Open Access (Artykuł w pliku PDF)
Fusion of point clouds obtained with TLS and a smartphone with a LiDAR sensor to prepare a completed data set for the inventory
dr inż. Joanna Janicka, Uniwersytet Warmińsko - Mazurski w Olsztynie, Wydział Geoinżynierii
ORCID: 0000-0001-6098-2921
dr hab. inż. Wioleta Błaszczak-Bąk, Uniwersytet Warmińsko - Mazurski w Olsztynie, Wydział Geoinżynierii
ORCID: 0000-0001-6169-1579
dr inż. Renata Pelc-Mieczkowska, Uniwersytet Warmińsko - Mazurski w Olsztynie, Wydział Geoinżynierii
ORCID: 0000-0001-7064-6745
prof. dr hab. inż. Miłosława Rutkowska, Politechnika Koszalińska, Wydział Inżynierii Lądowej, Środowiska i Geodezji
ORCID: 0000-0002-7345-9889
Adres do korespondencji: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
DOI: 10.15199/33.2023.12.11
Studium przypadku
Streszczenie. W artykule przedstawiono wyniki integracji chmur punktów pozyskanych z wykorzystaniem naziemnego skanera laserowego oraz smartfona z sensorem LiDAR. Kompletny zbiór danych posłużył do inwentaryzacji ściany obiektu zabytkowego klasztoru Franciszkanów. W 2019 r. na wniosek upoważnionej osoby dokonano pomiarów obiektu ze względu na zaobserwowane odchylenie ściany budynku spowodowane osiadaniem fundamentów budowli i rozpoczęto prace rewitalizacyjne polegające na wzmocnieniu gruntu pod fundamentami kościoła. Przeprowadzono wiele prac mających na celu zatrzymanie osiadania fundamentów, a także dobudowano i uzupełniono brakujące fragmenty ściany, które miały znaczny wpływ na stabilność obiektu. W2023 r. powtórzono pomiar, wykorzystując naziemny skaner laserowy i smartfon iPhone 12Pro, aby sprawdzić, czy wykonane prace przyniosły pożądany efekt i zahamowały dalsze odchylenia ścian. Kompletny, zintegrowany zbiór danych posłużył również do wizualizacji ściany po zabiegach konserwatorskich.
Słowa kluczowe: TLS; smartfon z LiDAR; integracja danych; zabytek.
Abstract. The article presents the results of the integration of point clouds obtained using a terrestrial laser scanner and a smartphone with a LiDAR sensor. The complete data set was used to inventory the wall of the historic Franciscan Monastery. In 2019, at the request of the parish priest, the building was measured due to the observed deviation of the building walls caused by the subsidence of the foundations of the building and revitalization works began, consisting in strengthening the ground under the foundations of the church.A number of works were carried out to stop the process of settling the foundations of the monastery, and the missing fragments of the wall were added and supplemented, which had a significant impact on the stability of the building. In 2023, the measurement was repeated using terrestrial laser scanner and iPhone 12Pro to check whether the applied works had the desired effect and inhibited further deviations of the walls. A complete, integrated data set was also used to visualize the wall after conservation treatments.
Keywords: TLS; smartphone with LiDAR; data integration; heritage object.
Literatura
[1] Razali MI, Idris AN, Razali MH, Syafuan WM. Quality Assessment of 3DPoint Clouds on the Different Surface Materials Generated from IPhone LiDAR Sensor. International Journal of Geoinformatics. 2022;DOI: 10.52939/ijg.v18i4.2259.
[2] Błaszczak-Bąk W, Suchocki C, Kozakiewicz T, Janicka, J. Measuremen tMethodology for Surface Defects Inventory of Building Wall Using Smartphone with Light Detection and Ranging Sensor. Measurement (Lond) 2023; DOI: 10.1016/j.measurement. 2023.113286.
[3] Nowak R, Orłowicz R, Rutkowski R. Use of TLS (LiDAR) for Building Diagnostics with the Example of a Historic Building in Karlino. Buildings. 2020; DOI: 10.3390/buildings10020024.
[4] Aslan İ, Polat N. Availability of Iphone 13 Pro Laser Data in 3DModeling.Advanced LiDAR 2022, 2.
[5] Teppati Losè L, Spreafico A, Chiabrando F, Giulio Tonolo F. Apple LiDAR Sensor for 3D Surveying: Tests and Results in the Cultural Heritage Domain. Remote Sens (Basel) 2022; DOI: 10.3390/rs14174157.
[6] Żaczek-Peplińska J, Kowalska ME. Pomiary Inwetaryzacyjne z Wykorzystaniem Apple IPhone 13 Pro i Zintegrowanej Technologii LiDAR. Przegląd Geodezyjny. 2023; DOI: 10.15199/50.2023.02.1.
[7] Vacca G. 3D Survey with Apple LiDAR Sensor – Test and Assessment for Architectural and Cultural Heritage. 2023; DOI: 10.3390/heritage6020080.
[8] www.3dscannerapp.com dostęp: 15 sierpnia 2023.
[9] Kedzierski M, Fryskowska A. Methods of laser scanning point clouds integration in precise 3D building modelling. Measurement. 2015; DOI: 10.1016/j. measurement. 2015.07.015.
[10] Fabris M, Fontana Granotto P, Monego M. Expeditious low-cost SfM photogrammetry and aTLS survey for the structural analysis of Illasi Castle (Italy).Drones. 2023; DOI: 10.3390/drones7020101.
[11] Błaszczak-Bąk W, Janicka J, Dumalski A, Masiero A. Integration of Terrestrial Laser Scanning and Smartphone Lidar: the Case Study of Lidzbark Castle. The International Archives of the Photogrammetry, Remote Sensing and Spatial Information Sciences. 2023; doi: 10.5194/isprs-archives-XLVIII-1-W1-2023-51-2023.
[12] www.google.pl/maps dostęp: 10 sierpnia 2023.
[13] www.barczewo.franciszkanie.net/galeria-zdjec-2019 dostęp: 23 sierpnia 2023.
[14]Wójcik R. Osuszanie Zabytkowych Murów Fundamentowych Metodą Drenażu Dwufunkcyjnego. Materiały Budowlane. 2022;DOI: 10.15199/33.2022.03.03.
[15] Wójcik R. Monitoring Zawartości Wilgoci w Murach Ceglanych Metodą Rezystancyjną – Dobór Skali Kalibracji Czujników. Materiały Budowlane. 2023; DOI: 10.15199/33.2023.03.09.
