Open Access (Artykuł w pliku PDF)

The use of physical and chemical tests in the diagnosis of facade renders of historic building

dr hab. inż. Jerzy Bochen prof. PŚ, Politechnika Śląska, Wydział Budownictwa
ORCID: 0000-0003-4944-430X

Adres do korespondencji: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript. 

DOI: 10.15199/33.2023.11.03
Studium przypadku

Streszczenie. Badaniom poddano restaurowane ściany zewnętrzne ratusza miejskiego, w których wykonana została kompleksowa naprawa tynków na elewacjach. Zastosowano specjalistyczne zaprawy tynkarskie typu renowacyjnego. Po wykonaniu napraw pojawiły się jednak liczne uszkodzenia. Badania miały na celu sprawdzenie właściwości zastosowanych tynków, ustalenie przyczyn uszkodzeń i określenie wytycznych wykonania naprawy. W tym celu pobrano próbki tynków wraz z fragmentami podłoża, aby określić stopień zasolenia murów. Następnie tynki zostały poddane badaniom fizykochemicznym, które wykazały niski stopień zasolenia tynków oraz właściwości odpowiadające odmianie renowacyjnej tynków. Jest to przykład, kiedy przy niskim zasoleniu murów wysokoporowate tynki renowacyjne nie są w pełni wykorzystane i mogą być zastąpione przez tradycyjne systemowe zaprawy tynkarskie odmiany lekkiej o zwiększonej porowatości.
Słowa kluczowe: renowacja; tynk; zasolenie; właściwości fizyczne i mechaniczne.

Abstract. The restored external walls of the town hall were examined, in which comprehensive plaster repairs were made on the facades. Specialist renovation type of render mortars were used. However, after the repairs were made, numerous damages appeared. The tests were aimed at checking the properties of the renders used, determining the causes of damage and specifying repair guidelines. For this purpose, render samples were taken along with fragments of substrates to determine the degree of salinity of the walls. Then the renders were subjected to physical and chemical tests. The tests showed a low degree of render salinity and properties corresponding to the renovation type of renders. The analyzed case is an example when, with low salinity of walls, highly porous renovation plasters are not fully used and can be replaced by traditional system plaster mortars of a light variety with increased porosity.
Keywords: renovation; render; salinity; physical andmechanical properties.

Literatura
[1] Opałka P. Naprawa tynków. Aspekty budowlane i konserwatorskie. PWN, Warszawa 2016.
[2] Bochen J, Słomka-Słupik B, Cygan G. Badania laboratoryjne właściwości fizykochemicznych tynków budynku Ratusza w Lubaniu. Praca O- -7/RB3/2022, Gliwice, 2022.
[3] PN-85/B-04500 Zaprawy budowlane. Badania cech fizycznych i wytrzymałościowych.
[4] PN-76/B-06714/05 Badania gęstości objętościowej metodą hydrostatyczną.
[5] Gatner E, Wrońska Z, Wędrychowski W, Nicewicz S. Materiały budowlane z technologią betonu. Ćwiczenia laboratoryjne. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa. 2000.
[6] PN-80/C-04617/04 Woda i ścieki. Badanie zawartości chlorków.
[7] PN-EN ISO 10304-1:2009+AC:2012E. Jakość wody – Oznaczanie rozpuszczonych anionów za pomocą chromatografii jonowej – Część 1: Oznaczanie bromków, chlorków, fluorków, azotanów, azotynów, fosforanów i siarczanów.
[8] EN 196-2:2005Metody badania cementu cz. 2. Analizy chemiczne cementu.
[9] WTAMerkblatt 2-9-04/D-2005-10 Sanierputzsysteme.
[10] Magott C, Rokiel M. Osuszanie murów. Inżynier Budownictwa. 2017; 09: 93 – 100.
[11] PN-EN 998-1:2004Wymagania dotyczące zapraw do murów – cz. 1: Zaprawa tynkarska.
[12] Jarmontowicz R. Zaprawy tynkarskie do murów wg PN-EN 998-1.Materiały Budowlane. 2009; 9 (457): 69 – 71.
[13] Koprowicz R. Zasady doboru zapraw do prac renowacyjnych przy zabytkowych murach ceglanych i kamiennych. Inżynier Budownictwa. 2016; 2.
[14] Bochen J, Słomka-Słupik B, Podwórny J. Diagnostyczne badania wykwitów solnych na restaurowanych elewacjach. Cz. 2, Badania zapraw i tynków. Ochrona przed Korozją. 2018 R. 61 nr 2: 43 – 47.

Przyjęto do druku: 04.10.2023 r.

Materiały Budowlane 11/2023, strona 10-14 (spis treści >>)