Open Access (Artykuł w pliku PDF)
Problems related to the removal of moisture from historic buildings
dr hab. inż. Wacław Brachaczek, prof. ATH, Akademia Techniczno - Humanistycza w Bielsku - Białej; Wydział Inżynierii Materiałów, Budownictwa i Środowiska
ORCID: 0000-0002-4782-8409
mgr inż. Adam Chleboś, Interdyscyplinarna Szkoła Doktorska ATH w Bielsku - Białej
ORCID: 0000-0003-3429-8098
Adres do korespondencji: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
DOI: 10.15199/33.2022.11.53
Artykuł przeglądowy
Streszczenie. W artykule omówiono istotne w aspekcie wykonywania ekspertyz zagadnienia decydujące o postępowaniu w renowacji budynków z wilgotnymi murami. Na wybranych przykładach renowacji podano sposoby przedostawania się wilgoci do konstrukcji obiektu. Wskazane zostały konkretne rozwiązania mające na celu eliminację źródła zawilgocenia. Przedstawiono sposób działania systemu tynków renowacyjnych jako rozwiązania skutecznie poprawiającego osuszanie murów i eliminację szkodliwych soli.
Słowa kluczowe: renowacje; wilgoć; tynki renowacyjne.
Abstract. The article presents the impact of moisture on the degradation of historic buildings. On selected examples of renovation, methods of moisture penetration into the structure of the building have been presented. Article presents also specific solutions to eliminate the source of moisture. The method of operation of the renovation plaster system as a solution that effectively improves the drying of walls and the elimination of harmful salts is presented.
Keywords: renovations; dampness; renovation plasters.
Literatura
[1] Rokiel M. Renowacje obiektów budowlanych. Projektowanie i warunki techniczne wykonania i odbioru robót. Warszawa. Wydawnictwo Medium; 2014.
[2] Frossel F. Osuszanie murów i renowacja piwnic. Warszawa. Polcen; 2007.
[3] Siwińska A, Garbalińska H. Badania wpływu zawilgocenia materiałów ściennych na ich współczynnik przewodzenia ciepła. Inżynieria i Budownictwo. 2011; 67(11): 611-614.
[4] Potocki P, Sieniawska-Kuras A. Renowacja elementów architektury. Krosno. Wydawnictwo KaBe; 2012.
[5] Brachaczek W, Siemiński W. Tynki renowacyjne. Materiały Budowlane. 2013; 6: 52-56.
[6] Merkblatt WTA. Merkblatt 2-9-04 Sanierputzsysteme. Munchen: Wissenschaftlich-Technische Arbeitsgemeinschaft für Bauwerkserhaltung und Denkmalpflege e.V.; 2004.
Przyjęto do druku: 20.09.2022 r.
Materiały Budowlane 11/2022, strona 184-187 (spis treści >>)
Open Access (Artykuł w pliku PDF)
Ceramic roof tiles made using 19th century technology – complying with preservation requirements and technical regulations
dr inż. Krzysztof Ałykow, Zespół Inżynierów „AŁYKOW”
dr inż. Magdalena Napiórkowska-Ałykow, Zespół Inżynierów „AŁYKOW”
mgr Tomasz Nieruchalski, Heritage Roof Tiles Sp. z o.o.
dr inż. Łukasz Bednarz, Politechnika Wrocławska, Wydział Budownictwa Lądowego i Wodnego
ORCID: 0000-0002-1245-6027
dr inż. Magdalena Piechówka-Mielnik, Politechnika Wrocławska, Wydział Budownictwa Lądowego i Wodnego
ORCID: 0000-0003-1172-9238
dr inż. Tomasz Nowak, Politechnika Wrocławska, Wydział Budownictwa Lądowego i Wodnego
ORCID: 0000-0001-9517-3403
Adres do korespondencji: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
DOI: 10.15199/33.2022.11.52
Studium przypadku
Streszczenie. W procesie rewaloryzacji obiektów zabytkowych, szczególnie znajdujących się pod ochroną Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, istotne jest, aby w przypadku konieczności wymiany elementów pokrycia dachowego, zachowując obowiązujące standardy techniczne, jednocześnie spełnić wymagania narzucone przez WKZ. Autorzy artykułu prezentują rozwiązania alternatywne dla powszechnie stosowanych, wynikające z ich doświadczenia dotyczącego wymiany pokryć dachowych zabytkowych budynków z użyciem dachówek ceramicznych spełniających wymagania techniczne, wykonywanych zgodnie z XIX-wieczną technologią wypalania.
Słowa kluczowe: dachówki ceramiczne; dachy zabytkowe; stara technologia; konserwacja; zabytki.
