoleil-Morrison I. The adaptive simulation of convective heat transfer at internal building surfaces; Building and Environment. 2002; volume 37. Issues 8-9: 791 – 806.
Przyjęto do druku: 09.02.2023 r.
Materiały Budowlane 04/2023, strona 30-35 (spis treści >>)
Open Access (Artykuł w pliku PDF)
Tests on the influence of a new type of reinforcement on the load-bearing capacity and crack resistance of the wall connection zone with AAC
prof. dr hab. inż. Łukasz Drobiec, Politechnika Śląska, Wydział Budownictwa
ORCID: 0000-0001-9825-6343
Adres do korespondencji: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
DOI: 10.15199/33.2023.04.06
Oryginalny artykuł naukowy
Streszczenie. W artykule opisano badania ścian z autoklawizowanego betonu komórkowego (ABK) w skali naturalnej, w których zastosowano nowy typ zbrojenia z siatki stalowej. Omówiono wpływ zbrojenia na strefę połączenia ścian prostopadłych. Przeanalizowano nośność i rysoodporność połączenia. Wyniki porównano z wynikami badań wcześniejszych [1, 2]. Artykuł jest drugą częścią publikacji [3] oraz kontynuacją badań opisanych w [1, 2].
Słowa kluczowe: mur zABK; mur zbrojony; badania ściskania; wpływ otworów; badania w skali naturalnej.
Abstract. The article describes the tests of walls made of autoclaved aerated concrete (AAC) on a full scale, in which the new type of steel mesh reinforcement was used. The influence of reinforcement on the connection zone of perpendicular walls was described. The load capacity and crack resistance of the connection zone were analysed. The results were compared with those of earlier studies [1, 2]. The article is the second part of the tests published in [3] and a continuation of earlier research [1, 2].
Keywords: AAC masonry; reinforced masonry; compression tests; influence of openings; tests on a full scale.
Literatura
[1] Drobiec Ł. Badania ścian z ABK w skali naturalnej poddanych ściskaniu – analiza strefy połączenia ścian prostopadłych. Materiały Budowlane. 2018, DOI: 10.15199/33.2018.12.09.
[2] Drobiec Ł. Analysis of AAC walls subjected to vertical load/AnalysevonvertikalbelastetenPorenbeton-Wänden. Mauerwerk. 2019, DOI: 10.1002/dama.201900021.
[3] Drobiec Ł, Mazur W. Wpływ nowego typu zbrojenia na nośność i rysoodporność ściskanych murów z ABK – badanie strefy wokół okna. Materiały Budowlane. 2022, DOI: 10.15199/33.2022.04.04.
[4] Schubert P. Mauerwerk. Risse vermeiden und instandsetzen. Fraunhofer IRBVerlag 2004.
[5] Schubert P. Vermeiden von schädlichen Rissen in Mauerwerkbauteilen. Mauerwerk-Kalender, Ernst & Sohn. 1996; 21: 621 – 651.
[6] Piekarczyk A. Shear Stiffness of Solid Clay Brick Wallets Sheared Perpendicularly to the Masonry Bed Joints. Procedia Engineering. 2016, s. 1064 – 1069.
[7] Jasiński R. Badania i modelowanie murowych ścian usztywniających.Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice. 2017 r.
[8]Manos GC, Melidis L, Katakalos K, Kotoulas L, AnastasiadisA, Chatziastrou Ch.Masonry panels with external thermal insulation subjected to in-plane diagonal compression. Case Studies in Construction Materials. 2021,https://doi.org/10.1016/j.cscm.2021.e00538.
[9] Zahra T, Dorji J, Thamboo J, Asad M, Kasinski W, Nardone A. In-plane and out-of-plane shear characteristics of reinforced mortarless concrete block masonry. Journal of Building Engineering. 2023, https://doi.org/10.1016/j.jobe.2023.105938.
[10] PN-EN 1996-1-1+A1:2013-05 Eurokod 6. Projektowanie konstrukcji murowych. Część 1-1: Reguły ogólne dla zbrojonych i niezbrojonych konstrukcji murowych.
[11] Phipps ME ,MontagueTI. The behaviour and design of steel shear connectors in plain and prestressed masonry. 7thNorthAmericanMasonryConference.Universityof NotreDame-SouthBend,Indiana,USA1996.s.789–798.