Przyjęto do druku: 28.11.2023 r.
Materiały Budowlane 12/2023, strona 51-56 (spis treści >>)
Open Access (Artykuł w pliku PDF)
Open Access (Article in English PDF file)
Geoenvironmental assessment of site suitability for construction purposes
dr inż. Grzegorz Oleniacz, Politechnika Rzeszowska, Wydział Budownictwa, Inżynierii Środowiska i Architektury
ORCID: 0000-0003-3318-0928
dr inż. Wanda Kokoszka, Politechnika Rzeszowska, Wydział Budownictwa, Inżynierii Środowiska i Architektury
ORCID: 0000-0003-0486-9881
mgr inż. Dominik Ożóg, Politechnika Rzeszowska, Wydział Budownictwa, Inżynierii Środowiska i Architektury
ORCID: 0000-0002-5213-9667
dr inż. arch. Anna Sikora, prof. PRz, Politechnika Rzeszowska, Wydział Budownictwa, Inżynierii Środowiska i Architektury
ORCID: 0000-0002-3646-6924
dr hab. inż. Marta Słowik, prof. PL, Politechnika Lubelska, Wydział Budownictwa i Architektury
ORCID: 0000-0001-9627-3625
dr hab. inż. Natalia Przesmycka, prof. PL, Politechnika Lubelska, Wydział Budownictwa i Architektury
ORCID: 0000-0002-1755-2448
dr inż. Wojciech Gosk, Politechnika Białostocka, Wydział Budownictwa i Nauk o Środowisku ORCID: 0000-0001-5376-4686
Adres do korespondencji: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
DOI: 10.15199/33.2023.12.10
Studium przypadku
Streszczenie. W środowisku geologicznym podłoża budowlanego i otaczającego go terenu mogą występować: ruchy osuwiskowe; osiadanie zapadowe w utworach lessowych; deformacje powierzchni związane z eksploatacją surowców; erozja powierzchniowa i deformacje filtracyjne; zjawiska krasowe; zmienność parametrów geotechnicznych związana z dociążeniem lub odciążeniem podłoża, ze zmianami wilgotności; temperatury oraz obecnością zanieczyszczeń; reakcja gruntów ekspansywnych (skurcz i pęcznienie); zmiany położenia zwierciadła wód podziemnych; powodzie oraz podtopienia. Duże znaczenie w planowaniu przestrzennym miast i gmin mają mapy obszarów predysponowanych do występowania tego rodzaju zjawisk i opracowana na ich podstawie ocena przydatności terenu pod zabudowę. W artykule przedstawiono mapowanie przydatności inwestycyjnej terenu na bazie metody Van Westena. Opisano sposób pozyskiwania danych wejściowych z wykorzystaniem aktualnych baz systemowych (SOPO, ISOK), map geologicznych i hydrogeologicznych oraz lokalnej wiedzy eksperckiej. Opracowano finalną mapę przydatności dotyczącą Rzeszowa.
Słowa kluczowe: geośrodowisko; indeksowa metoda statystyczna; mapa przydatności do zabudowy; Rzeszów.
Abstract. Among the changes that may occur in the geological environment of the built environment and the surrounding area are: landslide movements, subsidence in loess formations, deformation of the surface associated with the exploitation of raw materials, surface erosion and filtration deformation, karst phenomena, variability of geotechnical parameters associated with the loading or unloading of the subsoil, with changes in humidity, temperature, the presence of contaminants, the reaction of expansive soils (shrinkage and swelling), changes in the location of the groundwater table and its chemistry, floods and flooding. Of great importance in the spatial planning of cities and municipalities aremaps of areas predisposed to the occurrence of such phenomena and the assessment of the suitability of land for development developed on their basis. The article presents a methodology formapping the investment suitability of land based on the Van Westen method. The method of obtaining input data based on current system databases (SOPO, ISOK), geological, hydrogeological maps, local expertise is described. The final suitabilitymap for the selected area of Rzeszow – was developed.
Keywords: geoenvironment; index statistical method; buildability map; Rzeszow.
Literatura
[1] JoerinF, Theriault M, Musy A. Using GIS and outranking multicriteria analysis for land-use suitability assessment. Geographical Information Science. 2001, DOI: 10.1080/13658810051030487.
[2] Brail RK, Klosterman RE. Planning Support Systems, ESRI Press, Redlands, CA; 2001.
[3] Collins MG, Steiner FR, Rushman MJ. Land-use suitability analysis in the United States: historical development and promising technological achievements. EnvironmentalManagement. 2001, DOI: 10.1007/s002670010247.
[4] Store R, Kangas J. Integrating spatialmulti-criteria evaluation and expert knowledge for GIS-based habitat suitabilitymodelling. Landscape and Urban Planning. 2001, DOI: 10.1016/S0169-2046 (01) 00120-7.
[5] Kalogirou S. Expert systems and GIS: an application of land suitability evaluation. Computers. Environment and Urban Systems. 2002, DOI: 10.1016/S0198-9715 (01) 00031-X.
[6] Eastman JR. Idrisi for Windows, Version 2.0: Tutorial Exercises, Graduate School of Geography. Clark University, Worcester, MA; 1997.
[7] Kaiser EJ, Godschalk DR, Esnard AM. Hypothetical city workbook: exercises, spreadsheets, and GIS data to accompany Urban land use planning. University of Illinois Press; 1998.
[8] Steiner F, Mc Sherry L, Cohen J. Land suitability analysis for the upper Gila River watershed. Landscape and Urban Planning. 2000; DOI: 10.1016/S0169-2046 (00) 00093-1
[9] Cova TJ, Church RL, Exploratory spatial optimization and site search: neighborhood operator approach. Computers, Environment and Urban Systems. 2000, DOI: 10.1016/S0198-9715 (00) 00015-6.
[10] Malczewski J. GIS-based land-use suitability analysis: a critical overview. Progress in Planning. 2000, DOI: 10.1016/j. progress. 2003.09.002
[11] Aerts J. Spatial decision support for resource allocation: integration of optimization, uncertainty analysis and visualization techniques. PhD Thesis. Faculty of Science, University of Amsterdam, 2002.
[12] Xiao N, Bennett DA, Armstrong MP. Using evolutionary algorithms to generate alternatives for multiobjective site-search problems. Environment and Planning A. 2002, DOI: 10.1068/a34109.
