dr hab. inż. Marian Łupieżowiec, Politechnika Śląska, Wydział Budownictwa
ORCID: 0000-0003-4863-2333
dr inż. Magdalena Kowalska, Politechnika Śląska, Wydział Budownictwa
ORCID: 0000-0001-7549-2722
dr inż. Magdalena Wróblewska, Politechnika Śląska, Wydział Budownictwa
ORCID: 0000-0002-4239-5026

Adres do korespondencji: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript. 

Hałdy pokopalniane wpisały się na stałe w krajobraz Górnego Śląska. Część z nich, stanowiąca składowiska stałych materiałów odpadowych czynnych kopalń węgla kamiennego, jest ciągle rozbudowywana, ale większość jest pozostałością po zamkniętych już zakładach. Hałdy zajmują ogromne połacie terenu, wykluczając go z użytku i wpływając negatywnie na wygląd krajobrazu. Składowane w nich odpady wydobywcze są silnie zróżnicowane pod względem uziarnienia i składu chemicznego.

Literatura
[1] Sybilski D, Kraszewski C, Duszyński A, Wileński P, Pachowski J, Mirski K. Ocena i badania wybranych odpadów przemysłowych do wykorzystania w konstrukcjach drogowych. Instytut Badawczy Dróg i Mostów, Warszawa. 2004. DOI: 10.13140/RG. 2.1.4512.8566.
[2] Onifade MB, Genc B. Spontaneous combustion of coals and coal-shales. International Journal of Mining Science and Technology. 2018, DOI: 10.1016/j. ijmst. 2018.05.013.
[3] Najwyższa Izba Kontroli. Hałdy górnicze – ukryć trudno, a i pozbyć się niełatwo – Najwyższa Izba Kontroli. Accessed: Jan. 30, 2024. [Online]. Available: https://www. nik. gov. pl/aktualnosci/ haldy-gornicze-ukryc-trudno-a-i-pozbyc- -sie-nielatwo. html.
[4] biznes.newseria.pl. W Polsce rusza program rekultywacji hałd kopalnianych. Jest w nich ukrytych nawet do 150 mln t węgla. Accessed: Jan. 30, 2024. [Online]. Available: http://biznes. newseria.pl/news/w-polsce-rusza-program, p594063405.
[5] Łupieżowiec M, Rybak J, Różański Z, Dobrzycki P, Jędrzejczyk W. Design and Construction of Foundations for Industrial Facilities in the Areas of Former Post-Mining Waste Dumps. Energies. 2022, DOI: 10.3390/en15165766.
[6] katowice24.info. Na hałdzie w Kostuchnie może powstać farma fotowoltaiczna – Katowice- 24.Accessed: Feb. 06, 2024. [Online].Available: https://katowice24. info/na-haldzie-w-kostuchnie- moze-powstac-farma-fotowoltaiczna/.
[7] Czajka M. Nowa inwestycja na hałdzie po KWK Siemianowice. W mieście będą produkować prąd? Siemianowice Śląskie Nasze Miasto. Accessed: Feb. 06, 2024. [Online].Available: https://siemianowiceslaskie. naszemiasto. pl/nowa- inwestycja-na-haldzie-po-kwk-siemianowice- w-miescie/ar/c1-9173405.
[8] Łupieżowiec M, Sękowski J. Wpływ konsolidacji dynamicznej podłoża na deformacje sąsiadującego terenu. Górnictwo i Geoinżynieria. 2009; vol. 33, no. 1: 389 – 398.
[9] Bartoszek Z. Słabe podłoże wzmocnione poduszką i geomateracem – wyniki badań terenowych. Zeszyty Naukowe Politechniki Białostockiej. Budownictwo. 2006; vol. Z. 29, pp. 9 – 16.
[10]Kainthola A, Verma D, Gupte SS, Singh TN. A Coal Mine Dump Stability Analysis – A Case Study. Geomaterials. 2011,DOI: 10.4236/gm. 2011.11001.
[11] Behera PK, Sarkar K, SinghAK, VermaAK, Singh TN. Dump slope stability analysis – A case study. J Geol Soc India,. 2016, DOI: 10.1007/s12594-016-0540-4.
