logo

e-ISSN 2449-951X
ISSN 0137-2971
Pierwotna wersja - elektroniczna
Pierwotna wersja językowa - angielska

100 punktów za artykuły naukowe!

Zgodnie z Komunikatem Ministra Nauki z 5 stycznia 2024 r. w sprawie wykazu czasopism naukowych i recenzowanych materiałów z konferencji międzynarodowych, autorzy za publikację artykułów naukowych w miesięczniku „Materiały Budowlane” z dyscyplin: inżynieria lądowa, geodezja i transport; architektura i urbanistyka; inżynieriamateriałowa; inżynieria chemiczna; inżynieria mechaniczna, a także inżynieria środowiska, górnictwo i energetyka, otrzymują 100 pkt.

Wpływ zbieżności trzonu słupów trakcyjnych z pojedynczą płaszczyzną skratowań na ich sztywność skrętną

dr inż. Paweł Lorkowski Politechnika Wrocławska,Wydział Budownictwa Lądowego i Wodnego
prof. dr hab. inż. Bronisław Gosowski Uniwersytet Przyrodniczy weWrocławiu,Wydział Inżynierii Kształtowania Środowiska i Geodezji

Autor do korespondencji : Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

DOI: 10.15199/33.2018.04.27

Badane słupy trakcyjne stosowane są powszechnie jako podpory indywidualne tramwajowej sieci trakcyjnej. Na ich nośność istotny wpływ mają przestrzenne formy utraty stateczności, o których decyduje sztywność na skręcanie.W artykule przedstawiono przybliżone obliczenia nieswobodnie skręcanych słupów dwugałęziowych z pojedynczą płaszczyzną skratowań, obciążonych skupionym momentem skręcającym, w celu określenia ich sztywności skrętnej. Ponadto przeprowadzono szczegółowe analizy numeryczne słupów, weryfikujące wyniki obliczeń analitycznych. Przeanalizowano m.in. wpływ rodzaju wykratowania i zbieżności gałęzi na sztywność skrętną trzonu słupów. Porównano je ze słupami o analogicznej budowie, ale o pasach równoległych. Artykuł zakończono wnioskami o charakterze praktycznym.

Słowa kluczowe: konstrukcja stalowa; słup dwugałęziowy; słup o zbieżnych pasach; sztywność na skręcanie.

* * *

The effect of the tapered chords in overhead contact line poles laced in a single plane on their torsional stiffness

The investigated columns are commonly used as individual supports for tramway overhead contact lines. Their load-bearing capacity is significantly influenced by spatial forms of loss of stability, which are determined by torsional stiffness. The paper contains calculations of warping torsion double-chords column with a single plane lace loaded with a concentrated torque to determine their torsional stiffness. Moreover, detailed numerical analyzes of the subject columns were made, verifying the results of analytical calculations.Among others, the effect of the type lacing and tapered of branches on torsional stiffness of the columns. They were compared with columns of similar structure, but with parallel chords. The paper was completed with practical conclusions.

Keywords: steel structure; built-up element; tapered chords column; torsional stiffness.

Literatura :

[1] Abaqus 6.12 Online Documentation Dassault Systèmes. 2012.
[2] Kollbrunner Curt F.,Konrad Basler. 1969. Torsion in structures. An engineering approach. Berlin/ Heidelberg. Springer-Verlag.
[3] Gosowski Bronisław, Paweł Lorkowski, Michał Redecki. 2015. „Sztywność na skręcanie stalowych elementów dwugałęziowych z pojedynczą płaszczyzną skratowań”. Inżynieria i Budownictwo 71 (10): 551 – 554.
[4] GosowskiBronisław, Paweł Lorkowski,Michał Redecki. 2016. „Doświadczalna nośność krytycznawyboczenia giętno-skrętnego dwugałęziowych słupówbramek trakcyjnych”.Materiały Budowlane (5): 54 – 55. DOI: 10.15199/33.2016.05.25.
[5] Lorkowski Paweł, Bronisław Gosowski. 2018. „Experimental and numerical research of the torsion problem of built-up steel columns laced in a single plane”. Engineering Structures 160: 566 – 580. DOI: 10.1016/j.engstruct.2018.01.049.