[13] Henning W. Rzeszowski alfabet miejsc często juz zapomnianych i osób z nimi związanych. Podkarpacki Instytut Książki i Marketingu. Rzeszów, 2012.
[14] Szmytkie R, Krzysztofik R. The processes of incorporation and secession of urban and suburban municipalities: The case of Poland. Norsk Geografisk Tidsskrift – Norwegian. Journal of Geography. 2019, 73. 1-18. DOI: 10.1080/00291951.2019.1604567.
[15] Van Westen CJ, Ranwers N, Terlin MTJ, Soeters R. Prediction of the occurrence of slope instability phenomena through GIS-based hazard zonation. Geologische Rundschau. 1997, 86: 404–14.
[16] Wojciechowski T, Borkowski A, Perski Z, Wójcik A. Dane lotniczego skaningu laserowego w badaniu osuwisk – przykład osuwiska w Zbyszycach (Karpaty zewnętrzne). Przegląd Geologiczny. 2012, 60: 95 – 102.
Przyjęto do druku: 16.11.2023 r.
Materiały Budowlane 12/2023, strona 47-50 (spis treści >>)
Open Access (Artykuł w pliku PDF)
Open Access (Article in English PDF file)
The influence of ashes from the combustion of municipal sewage sludge on the strength properties of concrete containing recycled ceramic aggregate
dr inż. Jacek Szulej, Politechnika Lubelska, Wydział Budownictwa i Architektury
ORCID: 0000-0002-1411-3204
dr hab. inż. Paweł Ogrodnik, prof. SGGW, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego, Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska
ORCID: 0000-0003-3515-8505
dr inż. Aleksandra Powęzka, Akademia Pożarnicza, Wydział Inżynierii Bezpieczeństwa i Ochrony Ludności
ORCID: 0000-0002-5749-8618
dr inż. Andrzej Sumorek, Politechnika Lubelska, Wydział Budownictwa i Architektury
ORCID: 0000-0002-7521-6709
Adres do korespondencji: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
DOI: 10.15199/33.2023.12.09
Oryginalny artykuł naukowy
Streszczenie. Świadomość ekologiczna społeczeństwa, a przede wszystkim konieczność dążenia do zrównoważonego rozwoju w gospodarce powoduje, że wpływ betonu na środowisko naturalne jest coraz częściej omawiany. Wpisuje się to jednocześnie w szeroko rozumiany trend gospodarki o obiegu zamkniętym, w której ogranicza się do minimum możliwości powstawania odpadów także w budownictwie. Podejmowane są liczne badania mające na celu zmniejszenie energochłonności rozwiązań dla sektora budowlanego oraz zmniejszenia ilości wytwarzanych odpadów. W artykule przedstawiono wybrane wyniki badań cech mechanicznych betonu zawierającego odpadowe kruszywo ceramiczne i popiół lotny ze spalania osadów ściekowych. Określono także wpływ podwyższonej temperatury 300, 450 i 600°C na właściwości wytrzymałościowe betonu. Przeprowadzone badania jednoznacznie wykazały możliwość stosowania kruszywa recyklingowego pochodzącego z przekruszenia ceramiki szlachetnej oraz popiołów lotnych ze spalania osadów ściekowych w betonach konstrukcyjnych.
Słowa kluczowe: popiół ze spalania osadów ściekowych; kruszywo ceramiczne; wytrzymałość na ściskanie; wysoka temperatura.
Abstract. The ecological awareness of society and, above all, the need to base the country's economy on sustainable development mean that the issue of impact on the natural environment is an issue that is increasingly discussed by concrete technologists.At the same time, it fits into the broadly understood trend of a closed-loop economy, in which the possibility of generating waste, also in construction, is minimized. Numerous studies are being undertaken to reduce the energy consumption of solutions for the construction sector and to reduce the amount of waste generated. The article presents selected results of tests on the mechanical properties of concrete containing waste ceramic aggregate and fly ash from the combustion of sewage sludge. The influence of increased temperatures of 300, 450 and 600°C on the strength properties of concrete was also determined. The conducted research clearly demonstrated the possibility of using recycled aggregate from the crushing of fine ceramics and fly ash from the combustion of sewage sludge in construction concrete.
Keywords: ash from sewage sludge incineration; ceramic aggregate; compressive strength; high temperature.
Literatura
[1] Główny Urząd Statystyczny. Ochrona Środowiska 2021.
[2] Rosik-Dulewska Cz. Podstawy gospodarki odpadami. Wyd. 6 Warszawa, PWN, 2015.
[3] Rocznik statystyczny ochrony środowiska 2017. GUS.
[4] Pietrzyk J. Analiza możliwości wykorzystania odpadów z termicznego przekształcania komunalnych osadów ściekowych. Rozprawa doktorska. AGH, 2018.
[5] Zdeb T, Tracz T, Adamczyk M. Physical. Mechanical properties and durability of cement mortars containing fly ash from the sewage sludge incineration proces. J. Clean. Prod., 2022,: https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2022.131055.
[6] Lynn CJ, Dhir RK, Ghataora GS, West RP. Sewage sludge ash characteristics and potential for use in concreto. Constr Build Mater.. 2015, https://doi.org/10.1016/j.conbuildmat. 2015.08.122; https://doi.org/10.1016/j.conbuildmat. 2022.130028.
[7] Chunping Gu, Yongjie Ji et al. Feasibility of recycling sewage sludge ash in ultra-high performance concrete: Volume deformation, microstructure and ecological evaluation. Constr Build Mater. 2022; https://doi. org/10.1016/j. conbuildmat. 2021.125823.
[8] Ottosen LM, Thornberg D, Cohen Y, Stiernström S. Utilization of acid-washed sewage sludge ash as sand or cement replacement in concreto. Resour Conserv Recycl. 2022; https://doi.org/10.1016/j resconrec. 2021.105943.
[9] LiuM, Zhao Y, Xiao Y, Yu Z. Performance of cement pastes containing sewage sludge ash at elevated temperatures. Constr Build Mater. 2019; https://doi.org/10.1016/j.conbuildmat. 2019.03.290.
[10] Chen Z, Poon CS, Comparative studies on the effects of sewage sludge ash and fly ash on cement hydration and properties of cement mortars. Constr Build Mater. 2017; https://doi. org/10.1016/j. conbuildmat. 2017.08.003.