[12] Wróblewska M, Łupieżowiec M, Kowalska M. Slope stability analysis of post-mining dumps with the use of photogrammetric geometry measurements – a case study. Archives of Civil Engineering; 2023; vol. 69; No 4; 171-185, 2023, Accessed: Jan. 30, 2024. [Online]. Available: https://journals.pan.pl/dlibra/publication/ 147654/edition/129764.
[13] PN-EN ISO 17892-10:2019-01 – wersja angielska. Rozpoznanie i badania geotechniczne – Badania laboratoryjne gruntów – Część 10: Badania w aparacie bezpośredniego ścinania. Polski Komitet Normalizacyjny, 2019. Accessed: Jan. 31, 2024. [Online]. Available: https://sklep. pkn. pl/pn-en-iso-17892-10-2019-01e. html.
[14] Kawalec B. Właściwości fizyczne i mechaniczne odpadów kopalnianych jako gruntu budowlanego, PhD thesis, Politechnika Śląska, Gliwice, 1973.
[15] Krzyk P.Wpływ czasu składowania na zmianę wybranych parametrów geotechnicznych nieprzepalonych odpadów powęglowych Kopalni Anna. Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska, vol. Vol. 10, No. 1, 2001,Accessed: Jan. 31, 2024. [Online]. Available: http://yadda.icm.edu.pl/baztech/element/bwmeta1. element.baztech-873d8e42-a719-4045-a340- -de713912f6e8.
[16] Zydroń T, Gruchot A, Zawisza E. Geotechnical characteristics of unburnt colliery spoils after coal-recovery”, MATEC Web Conf. 2019, DOI: 10.1051/matecconf/201926204006.
[17] Adamczyk J. Basic geotechnical properties ofmining and processing waste – a state of the art analysis”, AGH Journal of Mining and Geoengineering. 2012; vol. 36, no. 2, pp. 31 – 41.
[18] Kawalec J. Określanie parametrów wytrzymałościowych gruntów antropogenicznych na bazie wstecznej analizy deformacji nasypu. Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska. 2001; vol. Vol. 10, No. 1.Accessed: Jan. 31, 2024. [Online]. Available: http://yadda. icm.edu.pl/baztech/element/bwmeta1.element. baztech-200149f7-3937-4744-8196- 5290e2b6e99c.
[19] Kawalec J. In situ tests as the method of strength parameters determination formining waste, presented at the International Conference on In Situ Measurement of Soil Properties and Case Histories, Bali, Indonesia, May 2001.
[20] Taylor RK, Garrard GFG. Design shear strengths for UK coarse colliery discard, presented at the 1st Int. Sympsiumon Reclamation, Treatment and Utilization of Coal Mining Wastes, Durham, UK, 1984, p. 34.1-34.14.
[21] Skarżyńska KM. Reuse of coal mining wastes in civil engineering – Part 1: Properties of minestone”, Waste Management. 1995, DOI: 10.1016/0956-053X (95) 00004-J.
[22] Zawisza E, Lis M. Wpływ nawodnienia na wytrzymałość na ścinanie odpadów powęglowych i ich mieszanek z popiołami lotnymi. Drogownictwo. 2013; 10, Accessed: Feb. 06, 2024. [Online].Available: http://yadda.icm.edu.pl/baztech/ element/bwmeta1.element.baztech- -4d85d250-cb8f-4abf-a90a-2363b67bdcfd.
[23] Jastrzębska M, Łupieżowiec M. Analysis of the causes and effects of landslides in the Carpathian flysch in the area ofMilówka and evaluation of their prevention methods. Annals of Warsaw University of Life Sciences – SGGW. Land Reclamation, vol. 50, no. 2, pp. 195–211, Jun. 2018, DOI: 10.2478/sggw-2018-0016.
[24] Kim J, Jeong S, Park S, Sharma J. Influence of rainfall-induced wetting on the stability of slopes in weathered soils. Engineering Geology. 2004, DOI: 10.1016/j.enggeo.2004.06.017.  

Materiały Budowlane 2/2024, strona 73-78 (spis treści >>)