mgr inż. Piotr Głąbski
W świetle obowiązującego prawa elementy systemów wentylacji pożarowej (ochrony przed zadymieniem) należy traktować jako wyroby budowlane i dlatego powinny spełniać wymagania wynikające z wdrożenia i stosowania w Polsce prawodawstwa Unii Europejskiej. Do chwili obecnej podstawowym aktem prawnym, regulującym sprawy związane ze stosowaniem wyrobów budowlanych, jest Dyrektywa Rady 89/106/EWG (CPD). Wdrożenie w Polsce założeń tej dyrektywy wymagało uchwalenia odpowiednich przepisów. Są to m.in.:
- ustawa o wyrobach budowlanych wraz z rozporządzeniami;
- ustawa Prawo budowlane wraz z rozporządzeniami;
- ustawa o systemie oceny zgodności wraz z rozporządzeniami.
Zgodnie z tymi aktami prawnymi, wyroby budowlane mogą być zastosowane w budynku, jeżeli są oznakowane:
- CE, co oznacza, że dokonano oceny zgodności z normą zharmonizowaną (hEN) albo Europejską Aprobatą Techniczną (ETA) bądź krajową specyfikacją techniczną, uznaną przez Komisję Europejską za zgodną z wymaganiami podstawowymi, albo
- znakiem budowlanym B, co oznacza, że dokonano oceny zgodności z polską aprobatą techniczną lub polską normą wyrobu, niemającą statusu normy wycofanej.
Bez względu na rodzaj dokumentu odniesienia wprowadzenie wyrobu do obrotu wymaga wystawienia przez producenta:
- deklaracji zgodności WE, gdy dokumentem odniesienia jest zharmonizowana norma europejska lub Europejska Aprobata Techniczna (ETA), albo
- krajowej deklaracji zgodności, gdy dokumentem odniesienia jest polska aprobata techniczna lub polska norma wyrobu.
Przez wystawienie deklaracji zgodności producent wyrobu budowlanego oświadcza, że wyrób jest zgodny ze specyfikacją techniczną, stanowiącą dokument odniesienia. Deklaracja powinna być sporządzona w jednym egzemplarzu i udostępniana na żądanie właściwych organów.
Ocena zgodności wyrobu z wymaganiami specyfikacji technicznej (polskiej lub europejskiej) musi odbywać się wg systemu oceny zgodności ustalonego w tej specyfikacji. Zgodnie z Decyzjami Komisji Europejskiej, a także rozporządzeniem ministra infrastruktury w sprawie sposobów deklarowania zgodności wyrobów budowlanych oraz sposobu znakowania ich znakiem budowlanym, w przypadku wyrobów związanych z bezpieczeństwem pożarowym, w tym elementów systemów wentylacji pożarowej, ustalono system oceny zgodności „1”. Oznacza to, że wyroby objęte są obowiązkowym procesem certyfikacji obejmującym ocenę zakładowej kontroli produkcji oraz przeprowadzenie badań typu w notyfikowanym laboratorium akredytowanym (tabela). (...)
ang. Evaluation of conformity of components of smoke and heat control systems in accordance with CPD and CPR
Więcej w miesięczniku "Materiały budowlane" 8/2012 >>
Publikujemy kolejne artykuły – „Regulacje Prawa budowlanego dotyczące utrzymania obiektów budowlanych” oraz „Ocena stanu technicznego budynków z przełomu XIX i XX w. w regionie łódzkim” zaprezentowane podczas Ogólnopolskiej Konferencji Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego pt. „Problemy techniczno-prawne utrzymania obiektów budowlanych”, która odbyła się w styczniu br.
