dr inż. Paweł Sulik
Do przepisów techniczno-budowlanych, wg art. 7 ustawy Prawo budowlane z 1994 r., z późniejszymi zmianami (ostatnia nowelizacja z 23 grudnia 2010 r.), zalicza się: warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać obiekty budowlane i ich usytuowanie oraz warunki techniczne użytkowania obiektów budowlanych.
W odróżnieniu do ustawy Prawo budowlane z 1974 r., ustawodawca do tej kategorii nie zaliczył warunków technicznych wykonania i odbioru robót budowlanych, uznając, że odpowiednie regulacje powinny znajdować się w polskich normach. Brak tych norm, jak również „urzędowego” zatwierdzenia innych dokumentów regulujących omawiane kwestie spowodował, że na przełomie lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych XX wieku, z inicjatywy i na zlecenie ówczesnego Ministerstwa Budownictwa, zostały przygotowane Warunki techniczne wykonania i odbioru robót budowlano-montażowych [1]. Zapis zamieszczony na początku opracowania, „Warunki techniczne wykonania i odbioru robót budowlano-montażowych zostaną wprowadzone do stosowania odpowiednim aktem prawnym ministra gospodarki przestrzennej i budownictwa, stosownie do delegacji wynikającej z ustawy Prawo budowlane, po ich powszechnym udostępnieniu”, świadczył o możliwości nadania w przyszłości temu wydawnictwu charakteru administracyjnego, co niestety nie nastąpiło.
Wraz z upływem lat warunki [1] zaczęły nie przystawać do obrazu współczesnego budownictwa. Dodatkowo brak wielu norm szczegółowych dotyczących wykonania i odbioru robót budowlanych, do których odwoływali się twórcy znowelizowanego Prawa budowlanego (przede wszystkim uwzględniających stosowanie nowych technologii i wyrobów budowlanych), utrudniał określenie przedmiotu zamówienia w umowach o roboty budowlane, zawierane przez inwestora z jednostkami wykonawczymi. Z tego względu w 1998 r. przy kolejnej zmianie ustawy o zamówieniach publicznych wprowadzono przepis stwierdzający, że w odniesieniu do robót budowlanych przedmiot zamówienia określa:
- dokumentacja projektowa (zakres reguluje stosowne rozporządzenie) oraz
- specyfikacja techniczna wykonania i odbioru robót, stanowiąca zbiór wymagań w zakresie sposobu wykonania robót budowlanych, obejmująca w szczególności wymagania dotyczące właściwości materiałów, sposobu wykonania i oceny prawidłowości poszczególnych robót oraz określenie zakresu prac, które powinny być ujęte w poszczególnych pozycjach przedmiaru, zaliczanego do dokumentacji projektowej.
W praktyce okazało się, że zawarcie w specyfikacjach wszystkich niezbędnych informacji jest kłopotliwe i wymaga odwoływania się do innych dokumentów źródłowych, cow wielu przypadkach, z uwagi na ich nieaktualność lub nieprecyzyjność, nie rozwiązywało sprawy. W tej sytuacji Instytut Techniki Budowlanej rozpoczął wydawanie, nieustannie uzupełnianej i aktualizowanej, serii „Instrukcje, Wytyczne, Poradniki”. Należy zauważyć, że pomimo uzgadniania treści poszczególnych wydawnictw ze środowiskiem budowlanym, są one stosowane na zasadzie dobrowolności. W tej serii ukazały się m.in. wytyczne dotyczące montażu okien [6]. (...)