Gospodarka komunalno-bytowa w Polsce jest dużym odbiorcą energii, przed przemysłem, transportem i rolnictwem. Wielkość konsumpcji energii w sektorze komunalno-bytowym zależy m.in. od standardu energetycznego zasobów budowlanych. W związku z tym bardzo często, chcąc polepszyć standard energetyczny, konieczna jest termomodernizacja budynków. Wiąże się ona z poniesieniem znacznych kosztów, które dopiero w przyszłości będą przynosić efekty w postaci oszczędności eksploatacyjnych, dlatego też powinna być prawidłowo zaplanowana i wykonana. Temu celowi służyć może audyt energetyczny budynku, w którym oprócz analizy energetycznej stanu istniejącego wykonywana jest szczegółowa analiza efektywności możliwych do wykonania zabiegów termomodernizacyjnych. Obecnie do wykonywania analizy efektywności wykorzystywana jest metoda oceny stosująca jako kryterium wyboru minimalizację wartości prostego czasu zwrotu SPBT. Metoda ta, choć prosta w interpretacji, nie jest jedyną metodą oceny efektywności zastosowanych przedsięwzięć termomodernizacyjnych. Często stosowana jest metoda oparta na kryterium wartości bieżącej netto NPV, która wykorzystuje technikę dyskonta. (…)

    Z danych GUS, wynika że liczba placówek służby zdrowia posiadających łóżka szpitalne przekracza 2 500, natomiast dane zebrane z audytów energetycznych budynków szpitalnych wskazują, że przeciętny szpital eksploatuje 4 budynki. Oznacza to, że w Polsce jest ok. 10 tys. budynków szpitalnych. Ich stan techniczny jest zróżnicowany. Nie istnieją dane statystyczne dotyczące wieku budynków szpitalnych w Polsce, natomiast wiele audytów energetycznych tego typu obiektów pozwala na pewne uogólnienia.
    Analiza stanu technicznego budynków przeprowadzona w audytach energetycznych wykazała, że większość korzysta z ciepłownictwa sieciowego do ogrzewania i przygotowania ciepłej wody użytkowej oraz że indywidualne źródła energii, tam gdzie istnieją, zostały już poddane modernizacji. Pozostałe przedsięwzięcia energooszczędne są związane z wewnętrznymi instalacjami ogrzewania i przygotowania c.w.u. (w tym systemy słoneczne), izolacją ścian zewnętrznych i dachów, wymianą okien oraz drzwi wejściowych. Standardowym rozwiązaniem stała się likwidacja nieefektywnych centralnych źródeł pary na rzecz lokalnych wytwornic pary. (…)

Oferowane przez firmę Atlas systemy izolacji cieplnej to sprawdzone i najbardziej popularne rozwiązania tego typu na polskim rynku. Atlas to także największy producent systemów izolacji cieplnej w Polsce. Od początku lat dziewięćdziesiątych ubiegłego stulecia oferuje kilka wzajemnie uzupełniających się systemów ociepleń ścian zewnętrznych budynków, przy użyciu których od 1995 r. ocieplono prawie 120mlnm2 ścian. Złożone systemy izolacji cieplnej Atlas opisane są w pięciu krajowych Aprobatach Technicznych oraz w pięciu Europejskich Aprobatach Technicznych wydanych przez Instytut Techniki Budowlanej w Warszawie (…)

    Termomodernizacja przeprowadzana na podstawie audytu energetycznego staje się powoli standardem. Podczas wykonywania audytów budynków ze stromymi dachami inwestor  i audytor muszą podjąć decyzję, jak ocieplić dach. Czy ułożyć ocieplenie na stropie nad ostatnią kondygnacją, pozostawiając nieocieplaną przestrzeń poddasza, czy też ułożyć izolację termiczną pomiędzy krokwiami, uzyskując ciepłą strefę buforową na poddaszu użytkowym? W zasadzie w sytuacji nieogrzewanej przestrzeni poddasza ocieplenie powinno być wykonane przez położenie izolacji termicznej na stropie nad ostatnią kondygnacją, ale często inwestorzy już na etapie audytu energetycznego planują w późniejszym terminie zamianę poddasza nieużytkowego na użytkowe z jednoczesnym wyposażeniem powstałych nowych pomieszczeń w ogrzewanie. Powstaje pytanie, na ile zmiana sposobu docieplenia dachu (chodzi wyłącznie o położenie izolacji na stropie od strony nieogrzewanego poddasza w pierwszej wersji lub położenie izolacji termicznej pomiędzy krokwiami nad przestrzenią nieogrzewaną w drugiej wersji) wpłynie na efektywność energetyczną i ekonomiczną prac termomodernizacyjnych. (…)

Jednym z elementów w budynku, odgrywającym dużą rolę w aspekcie jego energooszczędności jest ściana zewnętrzna, przez którą obok dachu migruje największa ilość ciepła z pomieszczeń. Dobrze wykonana izolacja termiczna ściany, tzn. skutecznie zabezpieczająca przed stratami ciepła, jest więc kluczowym warunkiem do uzyskania budynku o niskim zużyciu energii cieplnej w czasie jego użytkowania.
Najpopularniejszą metodą ocieplania ścian zewnętrznych jest stosowanie bezspoinowych systemów ociepleń – BSO, nazywana również metodą „lekką-mokrą”. Jest to metoda optymalna z punktu widzenia fizyki budowli (izolacja termiczna znajduje się po zewnętrznej stronie konstrukcji ściany), uniwersalna (nadaje się zarówno do budynków istniejących, jak i nowych), ekonomiczna (przez stosowanie odpowiedniej grubości izolacji pozwala skutecznie ograniczać koszty ponoszone na ogrzanie budynku), estetyczna (przyczynia się do zmiany krajobrazu budynków dzięki ciekawemu wzornictwu i kolorystyce wypraw zewnętrznych), trwała (poprawne wykonanie systemów ociepleń sprawia, że spełniają one swoją funkcję przez kilkadziesiąt lat), bezpieczna konstrukcyjnie i pożarowo (systemy posiadają klasyfikację nierozprzestrzeniania ognia). (…)