Abstract. In the process of revitalizing historic buildings, especially those under the protection of the Voivodship Conservator of Monuments, it is important that in the event of the need to replace elements of the roof covering, while maintaining the current technical standards, the requirements imposed by the VCM should be met. The authors of the article present alternatives to the commonly used solutions, based on their experience in the field of replacing roof coverings of historic buildings with the use of ceramic tiles meeting the technical requirements, made in accordance with the 19th century firing technology.
Keywords: clay roof tiles; historic roofs; old technology; conservation; monuments.
Literatura
[1] Pająk Z, Drobiec Ł. Zasady obliczeń stropów gęstożebrowych. XXXIII Ogólnopolskie Warsztaty Projektanta Konstrukcji. 2018. 239-294.
[2] PN-EN 15037-1:2011. Prefabrykaty z betonu – Belkowo-pustakowe systemy stropowe – Część 1: Belki. Rys. 2. Ugięcie stropu: a) obliczone wg PN-EN 1992-1-1 [6]; b) czynne obliczone wg PN-EN 15037-1 [2] Fig. 2. Floor deflections: a) calculated according to PN-EN 1992-1-1 [6]; b) active, calculated according to PN-EN 15037-1 [2]
[3] PN-EN 15037-2:2011. Prefabrykaty z betonu – Belkowo-pustakowe systemy stropowe – Część 2: Pustaki betonowe.
[4] PN-EN 1990:2002. Eurokod: Podstawy projektowania konstrukcji.
[5] PN-EN 1991-1-1:2002. Eurokod 1: Oddziaływania na konstrukcje – Część 1-1: Oddziaływania ogólne – Ciężar objętościowy, ciężar własny, obciążenia użytkowe w budynkach.
[6] PN-EN 1992-1-1:2004. Eurokod 2: Projektowanie konstrukcji z betonu – Część 1-1: Reguły ogólne i reguły dla budynków.
[7] Jarmontowicz R, Sieczkowski J. Zmiany wymagań dotyczących stropów TERIVA wynikające z normy PN-EN 15037. Materiały Budowlane. 2012; 5:12-14.
[8] Jarmontowicz R, Sieczkowski J. Stropy TERIVA- E w świetle Eurokodów i normy PN-EN 15037. Przegląd Budowlany. 2013; 4:48-50.
[9] Jarmontowicz R, Sieczkowski J. Właściwości stropów TERIVA i TERIVA-E są nieporównywalne. Materiały Budowlane. 2016; 8:145 DOI: 10.15199/33.2016.08.43.
[10] Jarmontowicz R. Ceramiczno-żelbetowe stropy belkowo-pustakowe w świetle wymagań normy PN-EN 15037 i Eurokodów. Materiały Budowlane. 2012; 10:42-46.
[11] Jarmontowicz R. Nowe kratownice stalowe do belek stropowych TERIVA-E. Materiały Budowlane. 2012; 10:20-21,33.
[12] Szudrowicz B. Właściwości akustyczne stropów belkowych z pustakami ceramicznymi w świetle PN-EN 15037-1:2011 oraz badań laboratoryjnych. Materiały Budowlane. 2014; 8:33-36.
[13] Jarmontowicz R. Ocena właściwości akustycznych stropów belkowo-pustakowych zgodnie z normą PN-EN 15037-1:2011. Materiały Budowlane. 2013; 8:18-19,24.
[14] Abramowicz M, Romanowski P. Metodologia sprawdzania rozstawu podpór montażowych dla prefabrykowanych belek stropowych według normy PN-EN 15037-1:2011, na przykładzie belek systemu Teriva. Dni Betonu 2012. 2012. 1-10.
Przyjęto do druku: 26.09.2022 r.
Materiały Budowlane 11/2022, strona 180-183 (spis treści >>)
Open Access (Artykuł w pliku PDF)
Selected deflection problems of rib-and-block floors according to PN-EN 15037
dr inż. Michał Musiał, Politechnika Wrocławska, Wydział Budownictwa Lądowego i Wodnego
ORCID: 0000-0001-6628-9749
mgr inż. Filip Grzymski, Politechnika Wrocławska, Wydział Budownictwa Lądowego i Wodnego
ORCID: 0000-0003-2083-8946
mgr inż. Maciej Pazdan, Politechnika Wrocławska, Wydział Budownictwa Lądowego i Wodnego
ORCID: 0000-0002-3959-6337
dr hab. inż. Tomasz Trapko, prof. uczelni, Politechnika Wrocławska, Wydział Budownictwa Lądowego i Wodnego
ORCID: 0000-0002-6375-7145
Adres do korespondencji: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
DOI: 10.15199/33.2022.11.51
Oryginalny artykuł naukowy
Streszczenie. Artykuł opisuje zagadnienia związane z wdrażaniem norm europejskich serii PN-EN w zakresie projektowania i wykonywania stropów gęstożebrowych, które wymusiły konieczność dostosowania dokumentacji technicznej oraz geometrii i zbrojenia oferowanych prefabrykatów stropowych. Celem artykułu jest wskazanie głównych problemów projektowych związanych z obliczaniem ugięć stropów gęstożebowych według normy PN-EN 15037, które przedstawiono na przykładzie stropów typu Teriva.