[11] Gu C, Shuang Y, et al. Effect of environmental conditions on the volume deformation of cement mortars with sewage sludge ash. J. Build. Eng. 2023; https://doi.org/10.1016/j.jobe. 2022.105720.
[12] Monzó J, Payá J, Borrachero MV, Córcoles A. Use of sewage sludge ash (SSA)-cement admixtures in mortars. Cem. Concr Res. 1996; https://doi.org/10.1016/0008-8846 (96) 00119-6.
[13] Pilar Durante Ingunza M, Camarini G, Costa FMS. Performance of mortars with the addition of septic tank sludge ash. Constr Build Mater. 2018; https://doi.org/10.1016/j.conbuildmat. 2017.11.053.
[14] Halicka A, Ogrodnik P, Zegardło B. Using ceramic sanitary ware waste as concrete aggregate. Constr Build Mater. 2021; https://doi. org/0.1016/j.conbuildmat. 2013.06.063.
[15] Ogrodnik P, Szulej J, FranusW. TheWastes of Sanitary Ceramics as Recycling Aggregate to Special Concretes. Mater. 2018; https://doi. org/10.3390/ma11081275.
[16] PN-EN 12390-2:2019-07 Badania betonu – Część 2: Wykonywanie i pielęgnacja próbek do badań wytrzymałościowych.
[17] PN-EN 1363-1:2020-07 Badania odporności ogniowej – Część 1: Wymagania ogólne.
[18] Klimek B, Szulej J, Ogrodnik P. The effect of replacing sand with aggregat from sanitary ceramic waste on teh durability of stucco mortars. Clean Technol Envir. 2020; https://doi. org/10.1007/s10098-020-01932-w.
[19] Ogrodnik P, Szulej J. The Assessment of Possibility of Using Sanitary Ceramic Waste as ConcreteAggregate – Determination of the Basic Material Characteristics. Appl. Sci. 2018.
Przyjęto do druku: 16.12.2023 r.
Materiały Budowlane 12/2023, strona 42-46 (spis treści >>)
Open Access (Artykuł w pliku PDF)
Open Access (Article in English PDF file)
Assessment of selected limestone aggregates for potential alkaline reactivity in concrete
dr Wiktor Jasiński, Instytut Badawczy Dróg i Mostów – Filia Wrocław
ORCID: 0000-0001-6612-4207
dr inż. Andrzej Duszyński, Instytut Badawczy Dróg i Mostów – Filia Wrocław
ORCID: 0000-0002-8842-5630
mgr inż. Aneta Pryga-Szulc, Instytut Badawczy Dróg i Mostów – Filia Wrocław
ORCID: 0000-0003-4233-3017
dr Wojciech Bartz, Uniwersytet Wrocławski, Instytut Nauk Geologicznych
ORCID: 0000-0002-7267-2776
Adres do korespondencji: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
DOI: 10.15199/33.2023.12.08
Oryginalny artykuł naukowy
Streszczenie. W artykule zaprezentowano wyniki pracy badawczej dotyczącej zjawiska potencjalnej reaktywności alkalicznej kruszyw wapiennych. Badania wykonano pod kątem reakcji alkalia- węglany (ACR) wg Procedury GDDKiA nr PB/2/18 (z dopuszczoną modyfikacją w przypadku kruszyw węglanowych). Natomiast w badaniach petrograficznych wg wytycznych zawartych w Procedurze GDDKiA nr PB/3/18 starano się przeanalizować możliwość wystąpienia dwóch rodzajów reakcji alkalicznej, tj. alkalia-węglany (ACR) i alkalia-krzemionka (ASR). Badano trzy wybrane kruszywa wapienne w celu oceny możliwości ich stosowania do betonu. Na podstawie uzyskanych pozytywnych wyników badań potwierdzono możliwość stosowania tych kruszyw do betonów.
Słowa kluczowe: kruszywo wapienne; reaktywność alkaliczna; petrografia.
Abstract. The article presents the results of research work of potential alkaline reactivity of limestone aggregates. Potential alkaline reactivity tests were performed for the alkali-carbonate reaction (ACR) according to GDDKiA Procedure No. PB/2/18 (with permitted modifications for carbonate aggregates). However, in petrographic tests according to the guidelines contained in GDDKiA Procedure No. PB/3/18, attempts were made to include the possibility of two types of alkaline reactions, alkali-carbonates (ACR) and alkali-silica (ASR). The tests were carried out for three selected limestone aggregates in order to assess the possibility of their use in concrete. Based on the positive test results, the possibility of using these aggregates for concrete was confirmed.
Keywords: limestone aggregate; alkaline reactivity; petrography.
Literatura
[1] Łagosz A, Ulanowska D. Trwałość wybranych kruszyw wapiennych stosowanych do produkcji betonów w warunkach oddziaływania środowiska alkalicznego. Dni Betonu 2021, str. 1069 – 1085.
[2] Jasiński W, Duszyński A, Jórdeczka Ł, Pryga- -Szulc A. Ocena kruszyw granitowych stosowanych do betonu pod względem wystąpienia potencjalnej reaktywności alkalicznej. Przegląd Geologiczny. 2020; 68 (10): 759 – 763.
[3] Garbacik A, Glinicki MA, Jóźwiak-Niedźwiedzka D, Adamski G, Gibas K. Wytyczne techniczne klasyfikacji kruszyw krajowych i zapobiegania reakcji alkalicznej w betonie stosowanym w nawierzchniach dróg i drogowych obiektach inżynierskich wraz z załącznikami, czerwiec 2019; Garbacik A., Glinicki M.A., Jóźwiak- -Niedźwiedzka D., Adamski G., Bukowski L. aktualizacja kwiecień 2021.
[4] Procedura Badawcza GDDKiA nr PB/1/18 Instrukcja badania reaktywności kruszyw metodą przyspieszoną w 1 M roztworze NaOH w temperaturze 80°C. Załącznik nr 1.Wytyczne techniczne klasyfikacji kruszyw krajowych i zapobiegania reakcji alkalicznej w betonie stosowanym w nawierzchniach dróg i drogowych obiektach inżynierskich.
[5] Procedura Badawcza GDDKiA nr PB/2/18 Instrukcja badania reaktywności kruszyw w temperaturze 38°C wg ASTM C1293/RILEMAAR-3. Załącznik nr 2. Wytyczne techniczne klasyfikacji kruszyw krajowych i zapobiegania reakcji alkalicznej w betonie stosowanym w nawierzchniach dróg i drogowych obiektach inżynierskich.