Otrzymano :  14.02.2018 r.

Przeczytaj cały artykuł >>

Materiały Budowlane 04/2018, str. 83-84 (spis treści >>)

Wybrane problemy projektowania i wykonywania strunobetonowych żerdzi i wież wirowanych

dr inż. Jarosław Michałek Politechnika Wrocławska,Wydział Budownictwa Lądowego i Wodnego

Autor do korespondencji : Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

DOI: 10.15199/33.2018.04.28

W artykule przedstawiono wybrane problemy projektowania i wykonywania strunobetonowych żerdzi i wież wirowanych w aspekcie ich trwałości. Omówiono zróżnicowane wymagania normowe dotyczące minimalnej i maksymalnej otuliny zbrojenia. Przeanalizowano wpływ błędów wykonawczych na trwałość, wytrzymałość i zarysowanie strunobetonowych elementów z betonu wirowanego.

Słowa kluczowe: elementy z betonu wirowanego; prefabrykacja; wymagania projektowe i wykonawcze; trwałość.

* * *

Selected problems of design and construction of pre-tensioned concrete towers and poles

The article presents selected problems of the design and execution of pre-stressed concrete poles and towers considering their durability. Various standard requirements for minimum and maximum concrete cover of reinforcement have been discussed. The influence of manufacturing errors on durability, strength and scratching of prestressed concrete elements from spun concrete is analyzed.

Keywords: spun concrete elements; prefabrication; design and execution requirements; durability.

Literatura :

[1] Kubiak Janusz, Jarosław Michałek,Aleksy Łodo. 2012. „Zabezpieczenie strukturalne i powierzchniowe betonu w słupach elektroenergetycznych i oświetleniowych”. Przegląd Budowlany (5): 103 ÷ 107.
[2] Michałek Jarosław. 2014. „Zakładowa kontrola produkcji słupów wirowanych”. Materiały Budowlane 502 (6): 43 ÷ 45.
[3] Michałek Jarosław, Aleksy Łodo. 2017. „Grubość ścianek w strunobetonowych żerdziach wirowanych”. Materiały Budowlane 538 (6): 26 ÷ 27. DOI: 10.15199/33.2017.06.05.
[4] PN-EN 1992-1-1:2008. Eurokod 2: Projektowanie konstrukcji z betonu. Część 1-1: Reguły ogólne i reguły dla budynków.
[5] PN-EN 206+A1:2016-12. Beton.Wymagania, właściwości, produkcja i zgodność.
[6] PN-EN 1990:2004. Eurokod. Podstawy projektowania konstrukcji.
[7] PN-EN 12843:2008. Prefabrykaty betonowe. Maszty i słupy.
[8] PN-EN 13369:2013-09.Wspólne wymagania dla prefabrykatów z betonu.
[9] PN-B-06250:1988. Beton zwykły.

Otrzymano :  15.02.2018 r.

Przeczytaj cały artykuł >>

Materiały Budowlane 04/2018, str. 85-87 (spis treści >>)

Wpływ owalizacji na nośność ściskanych osiowo stalowych powłok walcowych

dr hab. inż. Eugeniusz Hotała, prof. Politechnika Wrocławska,Wydział Budownictwa Lądowego i Wodnego
mgr inż. Damian Kozikowski Politechnika Wrocławska,Wydział Budownictwa Lądowego i Wodnego

Autor do korespondencji : Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

DOI: 10.15199/33.2018.04.34

W artykule przedstawiono wyniki numerycznych analiz stateczności walcowych powłok stalowych ściskanych osiowo, w których oprócz imperfekcji w postaci wgnieceń wystąpiły również imperfekcje w postaci owalizacji o znacznej wartości. Owalizacja walcowych powłok silosów, zbiorników i innych stalowych konstrukcji powłokowych jest powszechną i trudną do uniknięcia odchyłką wykonawczą. Wyniki przeprowadzonych analiz wskazują, że imperfekcje geometryczne w postaci owalizacji dwukrotnie większych niż normowe wartości dopuszczalne mogą nie mieć istotnego wpływu na nośność ściskanych osiowo powłok walcowych. Może to ułatwić podejmowanie racjonalnych decyzji podczas procedur odbiorczych stalowych konstrukcji powłokowych.