Słowa kluczowe: strop gęstożebrowy, Eurokod, stan graniczny użytkowalności, ugięcie.
Abstract. The article describes the issues related to the implementation of the European PN-EN series standards in the field of design and construction of rib-and-block floors, which forced changes in technical documentation as well as the geometry and reinforcement of the offered floor prefabricates. The aim of the article is to indicate the main design problems related to the calculation of deflections of rib-and-blook floors according to the PN-EN 15037, that is presented on the example of Teriva floors.
Keywords: rib-and-block floor, Eurocode, Serviceability Limit State, deflection.
Literatura
[1] Pająk Z, Drobiec Ł. Zasady obliczeń stropów gęstożebrowych. XXXIII Ogólnopolskie Warsztaty Projektanta Konstrukcji. 2018. 239-294.
[2] PN-EN 15037-1:2011. Prefabrykaty z betonu – Belkowo-pustakowe systemy stropowe – Część 1: Belki. Rys. 2. Ugięcie stropu: a) obliczone wg PN-EN 1992-1-1 [6]; b) czynne obliczone wg PN-EN 15037-1 [2] Fig. 2. Floor deflections: a) calculated according to PN-EN 1992-1-1 [6]; b) active, calculated according to PN-EN 15037-1 [2]
[3] PN-EN 15037-2:2011. Prefabrykaty z betonu – Belkowo-pustakowe systemy stropowe – Część 2: Pustaki betonowe.
[4] PN-EN 1990:2002. Eurokod: Podstawy projektowania konstrukcji.
[5] PN-EN 1991-1-1:2002. Eurokod 1: Oddziaływania na konstrukcje – Część 1-1: Oddziaływania ogólne – Ciężar objętościowy, ciężar własny, obciążenia użytkowe w budynkach.
[6] PN-EN 1992-1-1:2004. Eurokod 2: Projektowanie konstrukcji z betonu – Część 1-1: Reguły ogólne i reguły dla budynków.
[7] Jarmontowicz R, Sieczkowski J. Zmiany wymagań dotyczących stropów TERIVA wynikające z normy PN-EN 15037. Materiały Budowlane. 2012; 5:12-14.
[8] Jarmontowicz R, Sieczkowski J. Stropy TERIVA- E w świetle Eurokodów i normy PN-EN 15037. Przegląd Budowlany. 2013; 4:48-50.
[9] Jarmontowicz R, Sieczkowski J. Właściwości stropów TERIVA i TERIVA-E są nieporównywalne. Materiały Budowlane. 2016; 8:145 DOI: 10.15199/33.2016.08.43.
[10] Jarmontowicz R. Ceramiczno-żelbetowe stropy belkowo-pustakowe w świetle wymagań normy PN-EN 15037 i Eurokodów. Materiały Budowlane. 2012; 10:42-46.
[11] Jarmontowicz R. Nowe kratownice stalowe do belek stropowych TERIVA-E. Materiały Budowlane. 2012; 10:20-21,33.
[12] Szudrowicz B. Właściwości akustyczne stropów belkowych z pustakami ceramicznymi w świetle PN-EN 15037-1:2011 oraz badań laboratoryjnych. Materiały Budowlane. 2014; 8:33-36.
[13] Jarmontowicz R. Ocena właściwości akustycznych stropów belkowo-pustakowych zgodnie z normą PN-EN 15037-1:2011. Materiały Budowlane. 2013; 8:18-19,24.
[14] Abramowicz M, Romanowski P. Metodologia sprawdzania rozstawu podpór montażowych dla prefabrykowanych belek stropowych według normy PN-EN 15037-1:2011, na przykładzie belek systemu Teriva. Dni Betonu 2012. 2012. 1-10.
Przyjęto do druku: 22.09.2022 r.
Materiały Budowlane 11/2022, strona 177-179 (spis treści >>)
Open Access (Artykuł w pliku PDF)
Examination of the concrete properties in the upper ring of the dome of the Centennial Hall in Wroclaw
dr inż. Andrzej Moczko, Politechnika Wrocławska, Wydział Budownictwa Lądowego i Wodnego
ORCID: 0000-0002-2492-2283
mgr inż. Mateusz Moczko, BETARD Sp. z o.o.