[6] ASTMC1293 Standard Test Method for Determination of Length Change of Concrete Due toAlkali- Silica Reaction (Standardowa metoda badawcza do określania zmiany długości beleczek betonowych w wyniku reakcji alkalia-krzemionka).
[7] PN-EN932-3:1999+A1:2004 Badania podstawowych właściwości kruszyw. Procedura i terminologia uproszczonego opisu petrograficznego.
[8] Procedura Badawcza GDDKiA nr PB/3/18 Analiza petrograficzna kruszyw. Załącznik nr 3. Wytyczne techniczne klasyfikacji kruszyw krajowych i zapobiegania reakcji alkalicznej w betonie stosowanym w nawierzchniach dróg i drogowych obiektach inżynierskich.
[9] ASTMC295-03StandardGuide for Petrographic Examination of Aggregates for Concrete (Przewodnik do badań petrograficznych kruszyw do betonu).
[10] RILEM AAR-1.1 Detection of potential alkali- reactivity of aggregates – Petrographic method (Wykrywanie potencjalnej reaktywności alkalicznej kruszyw – metoda petrograficzna).
[11] RILEM Recommended TestMethodAAR-1: Detection of potential alkali-reactivity of aggregates- Petrographic method, RILEM TC 191- ARP, Materials and Structures, Vol. 36, August- -September 2003, pp 480-496.
Przyjęto do druku: 21.11.2023 r.
Materiały Budowlane 12/2023, strona 38-41 (spis treści >>)
Open Access (Artykuł w pliku PDF)
Estimating the risk of mould growth on the example of a single-family building
dr inż. Bożena Orlik-Kożdoń, Politechnika Śląska, Wydział Budownictwa
ORCID: 0000-0002-4905-3037
dr inż. Anita Pawlak-Jakubowska, Politechnika Śląska, Wydział Budownictwa
ORCID: 0000-0002-6778-9750
Adres do korespondencji: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
DOI: 10.15199/33.2023.12.07
Studium przypadku
Streszczenie. Celem pracy było określenie przyczyn powstania ognisk pleśni na wewnętrznej powierzchni przegród ściennych i zaproponowanie środków zaradczych. Wykonano analizy cieplno- wilgotnościowe na podstawie obliczeń numerycznych. W wyniku badań ustalono, że najistotniejszymi czynnikami determinującymi rozwój pleśni są wilgotność względna powietrza i jakość cieplna obudowy budynku. Ryzyko powstania pleśni należy prognozować już na etapie projektowania.
Słowa kluczowe: pleśń; wilgotność względna; kondensacja pary wodnej; czynnik temperaturowy.
Abstract. The aim of this study was to determine the causes of mould outbreaks on the internal surface of partitions wall and to propose preventivemeasures.Thermal and humidity analyseswere carried out on the basis of numerical calculations.As a result of the research, it was established that the most important factors determining the development ofmould are the relative humidity of the air and the thermal quality of the construction envelope. The risk ofmould formationmust be predicted early in the design stage.
Keywords: mould; relative humidity; condensation; temperature factor.
Literatura
[1] Karyś J. Ochrona przed wilgocią i korozją w budownictwie. Warszawa; 2014.
[2] Gutarowska B. Grzyby strzępkowe zasiedlające materiały budowlane. Wzrost oraz produkcja mykotoksyn i alergenów. Zeszyty Naukowe nr 1047, Politechnika Łódzka.
[3] Sedlbauer K. Prediction of mould fungus formation on the surface of and inside building components. Dissertation Universität Stuttgart 2001.
[4] Rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie; Rozporządzenie z 12 kwietnia 2002 r. (Dz.U. z 2019 r. poz. 1065), Tekst ujednolicony – uwzględniający zmiany wprowadzone (Dz.U. z 16 września 2020 r. poz. 1608.
[5] PN-EN ISO 13788, Cieppno-wilgotnościowe właściwości komponentów budowlanych i elementów budynku – Temperatura powierzchni wewnętrznej konieczna do uniknięcia krytycznej wilgotności powierzchni i kondensacja międzywarstwowa – Metody obliczania. 2013.
[6]Hens H. Fungaldefacement inbuildings: Aperformance related approach. HVAC and Research. 1999; https://doi. org/10.1080/10789669.1999.10391237.
[7] PN-EN 15026, 2008. Cieplno-wilgotnościowe właściwości użytkowe komponentów budowlanych i elementów budynku – Szacowanie przenoszenia wilgoci za pomocą symulacji komputerowej.
[8] Climate.OneBuilding.Org. https://climate. onebuilding.org/(dostęp 17 październik 2023r).
Przyjęto do druku: 15.11.2023 r.
Materiały Budowlane 12/2023, strona 33-37 (spis treści >>)
Open Access (Artykuł w pliku PDF)
Wooden modular construction as an innovative solution for schools of the future
dr inż. Dorota Kram, prof. PK, Politechnika Krakowska, Wydział Inżynierii Lądowej
ORCID: 0000-0003-3580-7237
dr inż. Katarzyna Nowak, Politechnika Krakowska, Wydział Inżynierii Lądowej
ORCID: 0000-0003-4902-4751
mgr inż. Klaudia Śliwa-Wieczorek, Politechnika Krakowska, Wydział Inżynierii Lądowej
ORCID: 0000-0002-4148-1491
dr inż. arch. Hanna Hrehorowicz-Gaber, prof. PK, Politechnika Krakowska, Wydział Architektury
ORCID: 0000-0002-1567-6172
dr hab. inż. arch. Rafał Błazy, prof. PK, Politechnika Krakowska, Wydział Architektury
ORCID: 0000-0002-0466-8855
mgr inż. arch. Alicja Hrehorowicz-Nowak, Politechnika Krakowska, Wydział Architektury
ORCID: 0000-0002-4664-9740
dr inż. arch. Jakub Błachut, Politechnika Krakowska, Wydział Architektury ORCID: 0000-0002-8523-1910
dr inż. arch. Mariusz Łysień, Politechnika Krakowska, Wydział Architektury ORCID: 0000-0002-7500-4036
dr inż. arch. Agnieszka Ciepiela, Politechnika Krakowska, Wydział Architektury ORCID: 0000-0002-3280-4674
mgr inż. arch. Jerzy Dudek, Politechnika Krakowska, Wydział Architektury ORCID: 0000-0002-1541-9512
Adres do korespondencji: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
DOI: 10.15199/33.2023.12.06
Doniesienie naukowe
Streszczenie. W artykule dokonano przeglądu i oceny dostępnych rozwiązań konstrukcyjnych oraz wybranych zagadnień fizyki budowli dotyczących budownictwa modułowego realizowanego na bazie drewna, które wpisuje się w trendy budownictwa zrównoważonego. Przedstawiono innowacyjną metodę łączenia elementów za pomocą poliuretanowych złączy podatnych (PZP), zdolnych do przenoszenia obciążeń i dużych deformacji z zachowaniem ich szczelności, która dodatkowo pozwala na demontaż konstrukcji. Porównano wartości współczynnika przenikania ciepła U [W/m2K] zewnętrznej pionowej przegrody modułu z drewna w zależności od zastosowanego rozwiązania.