[12] Jasiński R, Galman I. Testing joints between wallsmade ofAACmasonry units. Buildings. 2020, DOI:10.3390/buildings10040069.
[13] Galman I, Jasiński R, Hahn T. Badanie połączeń ścian murowych. Materiały Budowlane. 2017, DOI:10.15199/33.2017.10.32
[14] Jasiński R, Galman I. Propozycja analitycznego opisu fazy pracy niezbrojonego połączenia ścian murowanych wykonanych z elementów z ABK. Materiały Budowlane. 2020, DOI: 10.15199/33.2020.05.07.
[15] Jasiński R, Galman I. Propozycja analitycznego opisu faz pracy zbrojonego połączenia ścian murowych wykonanych z ABK. Materiały Budowlane. 2020, DOI: 10.15199/33.2020.06.02. Publikacja wspierana w ramach rektorskiego grantu projakościowego. Politechnika Śląska, 03/020/RGJ22/0131.
Przyjęto do druku: 01.03.2023 r.
Materiały Budowlane 04/2023, strona 25-29 (spis treści >>)
Open Access (Artykuł w pliku PDF)
Concepts of reducing negative environmental impact in designing and implementation in building industry
prof. dr hab. inż. Hanna Michalak, Politechnika Warszawska, Wydział Architektury
ORCID: 0000-0001-5914-4859
mgr inż. arch. Aleksandra Torberntsson, Politechnika Warszawska, Szkoła Doktorska nr 5
ORCID: 0000-0003-3689-8978
Adres do korespondencji: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
DOI: 10.15199/33.2023.04.05
Artykuł przeglądowy
Streszczenie. W artykule przedstawiono współczesne koncepcje projektowania i realizacji obiektów budowlanych uwzględniające w różnym zakresie zasadę 3R Reduce-Reuse-Recycle gospodarowania odpadami. Scharakteryzowano przykłady inwestycji, w których przyjęte rozwiązania projektowe mają wpływ na ograniczenie szkodliwego ich oddziaływania na środowisko naturalne w ciągu całego cyklu życia obiektu budowlanego. Podano wnioski z przeprowadzonych analiz.
Słowa kluczowe: cykl życia budynku; zasada 3R „Zmniejszenie zużycia – ponowne użycie – przetworzenie i ponowne wykorzystanie”; gospodarowanie odpadami budowlanymi.
Abstract. The article presents contemporary concepts for the design and implementation of buildings that take into account, to varying degrees, the 3R principle of Reduce-Reuse-Recycle waste management. Building examples described in the article, contain design solutions with a impact on reducing their harmful impact on the environment throughout the life cycle of the building object. Conclusions from analysis are given.
Keywords: building life cycle; 3R principle „Reduse – Reuse – Recykle”; construction waste management.
Literatura
[1] Borkowski M. Ocena cyklu istnienia obiektów na przykładzie budownictwa jednorodzinnego. Przegląd Budowlany. 2015; 3: 15 – 21.
[2] 23 Construction Waste Statistics & Tips to Reduce Landfill Debris, BigRentz, 2021, https://www.bigrentz.com/blog/construction-waste- statistics.
[3] Municipal Solid Waste and Construction & Demolition Debris, 2016, https://www. bts. gov/archive/subject_areas/freight_transportation/ faf/faf4/debris.
[4] Construction & demolition waste generation in the EU, Smart Waste. 2021, https://projects2014- 2020.interregeurope.eu//smartwaste/ news/news-article/11804/construction-demolition- waste-generation-in-the-eu/.
[5] Recycling, Britannica. https://www.britannica. com/science/recycling.
[6] Bednarek W, Pawłowski M. Recykling staroużytecznej podsypki tłuczniowej na warstwy ochronne zapewniające trwałość podtorza podczas postępującej degradacji nawierzchni kolejowej. Materiały Budowlane. 2022, DOI: 10.15199/33.2022.10.25.
[7] Weisz N. The Story Behind Three R’s: Reuse, Reduce, Recycle. https://enviroinc.com/reducereuse- recycle/.
[8] Kabirifar K, Mojtahedi M, Wang C,TamVWY. Construction and demolition waste management contributing factors coupled with reduce, reuse, and recycle strategies for effective waste management: A Review. Journal of Cleaner Production. 2020, DOI: 10.1016/j.jclepro.2020.121265.
