mgr Rajmund W. Gazda Uniwersytet Warszawski, Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej im K.Michałowskiego (PCMA)

Autor do korespondencji e-mail : Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

DOI: 10.15199/33.2015.11.52

Proces konserwacji zrujnowanej w starożytności świątyni Hatszepsut trwa od 1892 roku. Od 1961 r. prace i badania są prowadzone przez polskich specjalistów pod kierunkiem PCMA Uniwersytetu Warszawskiego we współpracy z egipską Służbą Starożytności. Została podjęta decyzja o rekonstrukcji formy obiektu metodą anastylozy z zasadą do najwyżej zachowanego fragmentu. Ratowanie fragmentów z lapidariów polega na ich konserwacji i użyciu do anastylozy. Uzupełnienie formy architektonicznej daje możliwość zabezpieczenia historycznego materiału razem z polichromowanymi reliefami i posągami.Aktualnie prowadzone są badania i prace konserwatorskie w Kaplicy Hathor i Hatszepsut, prace rekonstrukcyjne figur ozyriackich oraz sfinksów z głową Hatszepsut. Opracowano metody wzmocnienia i konsolidacji osłabionego wapienia formacji Teb z kamieniołomu Hatszepsut w lokalnych warunkach klimatycznych. Interdyscyplinarne badania zostały wsparte przez technologię skanowania 3D z uzyskaniem mapy zniszczeń, opracowaną przez architektów i specjalistów PWR we współpracy z konserwatorami i egiptologami misji.

Słowa kluczowe: starożytność, świątynia,Hatszepsut, dekoracja, ruina, konserwacja, anastyloza, skanowanie 3D.

* * *

Current methods of decorations conservation at Hatshepsut Temple in Deir el-Bahari, Egypt

Conservation process of the ruined in antiquity Hatshepsut Temple lasts since year 1892. Since 1961 works and reasearches are being maintained by polish specialists under the guidance of PCMA UW in co-operation with egyptian SCA. There is anastylosis of the object structure being implemented with the rule to best kept fragment. Help for material, provided in lapidaries is based on conservation and usage of anastylosis. Supplementing the architectural form gives an opportunity to secure historical material together with polychromed relief and statues. Currently there are ongoing reasearches and conservation works in Chapel of Hathor, Chapel of Hatshepsut, reconstruction of statues of Ozirys and Hatshepsut and Sphinxes with heads of Hatshepsut. Methods of strengthening and consolidation of the weakened strength profile of Teb Limestone formation from the quarry Hatshepsut have been adopted to the local climate conditions. Interdyscyplinar researches were supported by 3D scaning technology with the usage of damage mapping, projected by architects nad scpecialists of PWR in co-operation with conservators and egiptologists of the misson.

Keywords: antiquity, temple, Hatshepsut, decorations, ruin, conservation, anastilosis, scanning 3D.

Literatura :

[1] Arnold D., Building in Egypt. Pharaonic stone masonry, Oxford 1991.
[2] Barwik M., Deir el-Bahari, The temple of Qeen Hatshepsut, season 2002/2002, PAM Reports IV-2002,Warsaw 2003.
[3] Czerner R.,Medeksza S.,The New Observation the Architecture of the temple of Thutmosis III at Deir el-Bahari. {w:} Acts 6th ICE 1992 – 1993.
[4] Ćmielewski B., Kościuk J., Kubisz W., Inwentaryzacja 3d, Kaplica Hatszepsut, Światynia Hatszepsut w Deir el-Bahari, Kair 2011.
[5] Dąbrowski L., Rekonstrukcja świątyni królowej Hatszepsut w Deir el-Bahari, {w:} Ochrona Zabytków, 1964.
[6] Drągowski A., Kaczyński R. & Wroblewski J., Engineering-geological problem related to the reconstruction of the Hatshepsut temple in Deir el-Bahari, {in} Proceedings an in the International Symposium Orgenazed by Greek National Group of IAEG, Balkema/Rotterdam/Brookfield, 1988.
[7] Gazda R. [w]. Olesiak J., Konserwacja świątyni Hatszepsut w Deir el-Bahari, Problemy rekonstrukcji i konserwacji w aspekcie najnowszych technologii, {w:} Biuletyn Informacyjny Konserwatorów Dzieł Sztuki, Vol. 20, No1-4, 2009.
[8] Kaczor T., Teoria i praktyka w konserwacji starożytnych zespołów zabytkowych w Tebach, PWR,Wrocław 2006.
[9] Klemm R. i D., Steine und Steinbrüche im Alten Ägypten, Springer-Verlag, Berlin-Heidelberg- New York 1992.
[10] Łukaszewicz J., Badania i zastosowanie związków krzemoorganicznych w konserwacji zabytków kamiennych, UMK, Toruń 2002.
[11] Naville E., The Temple of Deir el-Bahari, vols I-VI, London, 1894 – 1908.
[12] Pawlicki F., Skarby architektury starożytnego Egiptu, Królewskie świątynie w Deir el- Bahari, Arkady,Warszawa, 2001.
[13] Robins G., Proportion and Style Ancient Egyptian Art, London 1994.
[14] Szafrański Z., pod red Gawlikowski M., James Thomas G. H., Kwaśnica A., Karkowski J., Barwik M., Królowa Hatszepsut i jej świątynia 3500 lat później, Qeen Hatshepsut and her temple 3500 years later,Warszawa, 2001.
[15] Szafrański Z., The temple of Hatshepsut Season, 2003/2004, [in] PAm, Reports, XVI, 2004, Warsaw 2005.
[16] Winlock H. E., Excavation at Deir el-Bahari 1911-31, New York 1942.
[17]Wysocki Z., pod red., Połoczanin W. Dąbrowski P., Kwaśnica A., Szafrański Z., Konikowski W., Bielenia K.,Abu El Youn El Barakat ,The Temple of Qeen Hatshepsut Vo. 4 The report of the polish- egyptian archaeological and preservation mission Deir el-Bahari 1980-88, PKZ Warszawa 1991. 

 Otrzymano: 24.09.2015 r. 

Przeczytaj cały artykuł >>

 

Materiały Budowlane 11/2015, str. 160-163 (spis treści >>)