Słowa kluczowe: budownictwo modułowe; konstrukcje drewniane; analiza cieplna; budownictwo ekologiczne; poliuretanowe złącza podatne.
Abstract. The article reviews and evaluates available construction solutions and selected building physics issues for modular construction based on wood, which meets the trends of sustainable construction. An innovative method of connecting elements using Polyurethane Flexible Joints (PZP) is presented, capable of carrying loads and large deformations while maintaining their tightness, which additionally allows for the disassembly of the structure. The values of the heat transfer coefficient U [W/m2K] were compared for the external vertical partition of the module depending on the solution used.
Keywords: modular construction; timber structures; thermal analysis; ecological building; polyurethane flexible joints.
Literatura
[1] https://www.krakow.pl/aktualnosci/ 277569,34,komunikat,indeks_zdrowych_miast _2023__krakow_z_najlepsza_edukacja. html /dostęp 01.12.2023 r.
[2] Bertram N, Fuchs S, Mischke J, Palter R, Strube G, Woetzel J. Modular construction: From projects to products. McKinsey & Company: Capital Projects & Infrastructure. 2019; 1 – 34.
[3] Choi JO, O’Connor JT, KimT.W. Recipes for cost and schedule successes in industrial modular projects: Qualitative comparative analysis. Journal of Construction Engineering and Management. 2016; https://doi. org/10.1061/(ASCE) CO. 1943-7862.000117.
[4] Garusinghe GDAU, Perera BAKS, Weerapperuma US. Integrating circular economy principles in modular construction to enhance sustainability. Sustainability. 2023; https://doi. org/10.3390/su151511730.
[5] Turner C, Oyekan J, Stergioulas LK. Distributed manufacturing: A new digital framework for sustainable modular construction. Sustainability. 2021; https://doi. org/10.3390/su13031515.
[6] Hsu PY, Aurisicchio M, Angeloudis P. Risk- -averse supply chain for modular construction projects. Automation in Construction. 2019; https://doi.org/10.1016/j.autcon. 2019.102898.
[7] https://www.gmp.de/en/projects/3247/westend- -modular-school-campus/dostęp: 30.11.2023 r.
[8] https://ecologiq. pl/realizacje-publiczne/?realization_ kind=educational#filters-section/dostęp: 30.11.2023 r.
[9] Kotradyova V, Vavrinsky E, Kalinakova B, Petro D, Jansakova K, Boles M, Svobodova H. Wood and its impact on humans and environment quality in health care facilities. International journal of environmental research and public health. 2019; doi: 10.3390/ijerph16183496.
[10] https://www.storaenso.com/en/products/ mass-timber-construction/building-concepts/ school-buildings/dostęp 31.11.2023 r.
[11] Nawrot J. Wpływ wyboru konstrukcji stropu w szkieletowych budynkach stalowych na poziom oddziaływania na środowisko. Budownictwo o Zoptymalizowanym Potencjale Energetycznym. 2017.https://doi.org/10.17512/bozpe.2017.2.08.
[12] Kram D. Drewno naturalnym surowcem współczesnego budownictwa. Czasopismo Techniczne. Architektura. 2011; 108 (2-A/1), 123-131. ISSN 1897-6271.
[13] PN-EN 14080:2013 Konstrukcje drewniane – Drewno klejone warstwowo i konstrukcyjnie sklejone drewno lite – Wymagania.
[14] PN-EN 15497:2014 Konstrukcyjne drewno lite łączone na złącza klinowe – Wymagania jakościowe i minimalne wymagania produkcyjne.
[15] PN-EN 16351:2021 Konstrukcje drewniane – Drewno klejone krzyżowo.
[16] Koronaki A, Bukauskas A, Aftab J, Darshil US, Ramage MH. Prefabricated Engineered Timber Schools in the United Kingdom: Challenges and Opportunities. Sustainability. 2021; https://doi. org/10.3390/su132212864.
[17] PN-EN 1995-1-1:2010 – Eurokod 5 – Projektowanie konstrukcji drewnianych – Część 1- 1: Postanowienia ogólne – Regóły ogólne i reguły dotyczące budynków.
[18] Blazy R, Hrehorowicz-Gaber H, Błachut J, Ciepiela A, Łysień M, Dudek J, Hrehorowicz- -Nowak A. Planistyczne aspekty lokalizacji modułowego systemu Zielonej Klasy dla wybranych szkół na terenie Krakowa, Builder. 2023; https://doi. org/10.5604/01.3001.0054.0135.
[19] Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Dz.U. 2022.1225.
[20] PN-EN 1990 – Eurokod 0 – Podstawy projektowania konstrukcji.
[21] Azinović B, Kramar M, Pazlar T, Sustersic I, Gams M, Kwiecień A, Weckendorf J. Experimental and numerical analysis of flexible polymer connections for CLT buildings. In Proceedings of theWorld Conference on Timber Engineering. 2018; Seoul, Republic of Korea (pp. 20-23).
[22] Pečnik JG, Gavrić I, Sebera V, Kržan M, Kwiecień A, Zając B, Azinović, B. Mechanical performance of timber connectionsmade of thick flexible polyurethane adhesives. Engineering Structures. 2021;https://doi.org/10.1016/j.engstruct.2021.113125.
[23] Śliwa-Wieczorek K, Derkowski W, Binder E, Kwiecień A, Zając B, Halilovic E, Lotinac S. 202, Shear Stiffness and Capacity of Poly Urethane Flexible Joint in Timber-Concrete Composites. In International Symposiumof the International Federation for StructuralConcrete. 2020; https://link. springer. com/chapter/10.1007/978-3-031-32519-9_46.