[9] Ping Tserng H, Chou Ch-M, Chang Y-T. The Key Strategies to Implement Circular Economy in Building Projects –ACase Study of Taiwan. Sustainability. 2021, https://doi.org/10.3390/su13020754.
[10] What are the 5R’s of the Waste Hierarchy? 2021, https://galleryclimatecoalition. org/news/60-what-are-the-5-rs-of-the-waste/.
[11] Magdani N, Carra G.ARUP& BAM. Circular business models for the built environment. 2016, https://www.arup.com/perspectives/publications/ research/section/circular-business-models- for-the-built-environment.
[12] Klöpffer W., Grahl B. Life Cycle Assessment (LCA) –A Guide to Best Practice. Wiley-VCH, 2014.
[13] Marchwiński J, Starzyk A, Kopyłow O. Kontekst energetyczny wykorzystania materiałów budowlanych w projektowaniu energoefektywnych budynków przedszkolnych – spojrzenie architektoniczne. Materiały Budowlane. 2022, DOI: 10.15199/33.2022.06.04.
[14] Geryło R. Wskaźniki energetyczne w ocenie środowiskowej budynków i wyrobów budowlanych. Przegląd Budowlany. 2017; 10: 13 – 14.
[15] Ott C.Aimerigues Institute/Barceló Balanzó Arquitectes + Xavier Gracia. Archdaily, 2021, https://www. archdaily. com/930144/les-aimerigues- institutei-barcelo-balanzo-arquitectes-plus- -xavier-gracia.
[16] Pintos P. Humanscapes Habitat Urban Living/ AurovilleDesign Consultan. 2021,Archdaily, https://www.archdaily.com/928779/humanscapes- -habitat-urban-living-auroville-design-consultant.
[17] Cimons M. A Peak Inside The Unisphere, One Of TheWorld’s Largest Net-Zero Buildings. 2019, https://cleantechnica.com/2019/12/31/apeak- inside-the-unisphere-one-of-the-worldslargest- net-zero-buildings/.
[18] Yang J. An Analysis of the Design Concept of Modern Urban History Museums from the Controversy Related to the Architectural Appearance of Ningbo Museum. Advances in Economics, Business andManagement Research, 2022, https://doi. org/10.2991/aebmr. k. 220502.057.
[19] Can Cube/Archi-Union Architects. Archdaily, 2010, https://www.archdaily. com/85278/can- -cube-archi-union-architects-inc.
[20] Huygen J-M. The Circular Pavilion/Encore Heureux Architects. Archdaily, 2015, https://www. archdaily. com/778972/the-circular- -pavilion-encore-heureux-architects.
[21] Frearson A. Encore Heureux uses recycled materials to build Circular Pavilion in Paris. Dezeen, 2015, https://www.dezeen. com/2015/12/18/circular- pavilion-encore-heureux-paris-france-recycled- materials-doors/.
[22] MAZM. Dom z Recyklingu. https://mazm. pl/dom-z-recyklingu.
[23] Kazminska U. Circular design: reused materials and the future reuse of building elements in architecture. Process, challenges and case studies. IOP Conference Series: Earth and Environmental Science IOPConf. Series: Earth and Environmental Science. 2019; 225 (2019) 012033 IOP Publishing DOI: 10.1088/1755-1315/225/1/012033.
[24] Wilson R. Old into new: Recycled bricks form facade of Copenhagen housing project. 2019, https://www.architectsjournal.co.uk/buildings/ old-into-new-recycled-bricks-form-facade- -of-copenhagen-housing-project.
[25] Etherington R. HanilVisitors Center and Guest House by BCHO. Dezeen, 2010, https://www. dezeen.com/2010/08/02/hanil-visitors-center- -and-guest-house-by-bcho/.
[26] Pintos P. People’s Pavilion/bureau SLA + Overtreders W. Archdaily. 2019, https://www. archdaily.com/915977/peoples-pavilion-bureau- -sla-plus-overtreders-w.
[27] 1,500 Semi-Transparent Plastic Baskets Form a Lightweight Facade. Archdaily, 2017, https://www.archdaily.com/881513/1500-semi- -transparent-baskets-to-build-a-lightweight-facade
Przyjęto do druku: 27.02.2023 r.
Materiały Budowlane 04/2023, strona 20-24 (spis treści >>)
Open Access (Artykuł w pliku PDF)
Rigid inclusions in soils with low shear strength
mgr inż. Piotr Rychlewski, Instytut Badawczy Dróg i Mostów
ORCID: 0000-0002-5477-5202
mgr inż. Jakub Saloni, Menard Sp. z o.o.