Słowa kluczowe: stateczność powłok; konstrukcja stalowa; imperfekcje geometryczne.

* * *

Influence of out-of-roundness shape on bearing capacity of steel cylindrical shells under axial compression

Paper presents results from numeric analysis of stability of cylindrical steel shells under axial compression, in which except dents, out-of-roundness imperfections of substantial values were taken into account. Out-of-roundness in cylindrical silos, tanks and other steel structures is seldom and hard to eliminate in construction rising. Outcomes of undertaken analysis has shown that out-of-roundness imperfections with dimension twice as high as acceptable according to norm classes can have no significant influence on bearing capacity of axially compressed cylindrical steel shells. This conclusion can ease taking reasonable decisions in construction release to use.

Keywords: shell stability; steel construction; geometry imperfections.

Literatura :

[1] ECCS (2007). European Recommendations for Steel Construction: Buckling of Shells. 5th edition, European Convention for Constructional Steelwork. Brussels.
[2] Hotała Eugeniusz,AgataAniszczyk. 2013. „Prototypowa konstrukcja silosu o wiotkim płaszczu do składowania biomasy”. Materiały Budowlane 489 (5): 52 – 54.

Otrzymano :  14.02.2018 r.

Przeczytaj cały artykuł >>

Materiały Budowlane 04/2018, str. 100-102 (spis treści >>)

Przyczyny wychylenia zbiorników filtrów żwirowych

dr inż. Romuald Szeląg Politechnika Białostocka, Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska

Autor do korespondencji : Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

DOI: 10.15199/33.2018.04.33

W artykule analizowano warunki posadowienia stalowych zbiorników filtrów żwirowych zlokalizowanych wewnątrz budynku stacji uzdatniania wody zakładu elektrociepłowni. Podczas eksploatacji stwierdzono wychylenie osi pionowej zbiorników, które postępowało przez okres obserwacji odpowiadający kilku kolejnym miesiącom.W efekcie konieczne stało się ustalenie przyczyn powstania i narastania wychylenia zbiorników, które w korelacji z aktualnym stanem podłoża gruntowego pozwoliły na sformułowanie wniosków. Przeprowadzone badania i analizy identyfikujące stwierdzone wady umożliwiły podjęcie środków naprawczych i przywrócenie poprawnego, bezpiecznego stanu eksploatacyjnego zbiorników. Artykuł podsumowano aktualnymi wnioskami, adekwatnymi do stwierdzonych wad.

Słowa kluczowe: wychylenie; osiadanie; filtry żwirowe; podłoże gruntowe.

* * *

Causes of the deflection of the filter gravel tanks

In this paper the conditions of the foundation of the filter gravel steel tanks located inside the building of the water purification plant in the heat and power stationwere analysed. The deflection of the vertical axis of the tanks was observed as a result of the exploitation. In the followingmonths the progression of this process has been observed. As a result it became necessary to determine the cause of the occurrence of deepening the deflections in correlation with the current condition of the soil foundation. It enabled the author to formulate the conclusions. The tests and analysis allowed to identify the defects and to take action to correct and restore right and safe exploitation of the tanks.