ORCID: 0000-0003-2724-9386
Adres do korespondencji: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
DOI: 10.15199/33.2022.11.50
Studium przypadku
Streszczenie. W artykule przedstawiono wyniki badania jakości betonu w górnym pierścieniu kopuły Hali Stulecia we Wrocławiu, przeprowadzonego w ramach prac remontowych tego obiektu. Obejmowało ono określenie rzeczywistej wytrzymałości betonu na ściskanie na podstawie badania odwiertów rdzeniowych oraz z wykorzystaniem metody „pull-out”, a także oznaczenie nasiąkliwości oraz ocenę stopnia jego karbonatyzacji. Uzyskane wyniki wykazały, że badany beton charakteryzuje się zaskakująco dobrymi cechami fizyczno-mechanicznymi. Jego parametry wytrzymałościowe odpowiadają obecnym wymaganiom stawianym klasie wytrzymałości C20/25, a bardzo dobrą jakość badanego betonu potwierdziły także wyniki nasiąkliwości, której wartości były zbliżone do 5%. Zbadane parametry są z jednej strony unikatowym źródłem informacji o jakości betonu z początku XX wieku, a z drugiej pozwalają na ocenę trwałości tego tworzywa po upływie stulecia.
Słowa kluczowe: Hala Stulecia; beton historyczny; CAPO-Test; wytrzymałość na ściskanie; nasiąkliwość; karbonatyzacja.
Abstract. The paper presents results of the concrete quality tests in the upper ring of the Centennial Hall dome inWroclaw, carried out as part of the renovation works of this facility. The tests included the determination of the actual compressive strength of concrete on the basis of core drilling tests and the "pull-out" measurements, as well as determination of the water absorption of the tested concrete and assessment of its carbonation degree. The obtained results showed that the tested concrete is characterized by surprisingly good physical and mechanical properties. Its strength parameters correspond to the current requirements for the C20/25 strength class, and the high quality of the tested concretewas also confirmed by the results of thewater absorption determination, the values of which were close to 5%. The obtained results are, on the one hand, a unique source of information about the quality of concrete from the beginning of the 20th century, and, on the other hand, allow for the assessment of the conditions of durability of this material after a century.
Keywords: Centennial Hall; historical concrete; CAPO-Test; compressive strength; water absorbability; carbonation.
Literatura
[1] Ilkosz J. Centennial Hall and an exhibition area – Max Berg’s master piece. 2015. National Museum in Wrocław.
[2] Onysyk J, Biliszczuk J, Prabucki P, Sadowski K, Toczkiewicz R. Strengthening the 100-year-old reinforced concrete dome of the Centennial Hall in Wrocław. Structural Concrete. 2014; 1: 30 – 37.
[3] Jasieńko J, Moczko A, Moczko M, Dżugaj R. Badanie cech mechanicznych i fizycznych betonu w pierścieniu obwodowym kopuły Hali Stulecia we Wrocławiu. Wiadomości Konserwatorskie. 2010; 27: 21 – 34.
[4] Jasieńko J, Moczko A, Moczko M, Wala D. 2011. „Beton Hali Stulecia (UNESCO List) we Wrocławiu”. Wiadomości Konserwatorskie. 2011; 30: 168 – 177.
[5] Jasieńko J, Moczko A, Moczko M. Badania cech betonu w konstrukcji wsporczej kopuły Hali Stulecia we Wrocławiu. Materiały Budowlane. 2015; 11: 1 – 2.
[6] PN-EN 12504-1:2019 Badania betonu w konstrukcjach – Część 1: Odwierty rdzeniowe – wycinanie, ocena i badanie wytrzymałości na ściskanie.
[7] Moczko AT, Carino NJ, Petersen CG. CAPO- -Test to estimate concrete strength in bridges.ACI Materials Journal. 2016; vol. 113, Nr 6: 827 – 836.
[8] PN-EN 12390-3:2019 Badania betonu – Część 3: Wytrzymałość na ściskanie próbek do badania.
[9] PN-88/B-06250 Beton Zwykły. 1988.
Przyjęto do druku: 04.10.2022 r.
Materiały Budowlane 11/2022, strona 174-176 (spis treści >>)
Open Access (Artykuł w pliku PDF)
Unique architectural and structural solutions of the residential house „Igloo” in Wroclaw and their impact on its current technical condition
dr inż. Grzegorz Dmochowski, Politechnika Wrocławska, Wydział Budownictwa Lądowego i Wodnego
ORCID: 0000-0002-0044-3499
dr inż. Piotr Berkowski, Politechnika Wrocławska, Wydział Budownictwa Lądowego i Wodnego
ORCID: 0000-0002-8285-6480
Adres do korespondencji: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
DOI: 10.15199/33.2022.11.49
Studium przypadku
Streszczenie. W artykule przedstawiono proces diagnostyki stanu technicznego unikatowego budynku jednorodzinnego, tzw. Igloo, wraz z sąsiadującym garażem, zaprojektowanego na początku lat 60. XX wieku przez prof. Witolda Lipińskiego we Wrocławiu. Budynek mieszkalny został wykonany w postaci półkolistej kopuły ceglanej o średnicy ok. 10m, ze świetlikiem w części centralnej. Powierzchnię kopuły ocieplono pierwotnie od wewnątrz, a podczas eksploatacji docieplono od zewnątrz i pokryto blachą aluminiową. Garaż wybudowano jako łukowe sklepienie ceglane. Diagnostyka budynków obejmowała badania stanu elementów konstrukcyjnych, ocenę mykologiczną, obliczenia statyczne modelu kopuły z otworami oraz zbadanie wytrzymałości. Proces oceny stanu technicznego został zakończony podaniem wytycznych dotyczących sposobu naprawy istniejących uszkodzeń.