ORCID: 0009-0005-2084-2509
mgr inż. Monika Ura, Menard Sp. z o.o.
ORCID: 0009-0009-5414-6172
Adres do korespondencji: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
DOI: 10.15199/33.2023.04.04
Artykuł przeglądowy
Streszczenie. Wykonywanie kolumn sztywnych w gruntach o małej wytrzymałości na ścinanie wymaga zachowania wysokich standardów począwszy od badań geologicznych (w tym badań in situ), przez projektowanie i kontrolę wykonawstwa. Kluczowa jest również interpretacja wyników badań, m.in. FVT i CPTU, ponieważ obie metody zakładają korzystanie ze współczynników korelacyjnych szacowanych na podstawie lokalnych doświadczeń. W artykule omówiono poszczególne działania, jakie należy podjąć przy projektowaniu i kontroli wykonywania robót ziemnych, wzmocnienia podłoża oraz późniejszych robót budowlanych.
Słowa kluczowe: kolumny sztywne; kolumny przemieszczeniowe CMC; grunty słabonośne; grunty o małej wytrzymałości na ścinanie; wzmocnienie gruntów organicznych.
Abstract. Execution of rigid inclusions in soils with low shear strength requires keeping high standards, starting from soil investigation (including in-situ testing), design and excecution control. The interpretation of soil investigation i.e. FVT and CPTU tests is also crucial, because both methods consists of using coefficients estimated on the basis of local experience. The article presents the steps that should be taken in proper designing and supervision of earthworks, the execution of rigid inclusions and execution of following construction works.
Keywords: rigid inclusions; CMC columns; weak bearing soils; soils with low shear strength; soil improvement in organic soil.
Literatura
[1] Grzegorzewicz K. Bukiet czarnych kwiatów (piąty) o błędach przy wzmacnianiu podłoża gruntowego kolumnami betonowymi i skutkach robót przy podstawie nasypu na słabym podłożu, Seminarium IBDiMi PZWFS „Wzmacnianie podłoża i fundamentów 2014”.Warszawa, 6 marca 2014.
[2] Rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z 25 kwietnia 2012 r. w sprawie ustalania geotechnicznych warunków posadawiania obiektów budowlanych (Dz.U. 2012 poz. 463).
[3] Ustawa – Prawo budowlane z 7 lipca 1994 r. (tekst jednolity Dz.U. 2021 poz. 2351, z późn. zm.).
[4] Rozporządzenie Ministra Środowiska z 18 listopada 2016 r. w sprawie dokumentacji hydrogeologicznej i dokumentacji geologiczno-inżynierskiej (Dz.U. 2016 poz. 2033).
[5] PN-EN 1997-2:2009 – Eurokod 7: Projektowanie geotechniczne – Część 2: Rozpoznanie i badanie podłoża gruntowego.
[6] Tarnawski M, Frankowski Z, Godlewski T, Gwizdała K, Kłosiński J, Mieszkowski R, Nowosad A, Saloni J, Słabek A, Szczepański T, Ura M, Wierzbicki J, Wójcik M. Badanie podłoża budowli –Metody polowe. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2020.
[7] Topolnicki M, Kłosiński B, Gajewska B, Gajewski M, Grzegorzewicz K, Kanty P, Krasiński A, Łęcki P, Marchwicki M, Rychlewski P, Saloni J, Sołtys G, Świniański J, Trybocka K, Warchał T, Wojtasik A. Wytyczne wzmacniania podłoża gruntowego kolumnami sztywnymi – projektowanie, wykonawstwo, kontrola. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2022.
[8] PN-EN 12699:2015. Wykonawstwo specjalnych robót geotechnicznych – Pale przemieszczeniowe (wersja angielska).
[9] http://www.porozumieniedlabezpieczenstwa. pl/images/Standardy_BHP/3.5._Platforma_ robocza_02_wytyczne.pdf.
[10] Dokumentacja przetargowa: Postępowanie: OZ-091/48/IPU-7/2022.
Przyjęto do druku: 04.04.2023 r.
