dr inż. Maciej Połyga, Polychem Systems Sp. z o.o.
Spieniony poliuretan otrzymywany jest najczęściej z tzw. systemu poliuretanowego, będącego zestawem dwóch lub więcej komponentów, które w wyniku ich mieszania reagują chemicznie, dając w rezultacie żądane tworzywo. Najczęściej stosowany jest układ dwuskładnikowy A+B, przy czym składnik A to mieszanina tzw. polioli (oligoeteroli i oligoestroli) katalizatorów, stabilizatorów, środków pomocniczych oraz substancji spieniającej (poroforu). Natomiast składnik B to tzw. składnik izocyjanianowy, zawierający najczęściej homologi MDI (diizocyjanianu difenylometanu) bądź – w specyficznych zastosowaniach – TDI (diizocyjanian toluenodiylu).
Najważniejsze jest to, że otrzymanie pianki z takiego systemu jest bardzo proste i nie wiąże się z dużą energochłonnością. Piankę otrzymać można nawet przez mieszanie ręczne składników systemu (za pomocą mieszadła wysokoobrotowego). W niektórych przypadkach konieczne jest jednak stosowanie specjalnego urządzenia mieszającego (agregatu) nisko- lub wysokociśnieniowego, ale agregat wysokociśnieniowy jest bardziej energooszczędny niż wytłaczarki czy wtryskarki, gdyż podczas wytwarzania pianki PUR pracuje pod ciśnieniem 100 – 180 barów, a temperatura składników wynosi 20 – 60 °C. Ponadto koszt form stosowanych do produkcji wyrobów formowanych z poliuretanu spienionego jest wielokrotnie mniejszy niż form wtryskowych, agregaty spieniające zajmują mniej miejsca niż linie do wtrysku lub wytłaczania. Możliwe jest też stosowanie maszyn mobilnych umożliwiających produkcję i aplikację pianki PUR „in situ”. Może się to odbywać przez zalewanie wypełnianych przestrzeni. Tak izoluje się np. rurociągi przemysłowe i zbiorniki (wtrysk pianki pod płaszcz osłonowy).
Drugą, coraz bardziej popularną metodą stosowania pianki jest natrysk, pozwalający na bardzo szybkie i dokładne uzyskanie bezspoinowej warstwy izolacyjnej dowolnej grubości. Metodą tą izoluje się dachy oraz ściany i sufity. W ramach tej technologii coraz większe uznanie zyskuje natrysk otwartokomórkowej pianki poliuretanowej na strychach i poddaszach.
Nowym ciekawym zastosowaniem spienionego poliuretanu jest natrysk pianki PUR wysokiej gęstości na tworzywowe wanny i brodziki w celu ich wzmocnienia.
dr hab. inż. Stanisław Fic, prof. PL, dr inż. Danuta Barnat-Hunek - Poliltechnika Lubelska
Zastąpienie w systemie W-70 ścian trójwarstwowych elementami scalonymi z betonu komórkowego i zawieszonymi na dwu lub trzech wspornikach jest rozwiązaniem nietypowym. O ile same założenia statyczne mogły być słuszne, to wydaje się, że przyjęcie takiego rozwiązania bez szczegółowych badań jest problematyczne.
W katalogach systemu GWO-SEG nie znaleziono obliczeń i analiz wyjaśniających wpływ możliwych odkształceń w czasie oraz zmiany naprężeń w odniesieniu do stalowych prętów – ściągów. Brak wyliczenia wydłużenia prętów pod wpływem temperatury i innych czynników doprowadził do uszkodzeń w fazie długoletniej eksploatacji.
Po upływie kilkunastu lat trudno było ustalić wielkości sił początkowych w prętach – ściągach w fazie scalania elementów z dyli. Zaobserwowane odkształcenia płyt nasuwają przypuszczenie, że siły w poszczególnych prętach – ściągach w wyniku skręcania na śruby różniły się dość znacznie. Świadczy o tym różnica pomiędzy szerokością rozwarcia szczeliny w spoinie w różnych miejscach pomiędzy dylami. Możliwe jest również, że transport prefabrykatów ściennych na duże odległości spowodował obluzowanie dyli i połączeń na śruby.