mgr Anna Macińska
Ustawa z 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (Dz.U. z 2010 r. nr 243, poz. 1623 z późn. zm.), obok budowy i wykonania robót budowlanych, reguluje również sprawy związane z użytkowanymi obiektami budowlanymi, w tym utrzymaniem tych obiektów, a także określa sposoby postępowania w przypadku pojawienia się zagrożeń. Podstawowe regulacje dotyczące utrzymania obiektów budowlanych oraz tryb postępowania z obiektami znajdującymi się w nieodpowiednim stanie technicznym zamieszczone zostały w rozdziale 6 Utrzymanie obiektów budowlanych. Określa on nie tylko obowiązki właścicieli bądź zarządców obiektów budowlanych, na których spoczywa obowiązek właściwego utrzymania i użytkowania obiektu budowlanego, ale także obowiązki i uprawnienia przysługujące organom nadzoru budowlanego w przypadku, gdy obiekt znajduje się w nieodpowiednim stanie technicznym lub stwarza zagrożenie dla życia bądź zdrowia mieszkańców. Przedmiotem artykułu są kompetencje organów nadzoru budowlanego określone w art. 66 – 69 Prawa budowlanego, które zostały podzielone przez ustawodawcę na dwie grupy, a więc inne uprawnienia przysługują organom nadzoru budowlanego w przypadku zaniedbań ze strony właściciela bądź zarządcy obiektu budowlanego w odniesieniu do nieodpowiedniego stanu technicznego, inne zaś w przypadku, gdy stan obiektu budowlanego uniemożliwia doprowadzenie go do prawidłowego stanu technicznego.
Postępowanie z obiektami znajdującymi się w nieodpowiednim stanie technicznym
Zgodnie z art. 66 ustawy – Prawo budowlane w przypadku stwierdzenia, że użytkowany obiekt budowlany znajduje się w nieodpowiednim stanie technicznym bądź jest użytkowany w sposób zagrażający życiu lub zdrowiu ludzi, środowisku lub bezpieczeństwu mienia albo powoduje swym wyglądem oszpecenie otoczenia, właściwy organ nakazuje w drodze decyzji usunięcie nieprawidłowości. Należy podkreślić, że istotą działań podejmowanych na podstawie przedmiotowego przepisu jest nieodpowiedni stan techniczny obiektu budowlanego, ale przepisy prawa nie określają, co należy rozumieć przez to określenie. Pomocne wydaje się odwołanie do orzecznictwa, które nieodpowiedni stan techniczny odnosi do sytuacji, w której ustalony stan techniczny obiektu narusza wymagania wynikające z obowiązujących przepisów (wyrok Wojewódzkiego SąduAdministracyjnego w Poznaniu z 29 kwietnia 2008 r., sygn. II SA/Po 427/07). Obiekt budowlany powinien więc być sprawny technicznie jako całość, mieć sprawne elementy instalacji, a także urządzenia odpowiadające wymaganiom prawa, w tym przepisom techniczno-budowlanym (zob. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z 22 listopada 2007 r., sygn. II SA/Łd 762/07).
Więcej w miesięczniku "Materiały budowlane" 8/2012 >>
doc. dr inż. Jan Jeruzal
dr inż. Joanna Bogusławska-Kozłowska
dr inż. Jacek Szer
Łódź jest miastem, które uzyskało prawa miejskie 589 lat temu (w 1423 r.), natomiast jego rozwój nastąpił w XIX i XX wieku. W bardzo krótkim okresie powstało duże miasto przemysłowe z przewagą przemysłu włókienniczego. Budowle, które wówczas powstały, można podzielić na trzy grupy:
- budynki przemysłowe – hale fabryczne jedno- i wielokondygnacyjne, budowle techniczne;
- budynki pałacowe i willowe;
- budynki mieszkalne.
Krótki okres inwestycyjny bardzo dużej liczby obiektów, stosowane metody wykonawcze oraz materiały są obecnie przyczyną wielu problemów eksploatacyjnych, z którymi borykają się administratorzy. Część tych problemów jest efektem naturalnego procesu starzenia się konstrukcji, ale okres trwałości można znacznie wydłużyć przez prowadzenie prawidłowej i starannej gospodarki remontowej. W latach 1999 – 2004 prowadziliśmy badania stanu technicznego budynków mieszkalnych w Łodzi [1]. W kolejnych latach badania te były kontynuowane i rozszerzone na obiekty w miejscowościach ościennych, których rozwój związany jest z rozwojem Łodzi. W celu oceny stanu technicznego badanych obiektów wykonano roczne i pięcioletnie przeglądy techniczne budynków mieszkaniowych i towarzyszących im na terenach posesji – obiektów gospodarczych i usługowych.