Materiały Budowlane 04/2023, strona 15-19 (spis treści >>)
Open Access (Artykuł w pliku PDF)
Pilot studies of skid resistance of historic pavement surfaces
dr inż. Konrad J. Waluś, Politechnika Poznańska, Wydział Inżynierii Mechanicznej
ORCID: 0000-0001-5567-0317
dr inż. Piotr Gryszpanowicz, Politechnika Warszawska, Wydział Budownictwa, Mechaniki i Petrochemii w Płocku
ORCID: 0000-0003-1355-7732
dr hab. inż. Barbara Rymsza, prof. IBDiM, Instytut Badawczy Dróg i Mostów
ORCID: 0000-0002-0504-2360
Adres do korespondencji: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
DOI: 10.15199/33.2023.04.03
Studium przypadku
Streszczenie. Nawierzchnia chodnika o dużej odporności na poślizg umożliwia nie tylko bezpieczne poruszanie się pieszego, ale również w dużym stopniu wpływa na jego stabilność i zachowanie równowagi. Duża różnorodność wykorzystywanych materiałów na krótkich odcinkach chodników powoduje fluktuacje wartości odporności na poślizg, co może skutkować lokalną zmianą poziomu ryzyka poślizgnięcia. Pomiary wykonane z wykorzystaniem wahadła brytyjskiego umożliwiły wskazanie miejsc potencjalnie niebezpiecznych, w których ryzyko poślizgnięcia było prawdopodobne (P2). Do pomiarów doświadczalnych wybrano trzy zabytkowe nawierzchnie oraz wykorzystano trzy typy ślizgaczy: typu 55; z dziecięcym obuwiem sportowym oraz z podeszwą typu klapki. W artykule przedstawiono wyniki pomiarów odporności na poślizg zabytkowych nawierzchni chodnikowych wykonanych z tzw. kostek obrobionych z kamieni polnych, kostek z żużlobetonu oraz kostek bazaltowych i przeprowadzono ich analizę.
Słowa kluczowe: odporność na poślizg; nawierzchnie zabytkowe; wahadło brytyjskie.
Abstract. The pavement surface with high slip resistance not only enables safe movement of pedestrians, but also greatly affects its stability and balance. The large variety of materials used on short sections of sidewalks results in fluctuations in the slip resistance value, which may result in a local change in the slip risk level. Measurements made using the British pendulum made it possible to identify potentially dangerous places where the risk of slipping was likely (P2). Three historic surfaces were selected for experimental measurements and three types of sliders were used: type 55, with children's sports shoes and with a flip-top sole. The article presents the results of anti-slip measurements of historic pavements made of the so-called cubes made of field stones, cinder concrete cubes and basalt cubes. An analysis of the anti-skid properties of the tested surfaces was carried out.
Keywords: slip resistance; historic pavement surfraces; British pendulum.
Literatura
[1] Enkhjargal OE, Li KW. Subjective ratings of floor slippery on common indoor and outdoor floors, Int. J. Eng. Technol. 2019; DOI: 10.7763/IJET. 2019. V11.1154.
[2] Silva G, Beltrán A, Muňoz A, Escrig I, Llobell C, Sanchís M, Lillo G. Optimised combinations of ceramic flooring and footwear for work environments, p. 1- 14, Conference: QUALICER 2018At: Castellón – Spain.
[3] Jhou SY, HsuWC, Hsu CC.Anew Numerical simulation process for footwear slip resistance analysis, in: K.P. Lin, R. Magjarevic, P. de Carvalho (Eds.), Future Trends in Biomedical and Health Informatics and Cybersecurity in Medical Devices. ICBHI 2019. IFMBE Proceedings. 2020, https://doi. org/10.1007/978-3-030-30636-6_7.
[4] Sarkar S, Raj R, Vinay S, Maiti J, Pratihar DK. An optimization-based decision tree approach for predicting slip-trip-fall accidents at work. Saf. Sci. 2019; DOI: 10.1016/j. ssci.2019.05.009.
[5] Atlas R. What is the role of design and architecture in slip, trip, and fall accidents?, in: Proceedings of the Human Factors and Ergonomics Society Annual Meeting, vol. 63 SAGE Publications, Sage CA: LosAngeles, CA, 2019; DOI: 10.1177/10711813196310.
[6]Weber A, Nickel P, Hartmann U, Friemert D, KaramanidisK.Contributions of training programs supported by VR techniques to the prevention of STF accidents, in: International Conference on Human-Computer Interaction, Springer, Cham, 2020; DOI: 10.1007/978-3-030-49904-4_20.