Słowa kluczowe: unikatowy dom jednorodzinny; Wrocław; diagnostyka; stan techniczny; naprawa.
Abstract. The article describes the process of diagnosing the technical condition of a unique single-family building, the socalled “Igloo” with an adjacent garage, designed in the early 1960s by prof.Witold Lipiński. The residential building has the form of a brick semicircular dome with a diameter of approx. 10 m, with a skylight in the central part. The surface of the dome was originally insulated from the inside, and during operation it was insulated fromthe outside and covered with aluminumsheet. The garage was built as an arched brick vault. Building diagnostics included examining the condition of structural elements, mycological assessment, static calculations for the dome model with openings, and a strength verification. The process of assessing the technical condition was completed with guidelines on how to repair the existing damage.
Keywords: unique single-family house; Wrocław; diagnostics; technical condition; renovation.
Literatura
[1] Lipiński W. Dom Igloo we Wrocławiu. Mój Dom. 1986; 23: 9 – 13.
[2] https://fotopolska.eu/Wroclaw/b15529, Igloo_-_dom_wlasny_arch_Witolda_Lipinskiego. html (data dostępu: 12.07.2022).
[3] Techniczny projekt domku jednorodzinnego we Wrocławiu ulica Moniuszki 33A; 1962.
[4] Dmochowski G, Szcześniak J. Ekspertyza stanu technicznego budynku „Igloo” weWrocławiu przy ul. Moniuszki 33. POLTEBUD. 2021.
[5]Drobiec Ł. Efektywność naprawy muru przez zszycie rys. Inżynieria i Budownictwo. 2017; 3: 123 – 5.
[6] Drobiec Ł. Naprawa rys i wzmocnienia murowanych ścian (cz. 2). Zszycie rys zbrojeniem – technologia, zastosowane materiały i analiza obliczeniowa. Izolacje. 2018; 23 (2): 53 – 9.
[7] Drobiec Ł. Metody wzmocnienia murowanych sklepień. Materiały Budowlane. 2017; 5: 6 – 7.
[8] Jasieńko J, Bednarz Ł. Materiały Budowlane. 2009; 2: 23 – 26.
Przyjęto do druku: 03.10.2022 r.
Materiały Budowlane 11/2022, strona 171-173 (spis treści >>)
Open Access (Artykuł w pliku PDF)
Studies of humidity and salinity of walls and ceramic vaults in the historical underground building
dr inż. Zygmunt Matkowski, Politechnika Wrocławska, Wydział Budownictwa Lądowego i Wodnego
ORCID: 0000-0003-4571-2821
Adres do korespondencji: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
DOI: 10.15199/33.2022.11.48
Studium przypadku
Streszczenie. W artykule opisano podziemny obiekt historyczny z dachem pokrytym roślinnością. Jest to murowany z cegły pełnej osiemnastowieczny budynek, który do II wojny światowej pełnił rolę lodowni browaru, po 1945 r. funkcję magazynową, a przez ostatnich kilkadziesiąt lat nie był użytkowany i został zasiedlony przez nietoperze. W obiekcie tym przeprowadzono badania wilgotności masowej murów oraz sklepień ceramicznych. Badania wykonano za pomocą metody suszarkowo- -wagowej dielektrycznej nieniszczącej. Zamieszczono również wyniki badań rodzaju i stężenia soli w murach. Na podstawie analizy oceniono stopień zawilgocenia i zasolenia murów. Uzyskane wyniki badań zostały wykorzystane na etapie projektowania do określenia funkcji poszczególnych części obiektu (biorąc pod uwagę występowanie nietoperzy) oraz zaprojektowania odpowiednich zabezpieczeń przeciwwilgociowych.
Słowa kluczowe: obiekt podziemny; mur; zawilgocenie; zasolenie; badania; remont.
Abstract. The article contains a description of a underground historical object, with a roof covered with vegetation. It is a solid brick eighteenth-century building, which untilWorldWar II served as an ice house, after 1945 a storage place and for the last few decades it has not been used and has been inhabited by bats. In the building mass moisture tests of walls and ceramic vaults were carried out. The tests were carried out using the dryer-weighing method, the method using a moisture analyzer and the non-destructive dielectric method. The results of studies of the type and concentration of salt in the walls were also included. Based on the analysis of the obtained results, the degree of dampness and salinity of the walls was assessed. The obtained research results were used at the design stage to determine the function of individual parts of the object (taking into account the presence of bats) and to design appropriate moisture protection.