Opis badanych budynków
Badania przeprowadzono w okresie od 1999 do 2011 r. i objęto nimi budynki zlokalizowane na 142 posesjach. Na terenie posesji znajdowały się budynki mieszkalne, gospodarcze i usługowe. Analizę przedstawioną w artykule ograniczono do 172 budynków mieszkalnych, które są zlokalizowane w zachodniej i północnej części miasta oraz w centrum i administrowane przez trzy łódzkie administracje nieruchomościami lub wspólnoty mieszkaniowe. Część budynków jest własnością Gminy Łódź (79%), zaś pozostałe wspólnot mieszkaniowych. Najstarszy budynek wybudowano w 1872 r., a najmłodsze w latach siedemdziesiątych XX wieku. Były to obiekty o bardzo zróżnicowanej kubaturze: największy miał 27 612 m 3 , zaś najmniejszy 153 m3 . Na rysunku 1 przedstawiono liczbę budynków w zależności od wieku.
Konstrukcja budynków była zróżnicowana. Dokonano przeglądu budynków o konstrukcji drewnianej i ścianach wykonanych w konstrukcji szkieletowej lub wieńcowej. Główna część badanych budynków to obiekty o konstrukcji tradycyjnej – ściany ceramiczne z cegły pełnej, stropy belkowe drewniane, dach drewniany o konstrukcji ciesielskiej. Stropy nad piwnicami, w budynkach wykonanych do 1939 r., były najczęściej stalowo-ceramiczne typu Kleina lub ze sklepieniem odcinkowym. Często wymienione stropy wykonywano również jako międzykondygnacyjne w jednym przęśle przy klatce schodowej, co stanowiło usztywnienie konstrukcji budynku. (...)
Więcej w miesięczniku "Materiały budowlane" 8/2012 >>
Czy wniosek o pozwolenie na budowę można przesłać drogą elektroniczną?
Obowiązujące przepisy prawa przewidują papierową wersję wzorów: wniosku o pozwolenie na budowę (rozbiórkę) obiektu budowlanego oraz oświadczenia o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane. Wzór wniosku o pozwolenie na budowę został określony w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury 23 czerwca 2003 r. w sprawie wzorów: wniosku o pozwolenie na budowę, oświadczenia o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane i decyzji o pozwoleniu na budowę. Rozporządzenie to, wskazując właściwe wzory dokumentów, ustala ich wymaganą zawartość oraz układ graficzny.
Natomiast zgodnie z treścią § 9 ust. 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z 14 września 2011 r. w sprawie sporządzania pism w formie dokumentów elektronicznych, doręczania dokumentów elektronicznych oraz udostępniania formularzy, wzorów i kopii dokumentów elektronicznych (Dz.U. nr 206, poz. 1216), pisma skierowane na adres poczty elektronicznej podmiotu publicznego traktuje się jak przesyłki złożone w trybie niewymagającym potwierdzenia wniesienia podania, w szczególności takiego, o którym mowa w art. 63 § 4 ustawy z 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego. Jednocześnie zgodnie z § 9 ust. 2 tego rozporządzenia w przypadku, gdy w przepisach prawa został określony wzór pisma lub wzór nieelektroniczny, przesyłki skierowane na adres poczty elektronicznej uważa się za wniesione nieskutecznie. Oznacza to, że wniesienie pisma na adres poczty elektronicznej podmiotu publicznego, w przypadku, gdy w przepisach prawa został określony wzór nieelektroniczny tego pisma, należy uznać za nieskuteczne. W świetle aktualnych przepisów wniesienie drogą elektroniczną wniosku o pozwolenie na budowę wraz z dokumentami wymaganymi przez przepisy prawa budowlanego (m.in. projektem budowlanym i oświadczeniem o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane) nie ma podstaw prawnych.
Czy budowa przydomowej oczyszczalni ścieków wymaga pozwolenia na budowę?
Budowa indywidualnych przydomowych oczyszczalni ścieków o wydajności do 7,50 m 3 na dobę, zgodnie z art. 29 ust. 1 pkt 3 ustawy – Prawo budowlane nie wymaga pozwolenia na budowę. Inwestycje tego rodzaju podlegają zgłoszeniu właściwemu organowi administracji architektoniczno-budowlanej (art. 30 ust. 1 pkt 1 ustawy). Przez indywidualną przydomową oczyszczalnię ścieków należy rozumieć całą instalację, tzn. niezbędne urządzenia odpowiednio ze sobą połączone wraz z podłączeniem do budynku, które nie jest przyłączem kanalizacyjnym. Aby można było wybudować indywidualną przydomową oczyszczalnię ścieków na zgłoszenie, muszą być spełnione trzy przesłanki. (...)