Keywords: deflection; settlement; filter gravel tanks; foundation

Literatura :

[1] Kocierz Rafał, Łukasz Ortyl, Przemysław Kuras, Tomasz Owerko, Mariusz Kędzierski. 2016. „Geodezyjne metody pomiarowe w diagnostyce obiektów budownictwa energetycznego”. Materiały Budowlane 520 (5): 95 – 96. DOI 10.15199/33.2016.05.45.
[2] Lachowicz Magdalena, Magdalena Sosnowska,Izabela Kasprzyk, Adam Podhorecki.  2017. „Nie każdy sposób wzmocnienia podłoża gruntowego można dowolnie stosować w posadowieniu obiektów budowlanych”. Materiały Budowlane 544 (12): 54 – 56. DOI 10.15199/33.2017.12.16.
[3] Pawłowicz Joanna. 2017. „Zakłócenia występujące podczas zbierania danych o budynkach skanerem laserowym 3D”. Materiały Budowlane 542 (10): 75 – 77. DOI 10.15199/33.2017.10.26.
[4] PN-EN 1997-1:2008. Eurokod 7. Projektowanie geotechniczne. Część 1: Zasady ogólne.
[5] Szeląg Romuald. 2016. „Analiza stanu zarysowań zbiornika żelbetowego akcelatora”. Materiały Budowlane 520 (5): 84 – 85. DOI 10.15199/33.2016.05.40.
[6] Ziółko Jerzy. 2012. Zbiorniki metalowe na ciecze i gazy. Warszawa. Arkady.

Otrzymano :  15.02.2018 r.

Przeczytaj cały artykuł >>

Materiały Budowlane 04/2018, str. 98-99 (spis treści >>)

Zagrożenie awaryjne den stalowych zbiorników walcowych opartych na fundamentach pierścieniowych

dr hab. inż. Eugeniusz Hotała, prof. Politechnika Wrocławska,Wydział Budownictwa Lądowego i Wodnego
dr inż. Rajmund Ignatowicz Politechnika Wrocławska,Wydział Budownictwa Lądowego i Wodnego

Autor do korespondencji : Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

DOI: 10.15199/33.2018.04.29

W artykule przedstawiono wyniki analiz stanu odkształceń i naprężeń w stalowych dnach zbiorników na ciecze posadowionych na pierścieniowych fundamentach po wieloletniej eksploatacji. Naturalne zjawisko stałego narastania osiadań piaskowo- żwirowego podłoża pod dnami zbiorników w czasie długoletniej eksploatacji może spowodować znaczne wytężenie blach tych den nad krawędzią wewnętrzną pierścieniowego fundamentu. Pomiary osiadań den napełnionych zbiorników są w praktyce niemożliwe do wykonania, stąd autorzy przedstawili sposób oceny wartości tych osiadań i wytężenia blach den na podstawie prostych pomiarów wartości promieniowych deformacji dolnych krawędzi płaszczy. Zaprezentowano przykład zbiornika, w którym wystąpiło zagrożenie awaryjne wywołane nadmiernym osiadaniem środkowej części dna.

Słowa kluczowe: zbiornik stalowy; osiadanie fundamentu; nośność graniczna; awaria konstrukcji.

* * *

Failure risk of bottoms of cylindrical steel tanks supported on ring foundations

In this paper analysis of deformations and stresses in steel bottoms of tanks for storing liquids supported on ring foundations after several years of usage is presented. Natural phenomenon of settling of sand and gravel layer under the bottom of the steel tank can cause significant stresses in steel sheets of this bottom near inner edge of foundation ring.Measurements of settling of bottoms of tanks are impossible in practice. This is why Authors presented a simplified method of estimating those settlements and stresses bymeasurement of radial deformation of lower part of cylindrical shell of the tank. A real tank example is presented in which deformation of the bottom caused a risk of failure of the structure.

Keywords: steel tank; foundation settlements; load-bearing capacity; structural failure.

Literatura :

[1] Bąkowski Tomasz. 2017. Nierównomierne osiadanie zbiorników. Wybrane zagadnienia wyznaczania sił wewnętrznych w połączeniu płaszcza z dnem (rozprawa doktorska). Wydział Inżynierii Lądowej i Środowiska Politechniki Gdańskiej.
[2] Bell Robert A., Iwakiri Junichi. 1980. „Settlement Comparison Used in Tank – Failure Study”. Journal of the Geotechnical Engineering Division. Proceedings of the American Society of Civil Engineers, Vo. 106. No. GT 2.
[3] Weydmann Grzegorz. 2011.Wpływ osiadania dna o postaci niecki na stan naprężenia w stalowej konstrukcji pionowego zbiornika walcowego (rozprawa doktorska). Wydział Inżynierii Lądowej i Środowiska Politechniki Gdańskiej.