Przyjęto do druku: 20.11.2023 r.
Materiały Budowlane 12/2023, strona 27-32 (spis treści >>)
Open Access (Artykuł w pliku PDF)
Temperature values inside aluminium profiles of glazed partition walls under standard fire conditions
dr inż. Bartłomiej Sędłak, Instytut Techniki Budowlanej
ORCID: 0000-0002-4715-6438
dr inż. Paweł Sulik, Instytut Techniki Budowlanej
ORCID: 0000-0001-8050-8194
Adres do korespondencji: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
DOI: 10.15199/33.2023.12.05
Oryginalny artykuł naukowy
Streszczenie. W artykule przedstawiono i omówiono wyniki pomiarów temperatury wewnątrz profili aluminiowych przeszklonych ścian działowych podczas badań odporności ogniowej. W typowych badaniach odporności ogniowej zwraca się uwagę na to, co dzieje się na nienagrzanej powierzchni próbki, natomiast w artykule przedstawiono wyniki pomiarów przeprowadzonych w jej wnętrzu. W tym celu na przestrzeni lat wykonano 6 badań odporności ogniowej aluminiowych przeszklonych ścian działowych o różnej wysokości (3 – 6 m). Głównym celem badań była weryfikacja wpływu wysokości ściany na jej odporność ogniową, a jednym z badanych parametrów, szeroko omówionym w artykule, temperatura wewnątrz profili słupów.
Słowa kluczowe: bezpieczeństwo pożarowe; odporność ogniowa; wymiana ciepła; badania ogniowe; przeszklone ścianki działowe; profile aluminiowe.
Abstract. This paper presents and discusses the results of temperature measurements inside the profiles of aluminium glazed partition walls during fire resistance tests. In typical fire resistance tests, attention is paid to what happens on the unheated surface of the specimen, whereas this article presents the results of measurements carried out inside the specimen. For this purpose, six fire resistance tests of aluminium glazed partition walls of different heights (from 3 to 6 m) were carried out over the years. The main objective of the tests was to verify the influence of the wall height on its fire resistance, and one of the parameters tested, extensively discussed in this article, was the temperature inside the mullion profiles.
Keywords: fire safety; fire resistance; heat transfer; fire testing; glazed partitions; aluminium profiles.
Literatura
[1] Thomas G. Thermal properties of gypsumplasterboard at high temperatures. FireMater. 2002; 26 (1): 37 – 45.
[2] Roszkowski P, Sulik P, Sędłak B. Fire resistance of timber stud walls. Ann. Warsaw Univ. Life Sci. – SGGWFor.Wood Technol. 2015; 92: 368 – 372.
[3] GhaziWakiliK,Hugi E,Karvonen L, Schnewlin P,Winnefeld F. Thermal behaviour of autoclaved aerated concrete exposed to fire. Cem. Concr. Compos. 2015; 62: 52 – 58.
[4] Narayanan N, Ramamurthy K. Structure and properties of aerated concrete: a review. Cem. Concr. Compos. 2000; 22 (5): 321 – 329.
[5] Nguyen T-D, Meftah F, Chammas R, Mebarki A. The behaviour of masonry walls subjected to fire: Modelling and parametrical studies in the case of hollow burnt-clay bricks,” Fire Saf. J., May 2009; 44 (4): 629 – 641.
[6] Davies JM. Lightweight sandwich construction. John Wiley & Sons, 2008.
[7] Looyeh MRE, Rados K, Bettess P. Thermochemical responses of sandwich panels to fire. Finite Elem. Anal. Des. 2001; 37 (11): 913 – 927.
[8] BorowyA. Fire Resistance Testing of Glazed Building Elements, in Požární Ochrana 2014. 2014; 15 – 17.
[9] Manzello SL, Gann RG, S. Kukuck SR, Prasad KR, Jones WW. An Experimental Determination of a Real Fire Performance of a Non-Load Bearing Glass Wall Assembly. Fire Technol. 2007; 43 (1): 77 – 89.
[10] Sędłak B, Roszkowski P, Sulik P. Fire insulation of aluminum glazed partitions depending on the infill solution of framework profiles. Civ. Environ. Eng. Reports. 2017; 26 (3): 91 – 107.
[11] Sędłak B, Izydorczyk D, Sulik P. Fire Resistance of timber glazed partitions. Ann. Warsaw Univ. Life Sci. – SGGW For. Wood Technol. 2014; 85: 221 – 225.
[12] WuM, ChowWK, Ni X. Characterization and thermal degradation of protective layers in high-rating fire-resistant glass. Fire Mater. 2015; 39 (1): 26 – 40.
[13] Zhan Y, Xia Z, Xin W, L. Hai-lun L.Application and Integrity Evaluation ofMonolithic Fire-resistant Glass. Procedia Eng. 2011; 11: 603 – 607.
[14] Burmistrov I,Vikulova M, Panova L, Yudintseva T. Development of acrylate- based polymeric layers for fireproof laminated glass. 2017; p. 020003.
[15] Laufs W, Luible A. Introduction on use of glass in modern buildings. Rapp. N° ICOM 462, no. January, 2003.
[16] Sędłak B, Sulik, P, Roszkowski P. Fire resistance tests of aluminium glazed partitions with timber insulation inserts. Ann. Warsaw Univ. Life Sci. – SGGWFor.Wood Technol. 2015; 92: 395 – 398.
[17] Wegrzynski W, Sulik P. The philosophy of fire safety engineering in the shaping of civil engineering development. Bull. PolishAcad. Sci. Tech. Sci. 2016; 64 (4): 719 – 730.
[18] Skejić D, Ćurković I, Rukavina MJ. Behaviour of aluminium structures in fire,Areview.Appl. Struct. Fire Eng. 2016, no. October.
Przyjęto do druku: 08.11.2023 r.