Kolejnym powodem uszkodzeń płyt osłonowych był niedokładny montaż i rektyfikacja na wspornikach. Niezgodne z technologią montażu wypełnienie przerw pomiędzy pojedynczymi płytami zaprawą cementową lub często gruzem spowodowało zmiany w sposobie podparcia. Schemat statyczny uległ zmianie, nastąpiło przekazanie obciążeń płyty górnej na dolną, co było sprzeczne z pierwotnymi założeniami konstrukcyjnymi.
dr inż. Adam Klimek, dr inż. Zygmunt Matkowski - Politechnika Wrocławska
Walory estetyczne i historyczne, szczególnie drewnianych klatek schodowych w obiektach zabytkowych, często decydują o podjęciu decyzji o remoncie i renowacji tych elementów, pomimo że nie spełniają one obecnych wymagań
przeciwpożarowych i konstrukcyjnych. O ile w praktyce istnieje najczęściej możliwość wzmocnienia konstrukcji bez szkody dla ich wyglądu, o tyle spełnienie wymagań przeciwpożarowych jest bardzo trudne do osiągnięcia. W praktyce oznacza to konieczność uzyskania tzw. odstępstwa, które wydaje właściwe ministerstwo. Przedłuża to proces projektowania i realizacji inwestycji.
Piękno, architektura oraz niespotykane obecnie, historyczne rozwiązania konstrukcyjne rekompensują jednak inwestorowi oraz użytkownikom obiektu zwiększone trudności, poniesione w procesie inwestycyjnym.
Opis remontowanej klatki schodowej
Klatka schodowa usytuowana jestwewnątrz budynku murowanego, wzniesionego w latach 1802 – 1804, przy południowej ścianie zachodniego skrzydła budynku. Prowadzi do niej brama przejazdowa z wylotem od ul. Wita Stwosza. Ma zróżnicowaną liczbę biegów: między parterem a I piętrem jest ich pięć, między I a II piętrem są cztery biegi, a pomiędzy wyższymi kondygnacjami trzy. Rzut klatki zbliżony jest do kwadratu. W środku schody mają okrągłą duszę średnicy ok. 2,0 m.
Konstrukcja klatki schodowej jest drewniana. Jej głównymi elementami nośnymi są drewniane belki wspornikowe (o przekroju 140 x 160mm), osadzone we wszystkich czterech ścianach, w poziomie podestów i spoczników. Na końcach
spoczników zamocowana jest spiralna belka policzkowa. Drewniane stopnice i podstopnice mocowane są z jednej strony do belki spiralnej, a z drugiej strony do kolejnej belki policzkowej biegnącej wzdłuż przyległej ściany. Całość u góry (między III piętrem a strychem) zwieńczona jest kolistą drewnianą obręczą.
mgr inż. Aleksander Robak, dr hab. inż. Ewa Błazik-Borowa - Politechnika Lubelska
W sytuacjach typowych, czyli gdy większość elementów rusztowania jest ściskana bądź rozciągana, rusztowanie, mimo niezbyt dużych wymiarów przekrojów, przenosi znaczne obciążenia, zapisane m.in. w normie PN-EN 12811-1: 2007. Tymczasowe konstrukcje stosowane na placu budowy. Część 1: Rusztowania. Warunki wykonania i ogólne zasady projektowania. W przypadku jednak, gdy dochodzi do zginania elementów przez ustawienie konstrukcji o nietypowym kształcie, nośność rusztowania drastycznie spada. W związku z tym należy taką konstrukcję montować w taki sposób, aby unikać zginania elementów, np. przez doprowadzanie stężeń do podstawek uchylnych, a z drugiej strony wyznaczać dopuszczalne obciążenie za pomocą analiz statycznych.
W przypadku rusztowań wokół obiektów zabytkowych obliczenia statyczne są szczególnie ważne. W rusztowaniach o skomplikowanych kształtach bardzo trudno jest bowiem określić siły wewnętrzne na podstawie przybliżonych schematów, a tym bardziej mieć pewność, że konstrukcja jest bezpieczna dla użytkowników. Konieczne jest więc wykonanie obliczeń statycznych za pomocą zaawansowanych metod numerycznych, np. MES, z uwzględnieniem zaleceń m.in. takich norm, jak PN-EN 12811-1: 2007. Tymczasowe konstrukcje stosowane na placu budowy. Część 1: Rusztowania. Warunki wykonania i ogólne zasady projektowania., PN-EN 12810-1: 2010: Rusztowania elewacyjne z elementów prefabrykowanych. Część 1: Specyfikacje techniczne wyrobów., PN-EN 1991-1-4: 2008: Eurokod 1: Oddziaływania na konstrukcje. Część 1-4: Oddziaływania ogólne. Oddziaływania wiatru.
***
Non-typical scaffolding used for the renovation of historic buildings
There are several solutions to problems often encountered by designers and assemblers of scaffoldings used in renovations of historic buildings presented in this paper.The scaffoldings around such buildings have usually got a very complex and variable geometry. In addition, we very often deal with difficulties such as lack of anchorage to the building structure or large slope of roofs on which the scaffold is located. One of the ways to ensure the safety of the workers is to check the structure capacity by performing static analysis. The short procedure for such calculations
is given for the last of the presented scaffolds.
Start 