Więcej w miesięczniku "Materiały budowlane" 8/2012 >>
mgr Małgorzata Kowalska
Producenci wyrobów dla budownictwa sukcesywnie, w kolejnych miesiącach I półrocza 2012 r., zmniejszali rozmiary produkcji. W czerwcu 2012 r. wykazali znaczne ograniczenie produkcji zarówno w porównaniu z analogicznym miesiącem 2011 r., jak i z miesiącem poprzednim bieżącego roku. Wśród 43 obserwowanych przez GUS grup wyrobów produkowanych przez duże przedsiębiorstwa przemysłowe, o liczbie pracujących 50 i więcej osób, w 32 pozycjach produkcja wytworzona była niższa niż w czerwcu 2011 r. (w maju w 28) i w 27 grupach niższa niż w maju 2012 r. Słabe wyniki produkcji w czerwcu znalazły odzwierciedlenie w ogólnych wynikach produkcyjnych osiągniętych w okresie I półrocza 2012 r. – w 24 grupach wyrobów zanotowano spadek produkcji, w porównaniu z I półroczem 2011 r. (za okres 5 miesięcy w 19 pozycjach), a aż w 30 grupach dynamika produkcji była niższa od notowanej za 5 miesięcy.
W czerwcu 2012 r. największy spadek produkcji, powyżej 30%, w porównaniu z czerwcem ub. roku wykazali producenci farb i pokostów na bazie poliestrów, o masie rozpuszczalnika organicznego powyżej 50% – o 42,5%, wyrobów sanitarnych z porcelany – o 36,7% i gazomierzy – o 32,6%. Znaczny spadek, o 20 – 30%, zanotowano również w produkcji masy betonowej – o 28,8%, niektórych rodzajów farb i pokostów na bazie poliestrów – o 26,5%, rur, przewodów i węży sztywnych z PVC – o 26,4%, farb i pokostów na bazie polimerów akrylowych lub winylowych, o masie rozpuszczalnika organicznego powyżej 50% – o 22,1% oraz szyb zespolonych wielokomorowych – o 21,8%, a szyb jednokomorowych – o 17,4% mniej. O 10 – 20% mniej niż w czerwcu ub. roku wyprodukowano cementu – o 18,3%, farb i pokostów na bazie polimerów akrylowych lub winylowych, wodorozpuszczalnych – o 18,1%, wapna – o 18,0%, cegły i elementów budowlanych ceramicznych, wypalanych z gliny – o 16,9%, w tym cegły – o 19,5%, ceramicznych pustaków ściennych – o 17,2%, papy – o 13,9%, blachy walcowanej na zimno – o 12,1%, bloków ściennych z betonu lekkiego – o 10,7%, w tym autoklawizowanego betonu komórkowego – o 8,0% oraz wykładzin podłogowych, ściennych lub sufitowych z tworzyw sztucznych – o 10,2%, w tym wykładzin podłogowych z PVC – o 32,3%. Spadek nieprzekraczający 10% raportowali producenci farb i pokostów chlorokauczukowych, chemoutwardzalnych, epoksydowych i poliuretanowych, o masie rozpuszczalnika organicznego powyżej 50% – o 9,8%, betonia- rek – o 8,5%, wyrobów izolacji termicznej z wełny mineralnej – o 7,0%, drzwi, okien, ościeżnic i progów z tworzyw sztucznych – o 6,2%, a tych samych wyrobów z drewna – o 2,6%, elementów ściennych silikatowych – o 3,3%, sklejki, płyt fornirowanych i laminowanych, z drewna lub innych materiałów drewnopodobnych – o 2,6%, w tym płyt wiórowych i pilśniowych – o 4,9% oraz filców i płyt z włókna szklanego – o 0,9%. (...)