[7] Yu LX, Hon CY. Safety climate within ontario restaurants, Prof. Saf. 2020; 65 (11): 39 – 44.
[8] Larue GS, Popovic V, Legge M, Brophy C, Blackman R. Safe trip: factors contributing to slip, trip and fall risk at train stations. Appl. Ergon. 2021; DOI: 10.1016/j.apergo.2020.103316.
[9] Waluś KJ, Warguła Ł, Wieczorek B, Krawiec P. Slip risk analysis on the surface of floors in public utility buildings, https://doi.org/10.1016/j.jobe. 2022.104643.
[10] Khaday S, Li KW. Friction measurement on common floor using a horizontal pull slip meter. 2019; https://doi. org/10.18178/ijesd. 2019.10.9.1187.
[11] Wen-Ruey C, Li KW, Huang Y-H, Filiaggi A, Courtney TK. Objective and subjective measurements of slipperiness in fast-food restaurants in the USA and their comparison with the previous results obtained in Taiwan, https://doi. org/ 10.1016/j. ssci. 2006.06.001
[12] Sudoł E, Szewczak E, Małek M. Comparative Analysis of Slip Resistance Test Methods for Granite Floors. https://doi.org/10.3390/ma14051108.
[13] Li KW, ChenY, Zou F, Li N, Duan T, Perception of risk of tripping under lighting and obstacle conditions, https://doi. org/10.1002/hfm. 20815.
[14] Eyre M, Foster PJ, Hallas K, Shaw R. The use of laser scanning as a method for measuring stairways following an accident, https://doi. org/10.1179/1752270615Y. 0000000014.
[15] Leclercq S, Saulnier H. Floor slipresistance changes in food sector workshops: prevailing role played by „fouling, Saf. Sci. 2002; 40 (7–8): 659 – 673.
[16] Barreca F, Cardinali G, Fichera CR. Assessment of flooring slipperiness for food industry buildings,Agricultural Engineering International: The CIGR Journal Open. 2015; http://www.cigrjournal. org.
[17] Liu L, Li KW, LeeY-H, Chen CC, Chen C-Y. Friction measurements on „anti-slip” floors under shoe sole, contamination, and inclination conditions, Saf. Sci. 2010; 48 (10): 1321 – 1326.
[18] Norlander A, Miller M, Gard G. Perceived risks for slipping and falling at work during wintertime and criteria for a slip-resistant winter shoe among Swedish outdoor workers, Saf. Sci. 2015; 73: 52 – 61.
[19] Manning DP, Jones C. The superior slip-resistance of footwear soling compound T66/103, Saf. Sci. 1994; 18 (1): 45 – 60.
[20]Wąsowska I. Are Cracow’s clinics friendly for disabled people?Environ.Med. 2014; 17 (4): 63 – 67.
[21] Stamenković D, Banić M., Nikolić M., MiltenovićA., Đekić P., Influential parameters of footwear slip resistance, in: 16th International Conference on Tribology, SERBIATRIB „19, Kragujevac, Serbia, 15–17, May 2019, pp. 601 – 606.
[22] Bowman R. Can we develop slip resistance metrics that ensure appropriate tile selection?, p. 1-15, Conference:QUALICER 2016,www.qualicer.org, Castellón – Spain https://universaldesignaustralia. net.au/wp-content/uploads/2016/07/Bowman- Slipbusters-paper. pdf (dostęp: 2022-01-05).
[23] ANSI A137.1 American National Standard Specifications for Ceramic Tile.
[24] Sariisik A. Safety analysis of slipping barefoot on marble covered wet areas. Saf. Sci. 2009; 47 (10): 1417 – 1428.
[25] HaslamRA, Boocock M, Lemon P, Thorpe S. Maximum acceptable loads for pushing and pulling on floor surfaces with good and reduced resistance to slipping. Saf. Sci. 2002; 40 (7–8): 625 – 637.
[26] Standardy projektowania budynków dla osób z niepełnosprawnościami, https://budowlaneabc. gov. pl/standardy-projektowania-budynkow- dla-osob-niepelnosprawnych/stanowiska- -postojowe-dla-samochodow/nawierzchnia-stanowisk- postojowych/ (dostęp: 2022-11-08).