Keywords: underground object; wall; dampness; salinity; research; renovation.
Literatura
[1] Hoła J, Sikora J i inni. New Tomographic method of brickwork damp identification. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej. Wrocław. 2010.
[2] Matkowski Z. Badanie wilgotności i zasolenia murów oraz sklepień ceramicznych w historycznym obiekcie militarnym. Materiały Budowlane. 2021; 3: 21 – 23.
[3] Sardella A, De Nuntiis P, Bonazza A. Efficiency evaluation of treatments against rising damp by scale models and test in situ. Journal of Cultural Heritage, S31/2018, S30 – S37.
[4] Binda L. Determination of moisture distribution and level using radar in masonry builtwith regular units.Materials and Structures. 2005; 38: 283 – 288.
[5] Wójcik R. Pomiary wilgotności przegród budowlanych. Materiały Budowlane. 2022; 8: 42 – 43.
[6] Rokiel M. Poradnik. Hydroizolacje w budownictwie. Dom Wydawniczy Medium. Warszawa. 2006.
[7] Frössel M. Osuszaniemurów i renowacja piwnic. Polcen. Warszawa 2007.
[8] Magott C, Rokiel M. Osuszanie murów. Inżynier Budownictwa. 2017; 9: 93 – 100.
[9] Ksit B, Monczyński B. Renowacja zawilgoconych obiektów zabytkowych na przykładzie kościoła parafialnego pw. Najświętszej Maryi Panny Wniebowziętej w Zbąszyniu. Dolnośląskie Wydawnictwo Edukacyjne. Wrocław 2009, s. 267-276.
[10] Raimondo M, Dondi M, Guardini G, Mazzanti F. Prediction of the initial rate of water absorption in clay brick. Construction and Building Materials. 2009; 23: 2623 – 2630.
Przyjęto do druku: 29.09.2022 r.
Materiały Budowlane 11/2022, strona 168-170 (spis treści >>)
Open Access (Artykuł w pliku PDF)
Selected physicalmechanical properties of aggregate-bentonite mixtures
dr inż. Tomasz Pytlowany, Karpacka Państwowa Uczelnia w Krośnie
ORCID: 0000-0001-5545-5465
prof. dr hab. inż. Krzysztof Chmielowski, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie, Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji
ORCID: 0000-0001-9758-0854
dr hab. inż. Izabela Skrzypczak, Politechnika Rzeszowska, Wydział Budownictwa, Inżynierii Środowiska i Architektury
ORCID: 0000-0002-3646-6924
dr inż. Andrzej Studzińsk, Politechnika Rzeszowska, Wydział Budownictwa, Inżynierii Środowiska i Architektury
ORCID: 0000-0002-6551-9490
mgr inż. Daniel Bacewicz
Adres do korespondencji: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
DOI: 10.15199/33.2022.11.47
Oryginalny artykuł naukowy
Streszczenie. Mieszanki kruszywowo-bentonitowe są coraz powszechniej stosowanym rozwiązaniem do stabilizacji oraz uszczelnienia obiektów w inżynierii środowiska i budownictwie, np. składowiska, wały przeciwpowodziowe, zapory ziemne, torowiska drogowe czy kolejowe, a także różnego rodzaju obiekty kubaturowe. W artykule przedstawiono wyniki wybranych badań właściwości fizykomechanicznych mieszanek na bazie wybranego kruszywa i bentonitu. Przeprowadzone badania wykazały, że mieszanki kruszywowo-bentonitowe można uznać za przydatne w budownictwie, m.in. do stabilizacji wykopów.
Słowa kluczowe: mieszanki kruszywowo-bentonitowe; kąt tarcia wewnętrznego; spójność; pęcznienie; współczynnik filtracji.
Abstract. Aggregate-bentonite mixtures are an increasingly widely used solution for stabilization and sealing of both environmental and construction engineering facilities, e.g. landfills, flood embankments, earth dams, road and railway tracks, as well as various types of cubature structures. The article presents the results of selected studies of the physical and mechanical properties of mixtures developed in various proportions based on aggregate and bentonite. The conducted research has shown that the aggregate-bentonite mixtures in question can be considered useful in construction, e.g. for the stabilization of excavations.
Keywords: aggregate-bentonite mixtures; internal friction angle; cohesion; swelling; filtration coefficient.
Literatura
[1] Kockar M, Akgun H, Akturk O. Preliminary Evaluation of a Compacted Bentonite/Sand Mixture as a Landfill Liner Material. Journal of Solid Waste Technology and Management. 2005; 31(4):187-192.