Materiały Budowlane 12/2023, strona 20-26 (spis treści >>)
Open Access (Artykuł w pliku PDF)
Open Access (Article in English PDF file)
Numerical analysis of beams with modified end-plate joints
mgr inż. Przemysław Palacz, Politechnika Częstochowska, Wydział Budownictwa
ORCID: 0000-0002-2040-3494
dr hab. inż. Maciej Major, prof. PCz, Politechnika Częstochowska, Wydział Budownictwa
ORCID: 0000-0001-5114-7932
Adres do korespondencji: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
DOI: 10.15199/33.2023.12.04
Oryginalny artykuł naukowy
Streszczenie. Skręcane połączenia doczołowe są nieodzownym elementem każdej konstrukcji stalowej. Umożliwiają szybki i łatwy montaż elementów konstrukcji na budowie. W połączeniach doczołowych mogą wystąpić nierówności podczas spawania blachy czołowej do belki, co może uniemożliwić prawidłowe sprężenie śrub, a w efekcie doprowadzić do nierównomiernego rozkładu w nich sił. Artykuł obejmuje analizę zmodyfikowanych skręcanych połączeń doczołowych stalowych belek dwuteowych z dwuczęściowymi blachami czołowymi w porównaniu z powszechnie stosowanymi połączeniami doczołowymi z pełnymi blachami czołowymi. Przeprowadzono obliczenia analityczne oraz analizę numeryczną belek z połączeniami w przypadku dwóch schematów zamocowania belki: swobodnie podpartej oraz wspornikowej. Badanymi parametrami były: rozkład naprężeń w połączeniach, maksymalne ugięcie belek oraz sztywność obrotowa połączeń. Wyniki wykazały, że zaproponowane zmodyfikowane połączenia doczołowe charakteryzują się dużą efektywnością przenoszenia obciążeń oraz większą sztywnością obrotową w porównaniu ze standardowymi rozwiązaniami połączeń doczołowych.
Słowa kluczowe: zmodyfikowane połączenia doczołowe; połączenia skręcane; nośność połączeń; połączenia stalowych belek dwuteowych; analiza MES
Abstract. Bolted end-plate joints are an indispensable element of any steel structure. They enable quick and easy assembly of structural elements on the construction site. In end-plate joints irregularities may occur during the welding of the end plate to the beam, whichmay prevent proper prestressing of the bolts and, as a result, may lead to uneven distribution of forces in the bolts. The article includes an analysis of modified bolted end-plate joints with two-part end-plates in comparison to commonly used full end-plate end-plate joints. An analytical and numerical analysis of beams with connections was carried out for two beam attachment schemes: simply supported and cantilevered.The parameters tested were stress distribution in the connections, maximum beam deflections and rotational stiffness of the connections. The results have shown that the proposed modified end-plate joints are characterized by high load transfer efficiency and greater rotational stiffness compared to standard end-plate joint solutions.
Keywords: modified end-plate connections; bolted connections; connection capacity; steel I-beam connections; FEM analysis.
Literatura
[1] Pawłowski K. Nośność hybrydowych połączeń nitowo-śrubowych z wykorzystaniem śrub wysokiej wytrzymałości. Materiały Budowlane. 2023; https://doi.org/10.15199/33.2023.05.05.
[2] Palacz P, Major I. Strengthening the existing connection of steel beamswith a column.MATEC Web Conference. 2020; https://doi.org/10.1051/ matecconf/202031300032.
[3] KozłowskiA. Konstrukcje stalowe. Przykłady obliczeńwedług PN-EN1993-1.OficynaWydawnicza Politechniki Rzeszowskiej. Rzeszo`w; 2010.
[4] KontoleonMJ, Kaziolas DN, ZygomalasMD, Baniotopoulos CC. Analysis of steel bolted connections by means of a nonsmooth optimization procedure. Computers& Structures. 2003; https://doi.org/10.1016/S0045-7949(03)00311-0.
[5] Hołata E, Tucki P. Innowacyjne doczołowe połączenia na śruby stalowych belek dwuteowych. Builder.2020;https://doi.org/10.5604/01.3001.001 3.8798.
[6] Rykaluk K. Konstrukcje metalowe. Część I. Dolnośląskie Wydawnictwo Edukacyjne. Wrocław; 2016.
[7] Augustyn J, Łaguna J, ŚliwkaW. Badania sprężanych połączeń doczołowych belek dwuteowych. Inżynieria i Budownictwo. 1982; 293 – 296.
[8] Tkaczyk Ł. Badania wybranych doczołowych połączeń`śrubowych z imperfekcjami, Rozprawa doktorska. Wydział Inżynierii Lądowej Politechniki Krakowskiej. Kraków; 2018.
[9] Biegus A. Nośność graniczna śrubowych styków doczołowych z imperfekcjami geometrycznymi. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej. Wrocław; 1998.
[10] Biegus A. Wytężenie śrubowych styków doczołowych z imperfekcjami geometrycznymi. Konstrukcje stalowe; 2000; 41 – 44.
[11] Hotała E, Rykaluk K, Pasternak H. Wpływ jakości wykonania śrubowych połączeń sprężonych na bezpieczeństwo hal stalowych. XIX Konferencja naukowo-techniczna, referaty, Szczecin- -Międzyzdroje, 19–22 maja 1999.Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Szczecińskiej. 1999; 601 – 608.
[12] Hołata E, Tucki P. Innovative bolted end- -plate connections for high web I-beams,Modern Trends in Research on Steel, Aluminium and Composite Structures: Proceedings of the XIV International Conference On Metal Structures (ICMS 2021). 2021; https://doi. org/10.1201/9781003132134-47.
[13] BasińskiW.Wyznaczanie sztywności obrotowej doczołowych połączeń podatnych w metalowych konstrukcjach prętowych na podstawie pomiaru drgań, Rozprawa doktorska. Wydział Budownictwa Politechniki Śląskiej. Gliwice; 2006.
[14] Bródka J, KozłowskiA. Sztywność i nośność węzłów podatnych. Oficyna Wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej. Białystok, Rzeszów; 1996.
[15] PN-EN 1993-1-1:2006, Eurokod 3: Projektowanie konstrukcji stalowych – Część 1-1: Reguły ogólne i reguły dla budynków.
[16] PN-EN 1993-1-8:2006, Eurokod 3: Projektowanie konstrukcji stalowych – Część 1-8: Projektowanie węzłów.
[17] https://mesco.com.pl/nowy-dodatek-act-bolt-assessment- inside-ansys [Data dostępu: 14.08.2023 r.].
[18] https://www.bossard.com/pl-pl/assembly- -technology-expert/informacje-techniczne/kalkulatory- i-konwertery-online/torque-and-preload- -calculator [Data dostępu: 14.08.2023 r.].
Przyjęto do druku: 22.11.2023 r.
Materiały Budowlane 12/2023, strona 13-19 (spis treści >>)
Start 