[27] Onyango SO, Hamam Y, Djouani K, Daachi B. Modeling a powered wheelchair with slipping and gravitational disturbances on inclined and non-inclined surfaces, https://doi. org/ 10.1177/0037549716638427.
[28] Silva LCA, Dedini FG, Correa FC, Eckert JJ, BeckerM.Measurement ofwheelchair contact forcewith a lowcost bench test,Med.Eng. Phys. 2016; https://doi.org/10.1016/j.medengphy. 2015.11.014.
[29] Rymsza B, Kaperczak K, Kilian-Walerzak J. O konieczności i możliwościach zapewnienia dostępności dla osób niepełnosprawnych do zabytkowych obiektów użyteczności publicznej. „Ochrona Dziedzictwa Kulturowego” 9/2020 10.35784/odk. 1864 ISSN 2543-6422.
[30] Ryan S, Reynolds A. New Housing Options for people with significant disability. Summer Foundation. 2015; http://www.summerfoundation.org.au/ resources/new-housing-options-design-insights/.
[31] AS 4586-2013 Slip Resistance Classification of New Pedestrian Surface Materials.
[32] Polasik J, Waluś KJ. Comparative Analysis of the Roughness of Asphalt and Concrete Surface, Telematics – Support for Transport: 14th International Conference on Transport Systems Telematics, TST 2014, Katowice/Kraków/Ustroń, Poland, October 22-25, 2014. Selected Papers, 2014. – Communications in Computer and Information Science; vol. vol. 471, s. 350-358, pISSN: 1865-0929, ISBN: 978-3-662-45316-2, DOI: 10.1007/978-3-662-45317-9_37.
[33] Peng Y, Qiang Li J, Zhan Y, Kelvin C,Wang P, Yang G. Finite element method-based skid resistance simulation using in-situ 3Dpavement surface texture and friction data, MDPI. Materials. 2019, https://doi.org/10.3390/ma12233821, 3821.
[34] HB 198: 2014 Guide to the Specification and Testing of Slip Resistance of Pedestrian Surfaces.
[35] Grochowska-Iwańska K, Gryszpanowicz P., Dzieje drogownictwa w Płocku, Politechnika Warszawska, Wydział Budownictwa, Mechaniki i Petrochemii, Instytut Budownictwa, 351 s., ISBN 978-83-946540-4-7, Płock 2020.
[36] Gryszpanowicz P. Urbanizacja Płocka, Akademia Humanistyczna im. Aleksandra Gieysztora w Pułtusku, 343 s., ISBN 978-83-75- 49-278-1, Pułtusk 2019.
[37] Gryszpanowicz P. Techniczno-prawne uwarunkowania rewitalizacji ulic Starego Miasta w Płocku. Politechnika Warszawska, Wydział Budownictwa, Mechaniki i Petrochemii, Instytut Budownictwa, 265 s., ISBN 978-83-946540-8-5, Płock 2022.
[38] Gryszpanowicz P. Projekt budowlany ulicy Kościuszki w Płocku, Płock 2021.
[39] Obwieszczenie Ministra Infrastruktury z 9 września 2019 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie szczegółowych warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego i warunków ich umieszczania na drogach (Dz.U. 2019 poz. 2311).
Przyjęto do druku: 27.02.2023 r.
Materiały Budowlane 04/2023, strona 11-14 (spis treści >>)
Open Access (Artykuł w pliku PDF)
Tests of the load characteristics affecting the modular expansion joint in the heavy traffic lane of the A8 motorway
mgr inż. Mikołaj Binczyk, Politechnika Gdańska, Wydział Inżynierii Lądowej i Środowiska
ORCID: 0000-0003-0128-0991
dr hab. inż. Krzysztof Żółtowski, prof. uczelni, Politechnika Gdańska, Wydział Inżynierii Lądowej i Środowiska
ORCID: 0000-0002-5050-0068
Adres do korespondencji: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
DOI: 10.15199/33.2023.04.02
Studium przypadku
Streszczenie. Przedstawiono badania urządzenia dylatacyjnego typu nożycowego. Dokonano statycznych i dynamicznych pomiarów odkształceń oraz przemieszczeń konstrukcji nożyc na najbardziej obciążonym pasie autostrady A8. Określono wpływ oddziaływania dynamicznego oraz sporządzono histogramy obciążeń i współczynników przewyższenia dynamicznego na podstawie pomiarów ciągłych w okresie nasilonego ruchu. Wskazano przyczyny degradacji urządzenia. Odniesiono się krytycznie do procedur badawczych dotyczących certyfikacji urządzeń dylatacyjnych.