dr inż. Maciej Robakiewicz

    Uchwalona 17 października 2008 r. ustawa o wspieraniu termomodernizacji i remontów, która wchodzi w życie w marcu 2009 r., zastępuje dotychczasowe przepisy zawarte w ustawie z 18 grudnia 1998 r. o wspieraniu przedsięwzięć termomodernizacyjnych (Dz. U. nr 162, poz. 1121 z późn. zm.), które przez ostatnie 10 lat były podstawą realizacji termomodernizacji budynków w przypadku korzystania z pomocy państwa. Ponadto ustawa rozszerza system tej pomocy na pewną grupę przedsięwzięć remontowych. Nie wracając do wcześniej prowadzonych licznych dyskusji dotyczących celowości wprowadzenia zmiany dotychczasowej ustawy i łączenia w jednej ustawie problemów termomodernizacji i remontów, omówię, jakie zmiany wystąpią w praktyce.
Wspieranie termomodernizacji
    Nowa ustawa utrzymuje rodzaje obiektów i zasadę wspierania przedsięwzięć w formie premii termomodernizacyjnej przeznaczonej na spłatę części zaciągniętego kredytu, jak również zadania audytu energetycznego. Nie zmienia się także rola Banku Gospodarstwa Krajowego i banków kredytujących oraz procedura składania i oceny wniosków o przyznanie premii.
Zmianie ulegną warunki przyznawania premii termomodernizacyjnej i określania jej wielkości. Po pierwsze – przestaną obowiązywać dotychczasowe warunki ograniczające wielkość kredytu do 80% kosztów przedsięwzięcia, warunek 10 lat jako maksymalnego okresu spłaty kredytu oraz warunek badania możliwości spłaty rat kredytowych z uzyskanych oszczędności. Oznacza to, że udział kredytu w całości kosztów i okres spłaty pozostawia się do decyzji inwestora oraz banku kredytującego. Ponadto wprowadzono nową zasadę, że niedopuszczalne jest łączenie kredytu udzielanego w trybie ustawy i wsparcia środkami z budżetu Unii Europejskiej. Po drugie – zamiast dotychczasowego ustalenia premii jako 25% kredytu, obowiązują następujące zasady: – premia stanowi 20% kredytu, ale jednocześnie musi spełniać dwa dodatkowe warunki: nie może wynosić więcej niż 16%kosztów całkowitych przedsięwzięcia oraz więcej niż przewidywana wartość dwuletnich oszczędności ustalonych na podstawie audytu energetycznego. Po trzecie – wymagane są dotychczasowe minimalne wielkości procentowe
zmniejszenia rocznego zapotrzebowania energii, z drobna zmianą określającą, że zmniejszenie zapotrzebowania energii o 15% dotyczy budynków, w których po 1984 r. przeprowadzono modernizację systemu grzewczego. (…)

    Od 1 stycznia 2009 roku każdy nowo wznoszony dom oddawany do użytkowania musi mieć świadectwo energetyczne. Jest ono nie tylko obiektywnym zapisem jego stanu energetycznego, ale pozwala również na precyzyjne określenie kosztów eksploatacji oraz opisuje możliwe ulepszenia, choćby w systemie grzewczym. Certyfikacja energetyczna domu jednorodzinnego nie jest niczym skomplikowanym, zwłaszcza dla budynku nowego. W myśl zapisów ustawy – Prawo budowlane z 19 września 2007 r. takie świadectwo powinno być przygotowane już na etapie projektu.
Więcej o świadectwie energetycznym
W przypadku budynku nowego certyfikat jest uzupełnieniem projektu budowlanego, natomiast dla budynków już użytkowanych, przy braku lub niepełnej dokumentacji technicznej, mogą pojawić się trudności w opracowaniu świadectwa. W takich sytuacjach konieczne staną się inwentaryzacja budynku i rzetelna analizy stanu jego ochrony cieplnej. Sposób sporządzania
świadectwa charakterystyki energetycznej budynku, lokalu mieszkalnego lub części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno-użytkową określa Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 6 listopada 2008 r. (…)

    System Białych Certyfikatów (świadectw efektywności energetycznej) planowany jest w projekcie Ustawy o efektywności energetycznej jako podstawowy mechanizm realizacji polityki efektywności energetycznej do 2030 r. Z informacji uzyskanych z Departamentu Energetyki Ministerstwa Gospodarki wynika, że w ramach Systemu Białych Certyfikatów przewiduje się następujące środki efektywności energetycznej w budownictwie:
• termomodernizację istniejących
budynków;
• budowę nowych energooszczędnych
budynków;
• budowę domów niskoenergetycznych;
• budowę domów pasywnych;
• modernizację oświetlenia;
• modernizację sieci ciepłowniczych
i źródeł energii.
    W kolejnych rozdziałach szerszej analizie poddano środki efektywności energetycznej w budownictwie o dużym potencjale technicznym, których uruchomienie powinno dać znaczną poprawę efektywności energetycznej w skali kraju. (…)