Otrzymano :  13.02.2018 r.

Przeczytaj cały artykuł >>

Materiały Budowlane 04/2018, str. 88-90 (spis treści >>)

Lekka obudowa obiektów elektrowni w świetle zagrożenia wybuchem pyłów

dr hab. inż. Eugeniusz Hotała Politechnika Wrocławska, Wydział Budownictwa Lądowego i Wodnego

Autor do korespondencji : Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

DOI: 10.15199/33.2018.04.30

W artykule przedstawiono przykład uszkodzenia lekkiej obudowy budynków elektrowni wywołany wybuchem pyłów biomasy. Oceniono trwałość wykonanych napraw uszkodzeń obudowy po wybuchu i sformułowano wnioski dotyczące ich wykonywania. Analizowano możliwości ograniczenia skutków wybuchów pyłów w obiektach elektrowni (w aspekcie technicznym i prawnym).

Słowa kluczowe: zagrożenie wybuchem; lekka obudowa; konstrukcja stalowa; awaria konstrukcji.

* * *

Light cladding of structures in electric plant in light of dust explosion hazards

In this paper an example of damage of light cladding in building of electric plant due to biomass dust explosion is presented. Durability of repairs made after the explosion is evaluated, and suggestions about the repairs aremade. Reduction of risk of dust explosions in electric plants are analyzed (both in technical and law realms).

Keywords: risk of explosion; light cladding; steel structure; steel structure damage.

Literatura :

[1] Hotała Eugeniusz. 2013. „Uszkodzenia konstrukcji obiektów elektrowni wskutek wybuchu pyłów”. XXVI Konferencja „Awarie Budowlane”. Szczecin-Międzyzdroje: 516 – 522.
[2] Paczkowska Teresa, Piotr Popiel. 2011. „Uszkodzenia dźwigara kratowego wywołane wybuchem i jego naprawa”. XXV Konferencja Naukowo-Techniczna „Awarie Budowlane”. Szczecin-Międzyzdroje: 857 – 864.
[3] Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz.U. 2010.109.719).
[4] Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Budownictwa z 14 listopada 2017 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. z 2017 r., poz. 2285).

Otrzymano :  12.02.2018 r.

Przeczytaj cały artykuł >>

Materiały Budowlane 04/2018, str. 91-93 (spis treści >>)

Bezpieczeństwo użytkowania żelbetowych wież telekomunikacyjnych

dr hab. inż. Marek Lechman, prof. Instytut Techniki Budowlanej, Zakład Konstrukcji Budowlanych, Geotechniki i Betonu

Autor do korespondencji : Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

DOI: 10.15199/33.2018.04.31

Tematem artykułu jest ocena bezpieczeństwa użytkowania żelbetowych wież telekomunikacyjnych wzniesionych w latach sześćdziesiątych XX wieku. Do analizy posłużyły wyniki badań okresowych sześciu obiektów, których zakres obejmował m.in. opis stanu istniejącego, ocenę wytrzymałości betonu trzonu wież, stanu zabezpieczeń antykorozyjnych, hydroizolacyjnych oraz elementów konstrukcji wsporczych anten, a także sprawdzające obliczenia statyczne.W podsumowaniu wskazano na przekroczenia stanów granicznych przydatności do użytkowania niektórych pomieszczeń wież.

Słowa kluczowe: wieża telekomunikacyjna; żelbetowa; bezpieczeństwo użytkowania.