Słowa kluczowe: modułowe urządzenie dylatacyjne; rzeczywiste obciążenie; uszkodzenie urządzenia dylatacyjnego.
Abstract. The experimental research on a scissor-type expansion joint is presented. Static and dynamic measurements of deformations and displacements of the scissor device on the most heavily loaded lane of the A8 motorway were performed. The influence of the dynamic impact was determinedand load histograms and dynamic amplification factors were prepared on the basis of continuous measurements during heavy traffic. The process of degradation were determined. The test procedures for the certification of expansion joint was commented.
Keywords: modular expansion joint; real load; damage of expansion joint.
Literatura
[1] Zieliński J, Tutka P, Kunikowski P, Szyszło A. Synteza wyników GPR 2020/21 na zamiejskiej sieci dróg krajowych. 2016; 22.
[2] Rys D, Jaskula P. Effect of Overloaded Vehicles on Whole Life Cycle Cost of Flexible Pavements. Sustain. Civ. Infrastructures. 2019; 104 – 117.
[3] Kaszyński A. Urządzenia dylatacyjne podstawowym problemem utrzymaniowym mostów zarządzanych przez GDDKiA. 2018; 123 – 133.
[4] Niemierko A. Modern Bridge Bearings and Expansion Joints for Road Bridges. Transp. Res. Procedia. 2016; 14: 4040 – 4049.
[5] Roeder CW. Fatigue and dynamic load measurements on modular expansion joints. Constr. Build.Mater. 1998; 2 – 3, 2 – 4: 143 – 150.
[6] Steenbergen MJMM. Dynamic response of expansion joints to traffic loading. Eng. Struct. 2004; 26 (12): 1677 – 1690.
[7] Dexter RJ, Connor RJ, Kaczinski MR. „Report 402: Fatigue Design of Modular Bridge Expansion Joints”. 1997; p. 130.
[8] Zuada Coelho B, Vervuurt AHJM, Peelen WHA, Leendertz JS. „Dynamics of modular expansion joints: The Martinus Nijhoff Bridge”. Eng. Struct. 2013; 48: 144 – 154.
[9] Sun Z, Ye XW. „Incorporating site-specific weigh-in-motion data into fatigue life assessment of expansion joints under dynamic vehicle load,” Eng. Struct., vol. 255, no. October 2021, p. 113941, 2022.
[10] Gao J, Zhang X, Lei J. Evaluation of the Dynamic Impact of a Passing Vehicle on a Bridge Deck Due to a Damaged Expansion Joint. SS symmetry, 2022.
[11] Żółtowski K, Binczyk M. Ekspertyza dylatacji typu nożycowego na wiadukcie WA-20 w ciągu autostradowej obwodnicy Wrocławia – Jezdnia w stronę Warszawy. Gdańsk, 2020.
[12] Tschemmernegg F. The Design of Modular Expansion Joints, in 3rd World Congress on Joint Sealing and Bearing Systems for Concrete Structures, Toronto, 1991.
[13] Żółtowski K, Binczyk M. Ekspertyza dylatacji dwumodułowej z mechanizmem nożycowym, usuniętej z obiektu WA-17 wiaduktu nad ul. Rumiankową w km 15+084 autostrady A8. 2019.
[14] Zarządzenie nr 4 Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych iAutostrad z 24 stycznia 2007 r. w sprawie wprowadzenia zaleceń dotyczących doboru mostowych urządzeń dylatacyjnych oraz ich wybudowania i odbioru, wraz z późniejszymi zmianami. 2007.
[15] EOTA ETAG 031-1:2013 Expansion Joints for Road Bridges – Part 1: General. 2013; no. May: 1 – 93.
[16] Żuchowski R, Salamak M. Hałas generowany przez urządzenia dylatacyjne w drogowych obiektach mostowych. Mosty. 2017; 3 – 4 (10): 44 – 50.
[17] Ancich EJ, Brown SC, Chirgwin GJ. The role of modular bridge expansion joint vibration in environmental noise emissions and joint fatigue failure. Proc.Acoust. 2004 Conf., no. November, pp. 135–140, 2004.
Przyjęto do druku: 21.02.2023 r.
Materiały Budowlane 04/2023, strona 5-10 (spis treści >>)