Więcej w miesięczniku "Materiały budowlane" 8/2012 >>
dr inż. Robert Geryło
Publikację cyklu artykułów pt. „Jak zagadnienia środowiskowe zmieniają wymagania podstawowe dotyczące obiektów budowlanych” rozpoczęliśmy w tegorocznym kwietniowym wydaniu miesięcznika „Materiały Budowlane”. W pierwszej kolejności zostały przedstawione zmiany, jakie włączenie aspektów zrównoważonego rozwoju wprowadza do wymagania nr 2 Bezpieczeństwo pożarowe. Istotne zmiany dotyczące wymagania podstawowego nr 3 Higiena, zdrowie i środowisko zostały omówione w wydaniu majowym, wymaganie podstawowe nr 4 Nośność i skuteczność obiektów – w wydaniu czerwcowym, a wymagania nr 5 Ochrona przed hałasem w wydaniu lipcowym. W tym artykule przedstawione zostaną zmiany dotyczące wymagania nr 6 Oszczędność, energii i izolacyjność cieplna.
Szóste wymaganie podstawowe sformułowano w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady nr 305/2011 z 9 mar- ca 2011 r. następująco: Obiekty budowlane i ich instalacje grzewcze, chłodzące, oświetleniowe i wentylacyjne muszą być zaprojektowane i wykonane w taki sposób, aby utrzymać na niskim poziomie ilość energii wymaganej do ich użytkowania, przy uwzględnieniu potrzeb zajmujących je osób i miejscowych warunków klimatycznych. Obiekty budowlane muszą być również energooszczędne i zużywać jak najmniej energii podczas ich budowy i rozbiórki.
Zmiana tego wymagania w stosunku do dotychczasowego, określonego w Dyrektywie Rady 89/106/EWG, polega na rozszerzeniu jego zakresu o instalacje oświetleniowe i uwzględnieniu efektywności energetycznej etapów budowy i rozbiórki obiektów budowlanych. Istotny charakter tej zmiany wynika z faktu, że dotychczas energochłonność robót budowlanych podczas wznoszenia, renowacji lub rozbiórki obiektów budowlanych nie była przedmiotem krajowych regulacji prawnych. W praktyce, w celu sprawdzenia spełnienia wymagania dotyczącego oszczędności energii przed i po okresie eksploatacyjnym budynków, należy zastosować metodykę LCA (skrót od angielskiej nazwy Life Cycle Assessment). W odniesieniu do wyrobów budowlanych takiej oceny dokonuje już Instytut Techniki Budowlanej [1]. Ma ona na celu określenie deklaracji środowiskowych wg EN 15804 [2], charakteryzujących m.in. energochłonność wytworzenia wyrobu, jego transportu na miejsce budowy, wbudowania, użytkowania i utrzymania w czasie eksploatacji obiektu budowlanego, demontażu po wyeksploatowaniu, likwidacji lub poużytkowego zagospodarowania.
Tego typu podejście jest obecnie promowane także w europejskich zaleceniach dotyczących zielonych zamówień publicznych na roboty budowlane [3]. Podane w zaleceniach kryteria dotyczą m.in. zużycia energii, wykorzystania jej odnawialnych źródeł, zastosowania energooszczędnych wyrobów budowlanych. Podejście zgodne z europejskimi zaleceniami do zielonych zamówień publicznych promuje m.in.: (...)
Więcej w miesięczniku "Materiały budowlane" 8/2012 >>
W lipcu 2012 r., w porównaniu z poprzednim miesiącem, wzrosły ceny w czterech grupach: chemii budowlanej (+1,8%), silikatów (+0,9%), izolacji wodochronnych (+0,6%) oraz drewna i materiałów drewnopochodnych (+0,2%), spadły natomiast w pięciu grupach, najbardziej ceramiki ściennej (-3,4%), w mniejszym stopniu betonu komórkowego (-1,4%), suchej zabudowy (-1,1%), izolacji termicznych (-1%) oraz pokryć i folii dachowych, rynien (-0,2%). Ceny w dwóch grupach się nie zmieniły. W kategorii „inne” wzrosły ceny farb, lakierów, tapet (+6,2%), a spadły wyrobów stalowych (-2,9%). Ceny w pięciu podgrupach tej kategorii nie zmieniły się bądź zmieniły nieznacznie.