* * *

The safety of use of RC telecommunication towers

The paper deals with the safety of use of RC telecommunication towers erected in the sixties of 20-century. The analysis of the problem is based on the inspections of 6 objects that covered the survey of tower structure with nonbearing elements, the assessment of concrete strength, the anticorrosion protection and waterproofing as well as the condition of antenna carriers and static calculations. It was indicated in the conclusions that the limit states of usefulness for use were exceeded in the case of certain tower rooms.

Keywords: telecommunication tower; reinforced concrete; safety of use.

Literatura :

[1] Lechman Marek. 2006. „Nośność i wymiarowanie przekrojów pierścieniowych elementów mimośrodowo ściskanych”. Warszawa, Prace Naukowe Instytutu Techniki Budowlanej, Rozprawy,Wydawnictwa Instytutu Techniki Budowlanej.
[2] PN-EN 206-1:2004, Beton – Część 1:Wymagania, właściwości, produkcja i zgodność.
[3] PN-88/B-03004 Kominy murowane i żelbetowe. Obliczenia statyczne i projektowanie.
[4] Wolno stojące kominy żelbetowe. Obliczanie i projektowanie wg norm PN-EN, ITB, Instrukcje, Wytyczne, Poradniki 459/2010, Warszawa 2010.

Otrzymano :  06.02.2018 r.

Przeczytaj cały artykuł >>

Materiały Budowlane 04/2018, str. 94-95 (spis treści >>)

Lekka obudowa nowych obiektów energetycznych klasy 1000 MW

mgr inż. Paweł Straszak RAPID Sp. z o.o., specjaliści w remontach i wznoszeniu budowli dla przemysłu
mgr inż. Adam Knapik RAPID Sp. z o.o., specjaliści w remontach i wznoszeniu budowli dla przemysłu

Autor do korespondencji : Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

DOI: 10.15199/33.2018.04.32

Wykonanie lekkich obudów wysokich obiektów energetycznych, takich jak budynki kotłowni nowoczesnych bloków  węglowych o mocy 1000 MW, stanowi duże wyzwanie logistyczne oraz wymaga głębokiej analizy na etapie planowania i realizacji. Analiza ta powinna przewidywać sposób transportu pionowego, dostęp domiejscamontażu oraz uwzględniać warunki pogodowe mające istotny wpływ na harmonogram. Należy także wybrać odpowiednie zabezpieczenia spełniające wymaganiaoraz przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy na największych placach budowy w Polsce. Celem artykułu jest przedstawienie głównych wyzwań stawianych w realizacji tego typu kontraktów.

Słowa kluczowe: lekka obudowa; blok energetyczny; kotłownia; wysoki obiekt.

* * *

Lightweight cladding of new power plant units of 1000 MW class

Execution of lightweight cladding of tall power plant block, such as boiler buildings in new coal handling power plant unit of 1000 MW power provides large logistic challange and requires deep analysis in design and realization stage. This analysis have to predict vertical transport method, predictaccess to installation place and include weather conditions which have main infulence on schedule. This needs also proper safety equipement which fits health and safety rules on the biggest construction sites in Poland. The aim of the paper is to present main challanges in realization of such type of contracts.

Keywords: lightweight cladding; power plant unit; boiler building; tall object.

Literatura :

[1] Hotała Eugeniusz. 2013. „Uszkodzenia konstrukcji obiektów elektrowni wskutek wybuchu pyłów”. XXVI Konferencja Naukowo-Techniczna „Awarie budowlane”. Szczecin – Międzyzdroje: 515 – 522.
[2] PN-EN 14509: 2010. Samonośne izolacyjno-konstrukcyjne płyty warstwowe z dwustronnymi okładzinami metalowymi. Wyroby fabryczne. Specyfikacje.
[3] Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z 29 października 2003 r. w sprawie „Warunków technicznych dozoru technicznego w zakresie eksploatacji niektórych urządzeń transportu bliskiego” (Dz. U. 2003 nr 193 poz. 1890).

Otrzymano :  01.02.2018 r.

Przeczytaj cały artykuł >>

Materiały Budowlane 04/2018, str. 96-97 (spis treści >>)