Start 
Rzeczywisty wpływ konsumenta na treść postanowień umownych decyduje o tym, które z nich są uzgodnione indywidualnie z konsumentem. Zasadniczą rolę odgrywa podział postanowień umownych na objęte bądź nieobjęte rzeczywistą wolą konsumenta. Standardowy charakter wzorców wyłącza możliwość wpływania przez drugą stronę na ich treść. W przeciwieństwie do postanowień indywidualnie wynegocjowanych, istota form standardowych polega na narzuceniu ich drugiej stronie, dlatego też zasadne jest wprowadzenie w odniesieniu do wzorców domniemania braku indywidualnego uzgodnienia, jednakże domniemanie to ma charakter wzruszalny.
Przedsiębiorca musi obalić to domniemanie i dowieść, że postanowienia zawarte we wzorcu zostały indywidualnie wynegocjowane z konsumentem. Za nieuzgodnione indywidualnie trzeba uznać postanowienie, które konsument wybrał spośród kilku zaproponowanych przez przedsiębiorcę. Za klauzule narzucone należy uznać również klauzule zastosowane przez osobę trzecią (np. notariusza). W konsekwencji postanowieniami indywidualnie uzgodnionymi będą takie, które były w sposób rzeczywisty negocjowane lub włączone do umowy wskutek propozycji zgłoszonej przez samego konsumenta. Często stosowane niedozwolone klauzule umowne w umowach o roboty budowlane bazują na niewiedzy inwestora, któremu na etapie zawierania umowy nie towarzyszą jeszcze służby inspektorskie. Wykonawca, będący profesjonalistą, a więc podmiotem posiadającym wiedzę i doświadczenie, pozwalające zminimalizować różne rodzaje ryzyka związane z inwestycją budowlaną, bez żadnego uzasadnienia przerzuca często to ryzyko na niedoświadczonego inwestora. Działania takie, chociaż przejściowo mogą przynosić przedsiębiorcom pewne zyski, w długofalowej perspektywie obracają się przeciwko nim, skutkując utratą dobrego imienia, renomy, a co za tym idzie klientów i długookresowych perspektyw rozwoju.