[2] Akgun H, Kockar M, Akturk O. Evaluation of a compacted bentonite/sand seal for underground waste repository isolation. Environmental Earth Sciences. 2006; https:// doi.org/10.1007/s00254-006- 0212-6.
[3] Holopainen P. Crushed aggregate-bentonite mixtures as backfill material for repositories of low- and intermediate level radioactive waste. Engineering Geology. 1985; https://doi.org/10.1016/0013- 7952(85)90014-6.
[4] Cichy W, Bryk J. Doszczelnianie gruntów naturalnych za pomocą bentonitu. Etap III. Analiza wymagań i zaleceń dotyczących projektowania doszczelniania gruntów naturalnych za pomocą bentonitu. Analiza wymagań dotyczących kontroli jakości robót związanych z doszczelnianiem gruntów naturalnych za pomocą bentonitu. Gdańsk, 2006 r. https://www.zmbzura.pl/zalaczniki/30/Doszczelnianie_ gruntow_bentonitem.pdf. 29.09.2022.
[5] Navarro V, Cabrera V, De la Morena G, Asensio L, Yustres A, Torres-Serra J. A new double- -porosity macroscopic model of bentonite free swelling. Engineering Geology. 2022; https://doi. org/10.1016/j.enggeo.2022.106725.
[6] Kumar U, Saikrishnamacharyulu I. Effect of Bentonite Blend on the Compressive Strength of Various Concrete Mixes. International Journal of Engineering Research & Technology. 2021; https://doi.org/10.17577/IJERTV10IS040258.
[7] Akcanca F, Aytekin M. Effect of wetting – drying cycles on swelling behavior of lime stabilized sand–bentonite mixtures. Environmental Earth Sciences. 2012; https://doi.org/10.1007/ s12665-011-1207-5.
[8] Mohammadi A., Ebadi T., Ahmadi M. Effect of Bentonite Addition on Geotechnical Properties of Oil-Contaminated Sandy Soil. Journal of Civil Engineering and Construction. 2018; https://doi. org/10.32732/jcec.2018.7.4.153.
[9] Kokoszka W., Skrzypczak I., Wilk K.: Analysis of geotechnical properties of miocene deposits of the Carpathian Foredeep. Civil And Environmental Engineering Reports, 2018; https://doi. org/10.2478/ceer-2018-0051.
[10] Właściwość mechaniczne gruntów. http:// www.tsbudowa.eu/wlasciwosci-mechanicznegruntow, dostęp 19.09.2022.
Przyjęto do druku: 22.09.2022 r.
Materiały Budowlane 11/2022, strona 165-167 (spis treści >>)
Open Access (Artykuł w pliku PDF)
Water pipes failure repair costs
dr inż. Andrzej Studziński, Politechnika Rzeszowska, Wydział Budownictwa, Inżynierii Środowiska i Architektury
ORCID: 0000-0002-6551-9490
Adres do korespondencji: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
DOI: 10.15199/33.2022.11.46
Studium przypadku
Streszczenie. W artykule przedstawiono analizę kosztów naprawy przewodów wodociągowych, której podstawą są dane eksploatacyjne. W analizie uwzględniono koszty bezpośrednie, na które składają się koszty materiałów, sprzętu oraz robocizny. Wykorzystano wieloetapową analizę regresji, rozpatrywano zależność kosztów usuwania awarii od średnicy przewodu, jego rodzaju, materiału oraz czasu trwania naprawy. Badania nie wykazały zależności kosztów od materiału przewodu i jego rodzaju na przyjętym poziomie istotności 0,05.
Słowa kluczowe: awaria; koszt naprawy awarii; analiza regresji; sieć wodociągowa.
Abstract. The paper presents an analysis of the costs of repairing water pipes, which is based on operational data. The analysis took into account direct costs, which include the cost of materials, equipment and labor. A multi-stage regression analysis was used, the dependence of failure removal costs on: the diameter of the pipeline, its type, material and the duration of the repair was considered. The research did not show any dependence of costs on the pipe material and its type at the statistical significance 0.05.
Keywords: failure; cost of failure removal; regression analysis; water network.
Literatura
[1] Francisque A, Tesfamariam S, Kambir G, Haider H, Reeder A, Sadig R. Water mains renewal planning framework for small to medium sized water utilities: a life cycle cost analysis approach. Urban Water Journal, 2017; https://doi.or g/10.1080/1573062X.2016.1223321.
[2] Min-Tsai L, Huey Y. Optimal number of minimal repairs with cumulative repair cost limit for a two-unit system with failure rate interactions. International Journal of Systems Science. 2016; https://doi.org/10.1080/00207721.2014.88 6749.