Wskaźnik optymizmu/pesymizmu związanego ze wzrostem liczby pozwoleń na budowę mieszkań ogółem wydanych w okresie I – VI 2012 r., w porównaniu z analogicznym okresem 2011 r., przyjął wartość zero, przy czym w kategorii mieszkań w budownictwie indywidualnym przeważył pesymizm – wskaźnik minus 8,1%. Równolegle nieznacznie dodatnią dynamikę osiągnięto w zakresie mieszkań ogółem, których budowę rozpoczęto – plus 0,8%, natomiast w kategorii mieszkań w budownictwie indywidualnym był to minus 10,7%.
Przychody PSB S.A. ze sprzedaży materiałów budowlanych w lipcu 2012 r. były o ponad 2% wyższe niż przed rokiem oraz o 0,4% wyższe niż w czerwcu 2012 r. Sprzedaż po siedmiu miesiącach 2012 r. była wyższa o 9% od analogicznego okresu 2011 r.
Grupa PSB S.A.
mgr Małgorzata Kowalska
I półroczu 2012 r. nastąpiło zahamowanie negatywnych trendów notowanych od kilku lat na rynku budownictwa mieszkaniowego charakteryzowanego trzema wskaźnikami, tj. liczbą nowych mieszkań oddanych do użytkowania, liczbą mieszkań, których budowę rozpoczęto i liczbą mieszkań, na budowę których wydano pozwolenia. Należy jednak pamiętać, że dodatnie wartości tych wskaźników wynikają w znacznej mierze z bardzo niskiej bazy odniesienia w latach 2009 – 2011.
W I półroczu 2012 r. oddano do użytkowania 68 129 mieszkań (tabela 1), tj. o 24,9% więcej niż w analogicznym okresie 2011 r., ale w dwóch poprzednich latach zanotowano bardzo duży spadek, tj. w I półroczu 2011 r. oddano o 14,4% mieszkań mniej niż w tym samym okresie 2010 r., a w 2010 – o 16,2% mniej niż w 2009 r. W efekcie oznacza to, że w I półroczu 2012 r. wybudowano o 10,5% mieszkań mniej niż w I półroczu 2009 r.
W przypadku mieszkań rozpoczętych i wydanych pozwoleń na budowę utrzymano w I półroczu 2012 r. poziom z analogicznego okresu 2011 r. Rozpoczęto budowę 80 681 mieszkań, tj. o 0,8% więcej niż w I półroczu 2011 r., ale w porównaniu z I półroczem 2009 r. było to aż o 18,9% więcej (w tym samym okresie 2009 r. notowania były najsłabsze – spadek nowo rozpoczętych mieszkań o 28,3% w porównaniu z I półroczem 2008 r.).
W przypadku pozwoleń wydanych na budowę nowych mieszkań w I półroczu 2012 r. utrzymano poziom z I półrocza 2011 r. – 88 076 mieszkań, ale uwzględniając bardzo duże spadki w latach 2009, 2010, nie ma powodu do zadowolenia (w 2009 r. – spadek o 21,6%, w 2010 r. – spadek o ko- lejne 9,0%, w 2011 r. – wzrost o 7,3%).
W I półroczu 2012 r. wzrost efektów budownictwa mieszkaniowego, w porównaniu z I półroczem 2011 r., wystąpił we wszystkich formach budownictwa z wyjątkiem komunalnego. Największy wzrost wykazały spółdzielnie mieszkaniowe – o 105%, ale było to tylko 2161 mieszkań, oraz deweloperzy – o 50,0%, którzy wybudowali 26 822 mieszkania, co stanowiło 39,4% wszystkich nowych mieszkań. Niekwestionowanym liderem na rynku budownictwa mieszkaniowego (z 55% udziałem) byli inwestorzy indywidualni, którzy oddali do użytkowania w I półroczu 2012 r. 37 695 mieszkań, czyli o 10,7% więcej niż przed rokiem. Udział pozostałych inwestorów wyniósł zaledwie 2%. W ramach budownictwa społecznego czynszowego wybudowano tylko 601 mieszkań wobec 431 przed rokiem, zakładowego – 136 mieszkań wobec 108, a jedynie w budownictwie komunalnym oddano do użytkowania o 32,1% mniej mieszkań – 714.
Więcej w miesięczniku "Materiały budowlane" 8/2012 >>
Start 