[3] Turan O, Ölçer AI, Lazakis I, Rigo P, Caprace JD. Maintenance/repair and production-oriented life cycle cost/earning model for ship structural optimisation during conceptual design stage. Ships Tabela 2. Analiza wariancji dla zmiennych X1, X2, X3 i X4 Table 2. Analysis of variance for variable X1, X2, X3 and X4 df SS MS F Istotność F Regresja 4 3666212394 916553098 65,60103092 5,60051E-39 Resztkowy 277 3870140525 13971626,4 Razem 281 7536352919 Współczynniki Błąd standardowy t Stat Wartość-p Dolne 95% Górne 95% Przecięcie –167,018 762,0316079 –0,21917441 0,826675602 –1667,126613 1333,090962 X1 14,26257 3,812258645 3,74123858 0,000222578 6,757890011 21,76724825 X2 1244,935 744,4782195 1,67222493 0,095609083 –220,6187628 2710,488838 X3 –15,7023 270,5224631 –0,05804435 0,953755152 –548,2433654 516,8387647 X4 110,5305 10,49736664 10,5293507 5,0036E–22 89,86570579 131,1952039 Tabela 3. Analiza wariancji dla zmiennych X1 i X4 Table 3. Analysis of variance for variables X1 and X4 df SS MS F Istotność F Regresja 2 3614066851 1807033426 128,5379 2,72105E-40 Resztkowy 279 3922286068 14058373 Razem 281 7536352919 Współczynniki Błąd standardowy t Stat Wartość-p Dolne 95% Górne 95% Przecięcie 1133,689614 287,4854226 3,94346817 0,000102 567,7736603 1699,605567 X1 20,20511713 1,963923973 10,2881361 2,95E-21 16,33912665 24,07110761 X4 108,7798332 10,41235253 10,44719077 8,87E-22 88,28308473 129,2765817 and Offshore Structures. 2009; https://doi. org/10.1080/17445300802564220.
[4] Shahata K, Zayed T. Simulation-based life cycle cost modeling and maintenance plan for water mains. Structure and Infrastructure Engineering. 2013; https://doi.or g/10.1080/15732479.2011.552509.
[5] Ghobadi F, Jeong G, Kang D. Water Pipe Replacement Scheduling Based on Life Cycle Cost Assessment and Optimization Algorithm. Water. 2021 https://doi. org/ 10.3390/w13050605.
[6] Giustolisi O, Laucelli D, Savic DA. Development of rehabilitation plans for water mains replacement considering risk and cost-benefit assessment. Civil Engineering and Environmental Systems. 2006; https://doi.org/10.1080/ 10286600600789375.
[7] Venkatesh G. Cost-benefit analysis – leakage reduction by rehabilitating old water pipelines: Case study of Oslo (Norway). Urban Water Journal. 2012; https://doi.org/10.1080/157 3062X.2012.660960.
[8] Sáez-Fernández FJ, González-Gómez F, Andrés J, Picazo-Tadeo AJ. Opportunity Costs of Ensuring Sustainability in Urban Water Services. International Journal of Water Resources Development. 2011; https://doi.org/10.1080/07900627 .2010.548316.
[9] Kessler A, Ormsbee L, Shamir UA. Methodology for least-cost design of invulnerable water distribution networks. Civil Engineering Systems. 1990; https://doi. org/10.1080/02630259008970566.
[10] Osman H, Ammar M, El-Said M. Optimal scheduling of water network repair crews considering multiple objectives. Journal of Civil Engineering and Management. 2017; https://doi.org/ 10.3846/13923730.2014.948911.
[11] Hotloś H. Ilościowa ocena wpływu wybranych czynników na parametry i koszty eksploatacyjne sieci wodociągowych. Politechnika Wrocławska, Prace Naukowe Instytutu Inżynierii Ochrony Środowiska, Seria Monografie, nr 49, Oficyna Wydawn. Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 2007.
[12] Hotloś H. Analiza kosztów naprawy uszkodzeń przewodów wodociągowych we Wrocławiu. Ochrona Środowiska. 2005; 27:37–43.
[13] Hotloś H. Metodyka i przykłady prognozowania kosztów naprawy przewodów wodociągowych. Ochrona Środowiska. 2006, 28:49–54.
[14] Studziński A, Pietrucha-Urbanik K. Analiza kosztów robocizny do usuwania awarii sieci wodociągowych. Technologia Wody, 2017, 1(51):24-28.
[15] Studziński A. Analysis of Cost of Building Equipment Used for Removal of Water Conduits Failure. Springer. 2020 https://doi. org/10.1007/978-3-030-27011-7_58.
[16] Pietrucha-Urbanik K, Studziński A. Analiza kosztów materiałów użytych do usuwania awarii przewodów wodociągowych. Rocznik Ochrona Środowiska. 2018, 20:1453-1464.
[17] https://www1.nyc.gov/site/dep/pay-my-bills/ service-line-protection-program.page. 21.09.2022.
Przyjęto do druku: 28.09.2022 r.
Materiały Budowlane 11/2022, strona 162-164 (spis treści >>)
Start 
